Polecenie darczyńcy a polecenie testamentowe
Polecenie darczyńcy (art. 893 k.c.) Polecenie (art. 982 – 985 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Z art. 982 k.c. wynika, że polecenie jest rodzajem pochodzącego od spadkodawcy rozrządzenia na wypadek śmierci, że obciąża ono spadkobiercę (lub zapisobiercę), a także że musi być zawarte (wyrażone, ustanowione) w ważnym testamencie. Podnieść przy tym należy, że niezależnie od tego, że z mocy art. 941 k.c. rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament, to także z przywołanego art. 982 k.c. wynika jednoznacznie i wprost, że polecenie, o którym w nim mowa, musi mieć formę testamentową.
Art. 982 k.c. nie ogranicza kręgu spadkobierców, którzy mogą zostać obciążeni poleceniem, wobec czego należy przyjąć, że może nim zostać obciążony zarówno spadkobierca testamentowy, jak i spadkobierca ustawowy (por. art. 922 § 1 i 2 k.c.).
Polecenie jest oświadczeniem woli (rozrządzeniem) spadkodawcy odmiennym i odrębnym od powołania do spadku, oraz że może stanowić jedyną treść testamentu (por. np.: "Kodeks cywilny. Komentarz" pod red. J. C. i P. [...], Wolters Kluwer W-wa 2019; "Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Spadki" pod red. A. [...], publ. w serwisie LEX, wyd. IV).
Wyrok WSA z dnia 5 grudnia 2019 r., I SA/Lu 270/19
Standard: 88094 (pełna treść orzeczenia)
Pomimo uznania dopuszczalności sądowego dochodzenia wykonania polecenia (zob. wyrok SN z dnia 27 stycznia 2016 r.) i tej samej możliwości zastrzeżenia polecenia na korzyść osoby trzeciej, zasadnicza różnica pomiędzy poleceniem a darowizną obciążliwą polega na tym, że wykonania polecenia może żądać darczyńca i jego spadkobiercy a nie osoba trzecia wskazana przez darczyńcę w umowie darowizny.
Poza tym trzeba podnieść, iż przewidziane w art. 1027 k.c. wymaganie udowodnienia prawa wynikającego z dziedziczenia stwierdzeniem nabycia spadku albo zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia obowiązuje względem osób trzecich, które nie roszczą sobie praw do spadku. Darczyńcy wolno obciążyć obdarowanego obowiązkiem spełnienia świadczenia na rzecz osoby trzeciej, przez co czyni on tę osobę obdarowanym (zob. uchwałę SN z dnia 11 marca 1970 r., III CZP 28/70, OSNC 1971/10/171 oraz wyroki: z dnia 21 marca 1973 r., III CRN 40/73, OSNC 1974/2/26; z dnia 27 stycznia 2016 r., II CSK 153/15 a także postanowienie z dnia 22 lutego 1996 r., II CRN 8/96, nie publ.). Wspiera go wynikająca z możliwość dokonania darowizny nie tylko na rzecz kontrahenta, lecz także na rzecz osoby trzeciej.
Wyrok SN z dnia 22 lutego 2018 r., I CSK 361/17
Standard: 20311 (pełna treść orzeczenia)