Wyrok z dnia 2005-11-15 sygn. III KK 35/05

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III KK 35/05

W Y R O K

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2005 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

                    SSN Andrzej Deptuła (przewodniczący)

                    SSN Marek Pietruszyński

                   SSN Józef Szewczyk (sprawozdawca)

                   Protokolant: Barbara Szenk

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Marka Staszaka                              

w sprawie A. B.

skazanego z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie

w dniu 15 listopada 2005 r.,

kasacji, wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…)

z dnia 14 września 2004 r., sygn. akt II AKa (…)

utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w L.

z dnia 26 marca 2004 r., sygn. akt IV K (…)

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (…).

U Z A S A D N I E N I E

Wyrokiem Sądu Okręgowego w L. z dnia 26 marca 2004 r., sygn. akt IV K (…) A. B. uznany został za winnego tego, że w dniu 2 kwietnia 2002 r. w L., przewidując możliwość pozbawienia życia R. B. i godząc się na to, co najmniej dwukrotnie uderzył go obuchem siekiery w głowę, powodując obrażenia w postaci ran tłuczonych na twarzy i głowie po stronie prawej oraz w zakresie prawej małżowiny usznej, złamania kości twarzoczaszki i mózgoczaski po stronie prawej z uszkodzeniem opon mózgowych i mózgu oraz stłuczeniem mózgu, które to obrażenia ośrodkowego układu nerwowego spowodowały jego zgon przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia w okresie od 15 września 1998 r. do 24 lipca 2001 r. kary trzech lat pozbawienia wolności orzeczonej z mocy art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. wyrokiem Sądu Okręgowego w L. z dnia 3 kwietnia 200 r., w sprawie IV K (…), to jest popełnienia przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. i za to na podstawie powołanych przepisów oskarżony został skazany na karę 15 lat pozbawienia wolności.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył obrońca oskarżonego, który w apelacji zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a to art. 4, 5 § 2, 7, 92 k.p.k. polegającą na oparciu rozstrzygnięcia tylko na części materiału dowodowego, dowolną jego ocenę, a także rozstrzygnięcie powstałych wątpliwości wbrew zasadzie in dubio pro reo;
2. błąd w ustaleniach faktycznych, mogący mieć wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, iż na podstawie przeanalizowanych treści zeznań świadków A. K., D. W. i E. M. oraz opinii biegłych lekarzy medycyny sądowej odnośnie czasu zgonu R. B. – można uznać za zamknięty łańcuch poszlak prowadzący do wniosku, iż oskarżony dokonał w dniu 2 kwietnia 2002 r. zabójstwa swego brata R.

W oparciu o wyżej przedstawione zarzuty autor apelacji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Po rozpoznaniu apelacji, Sąd Apelacyjny w (…) wyrokiem z dnia 14 września 2004 r. (II AKa (…)) zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Od powyższego wyroku kasację wywiódł obrońca skazanego A. B., który wyrokowi temu zarzucił rażące naruszenie przepisów prawa procesowego mające wpływ na treść orzeczenie:

1. art. 4, 5 § 2, 7 i 410 k.p.k.;
2. art. 457 § 3 k.p.k.;
3. art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k.;
4. art. 6 k.p.k. przez pominięcie wniosku oskarżonego, złożonego na rozprawie apelacyjnej, który chciał złożyć dodatkowe wyjaśnienia (k. 265 – 265 v) – przy czym właśnie okoliczności podnoszone przez niego w pismach do Sądu Apelacyjnego łącznie z poszlakowym charakterem sprawy – były przyczyną zarządzenia sprowadzenia go na rozprawę odwoławczą (k. 947 v) – oskarżony pozbawiony został przez to prawa do obrony w aspekcie materialnym.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca skazanego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku jak również wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w L. do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Kasacja w zakresie zarzutu rażącej obrazy art. 6 k.p.k. w zw. z art. 453 § 2 k.p.k. zasługuje na uwzględnienie. Natomiast przedwczesna byłaby ocena zasadności pozostałych zarzutów, gdyż w ramach uzupełniającego postępowania dowodowego skazany A. B. ma złożyć dodatkowe wyjaśnienia.

Stosownie do treści art. 451 k.p.k. sąd odwoławczy, na wniosek oskarżonego pozbawionego wolności, zarządza sprowadzenie go na rozprawę, chyba że uzna za wystarczająca obecność obrońcy. Sąd Apelacyjny w (…) postanowieniem z dnia 7 lipca 2004 r., sygn. akt II AKo (…) zarządził sprowadzenie oskarżonego A. B. na rozprawę apelacyjną, trafnie argumentując, że „składane przez oskarżonego deklaracje dotyczące ujawnienia w sprawie nowych faktów świadczących o jego niewinności, przy równoczesnym niewątpliwym poszlakowym jej charakterze, uzasadniają jego sprowadzenie na rozprawę. W ten sposób bowiem będzie on mógł w pełni realizować przynależne mu prawo do obrony” (k. 948).

Jak wynika z protokołu rozprawy apelacyjnej przeprowadzonej w dniu 14 września 2004 r. „Przewodniczący odczytał treść pisma oskarżonego A. B. znajdującego się na k. 954. Na pytanie przewodniczącego oskarżony wyjaśnił, iż podtrzymuje złożony wniosek i chciałby złożyć dodatkowe wyjaśnienia” (k. 965). Po wysłuchaniu stron, Sąd Apelacyjny oddalił wniosek dowodowy skazanego o przesłuchanie świadka. Następnie przewodniczący zamknął przewód sądowy i udzielił końcowego głosu stronom.

Sąd Apelacyjny nie zajął stanowiska, po prostu przemilczał kwestię wniosku skazanego o umożliwienie mu złożenia dodatkowych wyjaśnień. W toku rozprawy odwoławczej sąd przeprowadza czynności procesowe, w których strony mają prawo wziąć udział. Uczestnicząc, realizują swoje prawa do złożenia wyjaśnienia, oświadczenia i wniosku ustnie lub na piśmie (art. 453 § 2 k.p.k.). Korzystanie z tych uprawnień przez oskarżonego jest zarazem wykorzystaniem gwarantowanego mu konstytucyjnie prawa do obrony we wszystkich stadiach postępowania (art. 42 ust. 2 Konstytucji RP i art. 6 k.p.k.). Odstąpienie od przeprowadzenia czynności procesowej w postaci wysłuchania dodatkowych wyjaśnień oskarżonego na rozprawie apelacyjnej naruszyło konstytucyjne prawo do obrony, co z racji znaczenia tego uprawnienia w procesie karnym niewątpliwie mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia. Ponadto, skoro zważy się na przyczyny zarządzenia sprowadzenia oskarżonego A. B. na rozprawę apelacyjną (k. 948), stanowisko Sądu Apelacyjnego w omawianym zakresie było wyjątkowo niekonsekwentne.

Reasumując, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.