Niedopuszczalność wpisu małżonka, który nie brał udziału w czynności prawnej nabycia własności nieruchomości

W postępowaniu wieczystoksięgowym nie jest dopuszczalne badanie, czy nieruchomość, której wniosek dotyczy wchodziła do majątku wspólnego małżonków, czy też nie.

Sąd nie może dokonać wpisu współmałżonka jako współwłaściciela, jeżeli nie brał on udziału w czynności prawnej, w wyniku której nastąpiło nabycie własności.

Postanowienie SN z dnia 4 listopada 1997 r., I CKN 305/97

Standard: 59645 (pełna treść orzeczenia)

W orzeczeniu z dnia 14 grudnia 1984 r. III CRN 270/84 wyjaśniono, że w postępowaniu wieczystoksięgowym, którego przedmiotem jest wniosek współmałżonka o dokonanie wpisu prawa własności nieruchomości na podstawie aktu notarialnego, niedopuszczalne jest wpisanie w księdze wieczystej jako współwłaściciela na zasadach współwłasności ustawowej małżonka, który nie brał udziału w czynności prawnej nabycia własności nieruchomości.

W uzasadnieniu tego orzeczenia podkreślono, że żądanie usunięcia niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym, w sytuacji gdy wpisano jako właściciela jedno z małżonków, choć nieruchomość stanowi przedmiot wspólności ustawowej, może nastąpić na podstawie orzeczenia sądu wydanego na podstawie art. 10 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 2 powołanej wyżej ustawy, a nie w postępowaniu wieczystoksięgowym o wpis prawa własności (art. 57 ust. 1 i art. 37 ustawy). W orzeczeniu tym wskazano również na argumenty przemawiające za takim stanowiskiem, do których jako w pełni przekonujących skład orzekający w niniejszej sprawie się odwołuje.

Zaznaczyć należy, że również na tle uprzedniego stanu prawnego (art. 23 prawa rzeczowego oraz art. 22 i art. 52 § 1 prawa o księgach wieczystych i hipotece), normującego w podobny sposób kwestię usunięcia niezgodności między stanem prawnym a rzeczywistym, panował jednolity pogląd, że usunięcie niezgodności w odniesieniu do nieruchomości stanowiącej przedmiot wspólności ustawowej małżonków następuje na podstawie orzeczenia sądu.

Uchwała SN z dnia 31 stycznia 1986 r., III CZP 70/85

Standard: 11985 (pełna treść orzeczenia)