Funkcje faktury VAT w prawie cywilnym
Faktura VAT w prawie cywilnym
Faktura jest dokumentem księgowym, rozliczeniowym, jednym z tzw. dowodów źródłowych, stwierdzających dokonanie danej operacji gospodarczej a jej wystawienie, następnie przyjęcie przez kontrahenta, zaksięgowanie bez żadnych korekt i zastrzeżeń daje podstawę do domniemania, że dokonywane w ewidencji księgowej zapisy są odzwierciedleniem rzeczywistego stanu, zgodnie z rzeczywistym przebiegiem zafakturowanej operacji gospodarczej (wyrok SA w Katowicach z dnia 24 października 2002 r., I ACa 219/02).
Wyrok SO w Warszawie z dnia 21 czerwca 2016 r., XXVI GC 984/14
Standard: 51024 (pełna treść orzeczenia)
Faktura może pełnić różnorodne funkcje. Przykładowo, w uchwale z dnia 19 maja 1992 r., III CZP 56/92, Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że doręczenie dłużnikowi dokumentu rozliczeniowego w postaci faktury, w której zawarto stosowną wzmiankę co do sposobu i czasu zapłaty, jest wezwaniem go do spełnienia świadczenia pieniężnego.
W wyroku z dnia 19 stycznia 1999 r., II CKN 153/98, wyjaśnił, że jeżeli z umowy nie wynika nic innego, dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie w terminie wyznaczonym przez wierzyciela w fakturze wystawionej za dostarczony towar. Niedotrzymanie tego terminu pociąga za sobą obowiązek uiszczenia odsetek z tytułu opóźnienia. Identyczne stanowisko Sąd Najwyższy zajął następnie w wyrokach z dnia 15 czerwca 1999 r., III CKN 252/98 z dnia 23 października 2001 r., I CKN 323/99, z dnia 7 października 2003 r., IV CK 57/02, z dnia 24 czerwca 2004 r., III CK 173/03 oraz z dnia 7 lipca 2005 r., IV CK 28/05, dodając, że zatrudnienie na stanowisku, z którym wiąże się wystawianie faktur zawierających wezwanie ich płatników do zapłaty w określonym terminie, jest równoznaczne z udzieleniem przez pracodawcę stałego pełnomocnictwa do dokonywania tych czynności.
W wyroku z dnia 7 października 2003 r., IV CK 57/02 Sąd Najwyższy przyjął, że faktura, w której zamieszczono klauzulę „zapłacono”, może pełnić funkcję pokwitowania w rozumieniu art. 462 k.c.
Natomiast w uchwale z dnia 6 lipca 2005 r., III CZP 40/05, a wcześniej w wyroku z dnia 24 czerwca 2004 r., III CK 173/03, wyjaśnił, że stwierdzenie wierzytelności pismem w rozumieniu art. 514 k.c. może nastąpić w wyniku wystawienia przez wierzyciela dokumentu (np. faktury) potwierdzającego wykonanie zobowiązania i akceptowanego przez dłużnika. Podkreślił przy tym, że znaczenie faktury jako dokumentu rozliczeniowego na gruncie prawa podatkowego, określającego jakie dane konieczne z punktu widzenia jego celów powinna zawierać, nie wyłącza możliwości przypisania jej wystawieniu i doręczeniu skutków wynikających z prawa cywilnego.
W wyroku z dnia 10 października 2003 r., II CK 119/02, w którym Sąd Najwyższy wskazał, iż zawarte w doręczonej kupującemu fakturze zastrzeżenie, że do chwili całkowitej zapłaty ceny towar pozostaje własnością sprzedawcy, spełnia warunki określone w art. 589 k.c.
Wyrok SN z dnia 24 lipca 2008 r., IV CSK 87/08
Standard: 48756 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 24596