Brak granic czasowych złożenia wyjaśnień przez oskarżonego
Prawo oskarżonego do składania wyjaśnień (art 175 k.p.k.)
Zgodnie z treścią art. 175 § 1 kpk oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia i ma prawo ustosunkować się do wszystkich ujawnionych w toku przewodu sądowego dowodów, przy czym Kodeks postępowania karnego nie zakreśla granic czasowych w jakich wyjaśnienia mogą być złożone, byle nastąpiło to przed zamknięciem przewodu sądowego.
Oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia na różnych etapach postępowania sądowego, a zatem zarówno w początkowej fazie rozprawy, jak i tuż przed zamknięciem przewodu sądowego, a nawet w postępowaniu odwoławczym. Obowiązkiem sądu jest takie zachowanie oskarżonego tolerować, a co więcej umożliwić mu korzystanie z tego uprawnienia, zaś naruszenia tych jego uprawnień i ograniczenie prawa wypowiadania się przez niego zazwyczaj kończy się skutecznym zarzutem apelacyjnym naruszenia prawa do obrony (por. wyrok S.N. z dnia 14 stycznia 2003 r., WK 41/02; 15 listopada 2005r., III KK 35/05; 7 maja 2008r., V KK 413/07)
Wyrok SA w Poznaniu z dnia 6 marca 2014 r., II AKa 200/13
Standard: 27192 (pełna treść orzeczenia)
W toku rozprawy odwoławczej sąd przeprowadza czynności procesowe, w których strony mają prawo wziąć udział. Uczestnicząc, realizują swoje prawa do złożenia wyjaśnienia, oświadczenia i wniosku ustnie lub na piśmie (art. 453 § 2 k.p.k.). Korzystanie z tych uprawnień przez oskarżonego jest zarazem wykorzystaniem gwarantowanego mu konstytucyjnie prawa do obrony we wszystkich stadiach postępowania (art. 42 ust. 2 Konstytucji RP i art. 6 k.p.k.). Odstąpienie od przeprowadzenia czynności procesowej w postaci wysłuchania dodatkowych wyjaśnień oskarżonego na rozprawie apelacyjnej naruszyło konstytucyjne prawo do obrony, co z racji znaczenia tego uprawnienia w procesie karnym niewątpliwie mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.
Wyrok SN z dnia 15 listopada 2005 r., III KK 35/05
Standard: 28197 (pełna treść orzeczenia)