Postanowienie z dnia 2004-01-14 sygn. IV KK 200/03

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV KK 200/03

P O S T A N O W I E N I E

Dnia 14 stycznia 2004 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący)

SSN Edward Matwijów

SSA deleg. do SN Przemysław Grajzer (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Wasilewska

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Aleksandra Herzoga

w sprawie A. D. i A. A.

oskarżonych z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 24.04.1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i innych

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie

w dniu 14 stycznia 2004 r.

kasacji, wniesionych przez obrońców skazanych

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 7 listopada 2002 r., sygn. akt IV Ka 1614/02

zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia

z dnia 25 lutego 2002 r., sygn. akt II K 1690/01

1) Oddala obie kasacje, z tym że kasację obrońcy skazanego A. A. jako oczywiście bezzasadną.

2) Kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciąża skazanych, w tym opłatą od kasacji w kwocie po 450,- zł (czterysta pięćdziesiąt)

U Z A S A D N I E N I E

A. D. oskarżony był o to, że:

I. w okresie od 26 stycznia 2001 r. do 19 marca 2001 r. w K. działając wspólnie i w porozumieniu z M. J. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i w warunkach ciągu przestępstw wbrew przepisom ustawy brał udział we wprowadzeniu do obrotu znacznej ilości substancji psychotropowej w postaci […] w łącznej ilości 5863 sztuk tabletek za opłatą w łącznej kwocie 19.000,- zł w szczególności :

1. w dniu 26 stycznia 2001 r. wprowadził do obrotu bez wymaganego zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego 1242 sztuki tabletek […] pobierając za ten narkotyk opłatę w kwocie 5.000,-złotych,

2. w dniu 22 lutego 2001 r. wprowadził do obrotu bez wymaganego zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego 2551 sztuk tabletek […] pobierając za ten narkotyk opłatę w kwocie 7.500,-złotych,

3. w dniu 19 marca 2001 r. wprowadził do obrotu bez wymaganego zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego 1870 sztuk tabletek […] pobierając za ten narkotyk opłatę w kwocie 6.500,-złotych,

tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91§ kk

a nadto A. D. i A. A. oskarżeni byli o to, że:

II. w dniu 19 marca 2001 r. w K. działając wspólnie i w porozumieniu z O. B. w zorganizowanej grupie przestępczej, której celem był obrót narkotykami przy zachowaniu podziału ról, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej bez wymaganego zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego usiłowali wprowadzić do obrotu substancję psychotropową w postaci […]1 w ilości ok. 3000 gramów za kwotę ok. 46.500,- zł lecz zamierzonego celu nie osiągnęli z uwagi na interwencję funkcjonariuszy Policji

tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art.13 § 1 kk w zw. z art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 258 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk

Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie, wyrokiem z dnia 25 lutego 2002 r. w sprawie II.K.1690/01 uznał m.in. oskarżonego A. D. za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt. I aktu oskarżenia czynu stanowiącego występek z art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 kk i za to wymierzył mu karę 3 /trzech/ lat pozbawienia wolności oraz 100 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości stawki dziennej na 50 złotych.

Powyższym wyrokiem Sąd uznał też oskarżonych A. D. i A. A. za winnych popełnienia zarzucanego im w pkt. II aktu oskarżenia z tym, że z opisu czynu wyeliminował, by oskarżeni działali w zorganizowanej grupie przestępczej, której celem był obrót narkotykami i uznał oskarżonych za winnych popełnienia występku określonego w art.43 ust.3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i za to wymierzył im kary: A. D. 2 /dwóch/ lat i 6 /sześciu/ miesięcy pozbawienia wolności oraz 100 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości stawki dziennej na 50 złotych, A. A. 3 /trzech/ lat pozbawienia wolności oraz 100 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości stawki dziennej na 50 złotych.

Na podstawie art. 85 i 86 § 1 i 2 kk oskarżonemu A. D. Sąd wymierzył kary łączne : 4 /czterech/ lat i 6 /sześciu/ miesięcy pozbawienia wolności oraz 150 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości stawki dziennej na 50 złotych. Na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności oskarżonym Sąd zaliczył okresy tymczasowego aresztowania, orzekł o dowodach rzeczowych i kosztach sądowych od ponoszenia których zwolnił oskarżonych.

Apelacje od powyższego wyroku złożyli obrońcy oskarżonych.

Obrońca oskarżonego A. D. zarzuciła Sądowi I instancji:

1) „...obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a to przepisu art.170 § 1 pkt.1 kodeksu postępowania karnego w zw. z art.19a ust.1 ustawy o Policji poprzez oparcie ustaleń faktycznych na dowodach, których przeprowadzenie było niedopuszczalne;

2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na treść wyroku, poprzez przyjęcie, że oskarżony A. D. zaproponował świadkowi incognito sprowadzenie amfetaminy;

3) obrazę przepisów prawa materialnego, a to przepisu art.43 ust.3 ustawy. o przeciwdziałaniu narkomanii pomimo braku zarówno w opisie czynu zarzucanego jak i w opisie czynu przypisanego znamion znacznej ilości amfetaminy; oraz art.13 § 1 kodeksu karnego poprzez przypisanie oskarżonym A. D., O. B. oraz A. A. usiłowania popełnienia czynu zabronionego pomimo niespełnienia znamienia bezpośredniości;

4) rażącą niewspółmierność kar jednostkowych oraz kary łącznej wymierzonej oskarżonemu A. D....”

Podnosząc tak sformułowane zarzuty obrońca oskarżonego A. D. wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, a ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego A. A. zarzucił Sądowi I instancji:

a) „...obrazę prawa materialnego, w szczególności zaś obrazę art.13 § 1 kk przez jego błędne zastosowanie, w kontekście art.16 kk – polegające na zakwalifikowaniu działań podjętych przez oskarżonego A. A. jako usiłowania, podczas gdy miały miejsce co najwyżej czynności przygotowawcze, o jakich mowa w art.16 kk.

b) obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, w szczególności zaś obrazę art.2 § 2, 5 § 2 i 7 kpk polegająca na oparciu ustaleń sądu na niekompletnym, zebranym z pominięciem rozważań co do przedmiotu przestępstwa, materiale dowodowym poddanym ocenie w sposób naruszający zasadę swobodnej oceny dowodów, z naruszeniem zasady in dubio pro reo...”

Obrońca oskarżonego A. A. podnosząc powyższe zarzuty wniósł o uniewinnienie oskarżonego bądź o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 7 listopada 2002 r. w sprawie IV.Ka.1614/02 po rozpoznaniu apelacji obrońców oskarżonych zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że: „...czyn przypisany oskarżonym A. D. i A. A. w pkt. III (...) kwalifikuje jako przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 43 ust.1 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, a za podstawę wymiaru kary przyjmuje art.14 § 1 kk w zw. z art.43 ust.1 cytowanej ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i w związku z tym obniża orzeczone za ten czyn kary pozbawienia wolności : oskarżonemu A. D. do 2 /dwóch/ lat, a oskarżonemu A. A. do 2 /dwóch/ lat i 6 /sześciu/ miesięcy i nadto oskarżonemu A. D. orzeczoną w pkt. V karę łączną do lat 4 /czterech/...” W pozostałym zakresie – co do oskarżonych A. D. i A. A. – wyrok utrzymano w mocy.

Kasacje od powyższego wyroku złożyli obrońcy skazanych A. D. i A. A.

Obrońca skazanego A. D. zarzuciła rażące naruszenie prawa, które miało wpływ na treść wyroku, a polegające na:

1) „...rażącym naruszeniu art.438 pkt.2 kpk, gdyż Sąd Okręgowy zaaprobował obrazę przez Sąd I instancji przepisów kodeksu dotyczących postępowania dowodowego, a to :

- art.170 § 1 pkt. 1 kpk w zw. z art.19a ust.1 ustawy o Policji – poprzez oparcie ustaleń faktycznych na dowodzie niedopuszczalnym, a mianowicie na tzw. „policyjnej prowokacji”, którą przeprowadzono bezprawnie i która faktycznie stała się przyczyną dokonania przez oskarżonych ad hoc transakcji środkami odurzającymi,

- art.184 § 4 kpk w zw. z art.6 ust.1 i 3 lit. d Europejskiej Konwencji Praw Człowieka – poprzez przesłuchanie tzw. „świadków incognito” bez udziału obrońców i oskarżonych, a następnie ustalenie sprawstwa oskarżonych w dominującym zakresie na zeznaniach tychże świadków,

- art.184 § 1 kpk poprzez nieuzasadnione zastosowanie instytucji tzw. „świadków anonimowych”.

2) rażącym naruszeniu art.438 pkt. 1 kpk, gdyż Sąd Okręgowy zaaprobował obrazę przez Sąd I instancji przepisu art.60 § 3 kk nie stosując względem oskarżonego A. D. obligatoryjnej w tym wypadku instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary...”

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca skazanego A. D. wniosła o uchylenie wyroków Sądów I i II instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, a ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu II instancji i przekazanie mu sprawy do ponownego rozpoznania.

Obrońca skazanego A. A. zarzucił w kasacji Sądowi II instancji:

a/ „...rażące naruszenie prawa materialnego, w szczególności art.13 § 1 kk przez jego błędne zastosowanie i błędną subsumcję prawną zachowań przypisanych skazanemu A. A. i innym skazanym, mimo iż zachowania te w sposób oczywisty nie wyczerpują znamienia bezpośredniości zmierzania do dokonania czynu zabronionego, o jakim mowa w przypisanym wyżej przepisie określającym podstawowe przesłanki usiłowania, a stanowią jedynie czynności przygotowawcze, w rozumieniu art.16 kk, co miało decydujący wpływ na treść orzeczenia,

b/ rażące naruszenia art.4, 5 § 2, 7, 410, 424 § 1 oraz 433 § 2 kpk, które miały wpływ na treść orzeczenia i legły u podstaw błędnych ustaleń faktycznych poprzez rozstrzyganie licznych, występujących w sprawie wątpliwości na niekorzyść skazanego, pominiecie merytorycznych rozważań co do przedmiotu przestępstwa, wreszcie brak merytorycznego rozważenia przez Sąd Odwoławczy zarzutów skargi apelacyjnej obrońcy A. A. w sprawie właśnie w kwestii określenia przedmiotu czynu zabronionego, co doprowadziło do utrzymania w mocy wyroku Sądu Rejonowego skazującego wymienionego na karę 2 lat 6 miesięcy pozbawienia wolności za przestępstwo (w postaci zjawiskowej usiłowania), którego nie popełnił...”

Autor tej kasacji wniósł o uniewinnienie A. A. względnie o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego oraz wyroku Sądu Rejonowego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sąd Najwyższy zważył co następuje:

Złożone kasacje są bezzasadne.

Co do kasacji obrońcy skazanego A. D.:

Obrońca skazanego A. D. przytoczyła w kasacji w zasadzie raz jeszcze, wszystkie zarzuty uprzednio wskazane i podnoszone przez siebie w apelacji. Przy czym autorka kasacji posłużyła się też w dużej mierze tą samą argumentacją. Sąd Najwyższy niejednokrotnie zauważał, że powtórzenie w skardze kasacyjnej zarzutów i argumentacji przedstawionych uprzednio w zwykłym środku odwoławczym – apelacji - może być skuteczne tylko wówczas, gdy sąd drugiej instancji nie rozpozna należycie wszystkich zarzutów i nie odniesie się do nich w uzasadnieniu swojego orzeczenia w sposób zgodny z wymogami określonymi w art. 457 § 3 kpk. (por. wyrok SN z dn.5.10.2000 roku II.KKN.332/00) W sprawie niniejszej taka sytuacja nie zachodzi, a uzasadnienie Sądu Okręgowego w Krakowie odpowiada wymogom art.457 § 3 kpk.

Nie jest trafnym zarzut obrazy art.170 § 1 pkt. 1 kpk w zw. z art.19a ust.1 ustawy o Policji – poprzez oparcie ustaleń faktycznych na dowodzie niedopuszczalnym, a mianowicie na tzw. „policyjnej prowokacji”, którą przeprowadzono bezprawnie i która faktycznie stała się przyczyną dokonania przez oskarżonych transakcji środkami odurzającymi.

Przepis art.19a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji wprowadził instytucję tzw. „zakupu kontrolowanego” nazywaną też (niesłusznie) „prowokacją policyjną”. Instytucja ta stanowi ustawowy kontratyp w relacji do art.235 kk , który to przepis uznaje za czyn bezprawny podstępne zabiegi kierujące przeciwko określonej osobie ściganie o przestępstwo, wykroczenie lub przewinienie dyscyplinarne. Nie ulega wątpliwości, że np. dokonanie w sposób niejawny nabycia - jak w przedmiotowej sprawie - przedmiotów którymi obrót jest zabroniony bądź znacznie przez ustawę ograniczony, ma na celu skierowanie przeciwko określonej osobie ścigania o przestępstwo i poprzez niejawność sposobu działania jest podstępnym zabiegiem. Jednak na skutek zezwolenia zawartego w art.19a ustawy o Policji, czyn taki w warunkach określonych tym przepisem nie stanowi przestępstwa, albowiem cokolwiek jest w jakiejkolwiek ustawie dozwolone lub nakazane, to tym, samym nie jest zakazane pod groźbą kary przez ustawę, a więc jest dopuszczalne. (por. Ustawa o Policji – komentarz T.Hanausek, a także W.Wolter Nauka o przestępstwie PWN Warszawa 1973 r, str.163)

Celem przeprowadzenia „zakupu kontrolowanego” jest sprawdzenie uzyskanych wcześniej – w drodze czynności operacyjnych – wiarygodnych informacji o przestępstwie, wykrycie sprawców i uzyskanie dowodów. Użyte w ustawie sformułowanie „uzyskanie dowodów” w odniesieniu do czynności operacyjno-rozpoznawczych może budzić pewne wątpliwości. Zgodnie bowiem z art.167 kpk dowody przeprowadza się na wniosek stron, podmiotu określonego w art. 416 albo z urzędu. Przeprowadzenie takie jednak może następować tylko w czasie procesu, albowiem postępowaniem dowodowym jest przebieg procesowy, w czasie którego są zbierane, utrwalane, przeprowadzane oraz oceniane dowody. Nauka procesu karnego jest zgodna co do tego, że w sprawach o przestępstwa ścigane z urzędu, w zakresie odpowiedzialności karnej wykrywanie, zbieranie i wydobywanie dowodów jest obowiązkiem organów procesowych. Organy operacyjno-rozpoznawcze nie są organami procesowymi i nie prowadzą procesu karnego. Wyniki ich pracy nie mogą mieć zatem znaczenia dowodowego. Określenia zatem ustawy, w których mowa o „dowodach” uzyskiwanych czy zabezpieczanych w toku czynności operacyjno-rozpoznawczych należy więc rozumieć jako odnoszące się do „informacji mogących mieć znaczenie dowodowe” , tj. takich które mogą wskazać na kierunek lub sposób uzyskania bądź przeprowadzenia dowodu w toku procesu karnego. To w toku procesu karnego, informacje takie mogą nabrać pełnej wartości dowodowej, lecz poza procesem jeszcze dowodami nie są.

W ujęciu celów do których ma zmierzać zakup kontrolowany ustawodawca pominął cel „wykrycia przestępstwa” i określił go w postaci sprawdzenia uzyskanych wcześniej wiarygodnych informacji o przestępstwie. Tak więc działania określone w art.19a omawianej ustawy, w każdym przypadku powinny być poprzedzone uzyskaniem wcześniej wiarygodnych informacji o przestępstwie, a zatem każde działanie w ramach tego art.19a powinno być poprzedzone posiadaniem takich informacji i dopiero wówczas może zmierzać do wykrycia sprawców przestępstwa oraz do uzyskania materiałów, które mogą mieć znaczenie dowodowe w przyszłym, procesie. Na przykład znaczenie to może polegać na przesłuchaniu jako świadka policjanta, który dokonał w sposób niejawny zakupu przedmiotów którymi obrót jest zabroniony bądź znacznie przez ustawę ograniczony. Wówczas dopiero zeznania takie będą stanowiły dowód.

Wbrew twierdzeniom zawartym w kasacji obrońcy skazanego A. D. w sprawie niniejszej spełnione zostały wszystkie ustawowe przesłanki określone w art.19a ustawy o policji dopuszczające przeprowadzenie „zakupu kontrolowanego”. Organy ścigania, uzyskały wcześniej w drodze czynności operacyjno-rozpoznawczych wiarygodną informację, że A. D. zajmuje się handlem amfetaminą i metaamfetaminą. To właśnie przeprowadzenie zakupu kontrolowanego doprowadziło do sprawdzenia uzyskanych wcześniej – w drodze czynności operacyjnych – wiarygodnych informacji o przestępstwie, wykrycia sprawców i uzyskania dowodów.

Autor kasacji wywodzi – a czynił to już w apelacji – że przeprowadzenie „zakupu kontrolowanego” w niniejszej sprawie było niedopuszczalne, gdyż „...O ile bowiem funkcjonariusze Policji mogli uzyskać informacje, że oskarżeni M. J. i A. D. rozprowadzają tabletki pemoliny, o tyle funkcjonariusze Policji nie mogli uzyskać wiarygodnych informacji, że oskarżeni A. D. i O. B. rozprowadzają amfetaminę, a to dlatego, że oskarżeni A. D. i O. B. nigdy amfetaminy nie rozprowadzali...” Taki tok rozumowania obrońcy skazanego A. D. nie może zostać zaakceptowany. Ustawa o policji dopuszcza bowiem zastosowanie „zakupu kontrolowanego” m.in. w sprawach o przestępstwa umyślne nielegalnego wytwarzania, posiadania lub obrotu środkami odurzającymi lub psychotropowymi. Tak więc, by zakup kontrolowany był dopuszczalny wystarczającym byłoby uzyskanie wcześniej wiarygodnej informacji o tym, że A. D. zajmuje się wytwarzaniem, obrotem środkami odurzającymi lub psychotropowymi, bądź je posiada. Tym samym, niekoniecznym jest posiadanie wiarygodnej informacji o rodzaju środka odurzającego, który oskarżony wprowadzał do obrotu.

Nie trafne są też zarzuty kasacji odnoszące się generalnie do stosowanej w sprawie instytucji „świadka anonimowego”. Literalne brzmienie art. 184 § 3 i 4 kpk – w brzmieniu z przed 1.07.2003 r. - nie pozwala wyprowadzić wniosku o obciążającym sąd bezwzględnym obowiązku przesłuchania świadka anonimowego z udziałem oskarżonego i jego obrońcy. Przepis art. 184 § 3 kpk daje jedynie podstawę do twierdzenia, iż świadek anonimowy musi być przez sąd przesłuchany, Sąd może zlecić wykonanie tej czynności sędziemu wyznaczonemu ze swojego składu - w miejscu i w sposób zapewniający zachowanie w tajemnicy tożsamości świadka. Z przepisu art. 184 § 4 kpk wynika zaś jedynie tyle, że jeśli zdecydowano się na przesłuchanie świadka anonimowego z udziałem oskarżonego lub jego obrońcy, to przesłuchanie to może być przeprowadzone jednie w warunkach wskazanych w tym przepisie. Nie oznacza to jednak, by dopuszczalna była rezygnacja z umożliwienia obronie zadawania pytań świadkowi. Przepisy art. 184 § 3 i 4 kpk muszą być wykładane w powiązaniu z treścią art. 6 ust. 3d Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, co prowadzi do wniosku, iż przesłuchując świadka anonimowego w toku postępowania jurysdykcyjnego sąd ma obowiązek zapewnienia oskarżonemu lub (i) jego obrońcy sposobności zadania świadkowi pytań, co jest elementarnym warunkiem umożliwiającym podjęcie przez obronę próby weryfikacji dowodowej wartości tych zeznań. (por. wyrok SN z dnia 10.12.2001 r. IV.KKN.229/01, OSNKW z.3-4 z 2002 r. poz.21)

Zasady rzetelnego procesu wymagają zagwarantowania oskarżonemu i jego obrońcy prawa do zadawania pytań świadkowi anonimowemu oraz uzyskania odpowiedzi na te pytania. Obrońcy oskarżonych mieli taką możliwość i z niej skorzystali przedstawiając pytania na piśmie /karty 958 i 968 akt sprawy/, które zostały świadkom zadane, a oni udzielili na nie odpowiedzi. Nie jest bowiem prawdą, że „świadkowie anonimowi” uchylili się od udzielenia odpowiedzi na postawione przez obrońców pytania. Niewiedza świadków o czynnościach operacyjno – rozpoznawczych prowadzonych wobec skazanego A. D. przed dokonaniem „zakupu kontrolowanego”, czy też niewiedza, o tym jakie wiarygodne informacje o przestępstwie skazanego posiadała Policja przed stosowaniem „zakupu kontrolowanego” nie może być traktowana – jak chce tego autor kasacji – jako uchylenie się od odpowiedzi na zadane pytanie.

Chybionym jest też twierdzenie, że „...W niniejszej sprawie zeznania świadków incognito były jedynym dowodem wskazującym na sprawstwo oskarżonych...” Obrońca skazanego A. D. pomija całkowicie fakt zabezpieczenia przez Policję, sprzedanych m.in. przez skazanego w trzech partiach, w łącznej ilości 5863 sztuk tabletek […] – wyniki ekspertyzy kryminalistycznej nr […]/01 Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego KG Policji w Warszawie /karty 44-48, 46-47 akt/, pismo Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego /karta 5 akt/ czy Opinię Laboratorium Kryminalistycznego KW Policji w Krakowie /karty 28-29, 34-35 akt/ to co do zarzutu I, a co do zarzutu II, wyjaśnienia oskarżonego O. B., które są przecież również dowodem w sprawie.

Nie można też przyjąć, że w sprawie niniejszej brak było przesłanek do zastosowania instytucji świadka incognito skoro wizerunek świadków był znany skazanym. Przepisy kodeksu postępowania karnego zezwalają na zachowanie w tajemnicy danych osobowych świadka, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności świadka lub osoby dla niego najbliższej. Nie może budzić wątpliwości, że świadkowie anonimowi składając zeznania w sprawie dotyczącej obrotu środkami psychotropowymi w znacznych ilościach, narażeni byli na zemstę ze strony skazanych czy też ich dostawców. To niebezpieczeństwo rozciąga się na osoby najbliższe dla świadków, a fakt że wizerunek świadków był znany skazanym jest w tej sytuacji bez znaczenia.

Podniesiony w kasacji zarzut obrazy przepisu art.60 § 3 kk jakiej miał dopuścić się Sąd I instancji, a za nim i Sąd Okręgowy, nie stosując wobec A. D.

instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, również nie zasługuje na uwzględnienie. Podnosząc ów zarzut autor kasacji popada w swoistą sprzeczność swych twierdzeń. Pierwotnie wywodzi, że „...W niniejszej sprawie zeznania świadków incognito były jedynym dowodem wskazującym na sprawstwo oskarżonych...” by dalej twierdzić, że „...A. D.... już podczas

pierwszego przesłuchania w dniu 21 marca 2001 r. złożył pełne wyjaśnienia, opisując przebieg zarzucanego mu czynu, w tym także role poszczególnych współsprawców...” i zasługuje na zastosowanie wobec niego nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Przepis art.60 § 3 kk wymaga dla jego obligatoryjnego zastosowania, by sprawca współdziałający z innymi osobami ujawnił wobec organu powołanego do ścigania informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia. Chodzi więc nie o jakiekolwiek informacje, ale informacje istotne. Nie budzi wątpliwości, że do takich istotnych okoliczności należy również rola jaką sam oskarżony odegrał w popełnieniu przestępstwa. Co do czynu pierwszego skazany A. D. konsekwentnie utrzymywał w toku całego postępowania, że nie miał świadomości, iż sprzedawane przez niego tabletki zawierają substancję narkotyczną, a był przekonany, że handluje sterydami anabolicznymi. Te wyjaśnienia pozostają w rażącej sprzeczności z zeznaniami świadków anonimowych, którzy konsekwentnie zeznali, że zakupione przez nich tabletki skazany A. D. sprzedał im jako „[…]2”.

Obowiązek ujawnienia "istotnych" okoliczności popełnienia przestępstwa zawiera wymóg podania przez sprawcę wszystkich znanych mu okoliczności, w jakich doszło do przestępstwa, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie. Chodzi nie tylko o podanie okoliczności prawdziwych, ale także niezatajanie przez sprawcę żadnych znanych mu okoliczności. Nie jest wystarczające zrelacjonowanie przez sprawcę tylko niektórych okoliczności bądź fragmentów zdarzeń, np. korzystnych dla sprawcy lub osób z nim współdziałających, a zatajenie innych, jeżeli dysponował wiedzą w tym zakresie. Nie może być mowy o stosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary w wypadku ustalenia, że sprawca "dozuje" posiadane informacje, bądź umniejsza swoją rolę w przestępstwie. Tak też wyjaśnienia skazanego A. D. ocenił Sąd I instancji stwierdzając m.in. „...Wyjaśnienia oskarżonego A. D. (...) uznać w takim wypadku należało za próbę zmniejszenia swojej roli w omawianym zdarzeniu poprzez ograniczenie jej do roli pośrednika, gdy w rzeczywistości (...) był on aktywnym uczestnikiem zdarzenia...” Nie jest więc prawdziwe twierdzenie obrońcy skazanego zawarte w kasacji, że zachowanie skazanego A. D. w zasadzie nie różni się od zachowania O. B., wobec którego Sąd Okręgowy zastosował nadzwyczajne złagodzenie kary na podstawie art.60 § 3 kk.

Na zakończenie rozważań w tej kwestii, podnieść należy, że Sąd Okręgowy nie miał obowiązku odnieść się do kwestii niestosowania wobec skazanego A. D. nadzwyczajnego złagodzenia kary skoro żadna z apelacji nie stawiała takiego zarzutu.

Mając na uwadze powyższe kasację obrońcy skazanego A. D. oddalono.

Co do kasacji obrońcy skazanego A. A. :

Kasacja ta jest oczywiście bezzasadna. W istocie swej, stawiając zarzuty obrazy prawa materialnego i procesowego kwestionuje ona ustalenia faktyczne poczynione przez Sądy I i II instancji, a tym samym dokonaną ocenę dowodów. Zarzuty skargi kasacyjnej stanowią faktyczne powielenie podstawowych zarzutów sformułowanych już w apelacji, do których Sąd Odwoławczy ustosunkował się szczegółowo i czemu dał wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zgodnie z treścią art.457 § 3 kpk. Sąd Najwyższy niejednokrotnie podkreślał - co sygnalizowano już i w tym uzasadnieniu - że powtórzenie w skardze kasacyjnej argumentacji przedstawionej uprzednio w zwykłym środku odwoławczym może być skuteczne wówczas, gdy sąd odwoławczy nie rozpozna należycie wszystkich zarzutów i nie przedstawi swego stanowiska w sposób odpowiadający wymogom określonym w art. 457 kpk.

Nietrafny jest zarzut tej kasacji, że Sąd Odwoławczy nie odniósł się, a tym samym pominął w swych rozważaniach zarzut obrazy prawa materialnego, w szczególności zaś obrazy art.13 § 1 kk przez jego błędne zastosowanie, w kontekście art.16 kk. Sąd Okręgowy uznał zarzuty apelacji, iż czyn skazanych nie zmierzał bezpośrednio do dokonania przestępstwa wprowadzenia środków odurzających do obrotu za bezzasadne. Zagrożenie dobra prawnego było już bowiem konkretne, a nie abstrakcyjne i nie wynikało li tylko z samego porozumienia w przedmiocie transakcji. Uzgodniono ilość i cenę środka odurzającego, a także miejsce transakcji, a skazany A. A. zapewniał, że dysponuje 3 kg amfetaminy. Fakt że do transakcji nie doszło, nie był wynikiem zachowań (działania czy zaniechania) skazanego, ale stało się tak na skutek odstąpienia od transakcji przez kupujących – świadków anonimowych, gdyż nagła zmiana warunków sprzedaży stała się dla nich zbyt niebezpieczna. Odmienna ocena zgromadzonego materiału dowodowego pozostawałaby w sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania. Skazany A. A. i pozostali skazani, dążyli do realizacji umówionej transakcji i podjęli w tym kierunku konkretne czynności wykonawcze, daleko wykraczające poza granice „przygotowania do popełnienia przestępstwa”.

Nie trafny jest też zarzut dotyczący pominięcia przez Sąd Odwoławczy ustosunkowania się do okoliczności wpływających na ustalenie pojęcia „przedmiotu przestępstwa” co skutkować mogło naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów oraz in dubio pro reo. Sąd Okręgowy na stronach 9 – 12 uzasadnienia zaskarżonego wyroku prawidłowo wykazał, poprzez właściwe ustalenia stanu faktycznego, iż w prawdzie przedmiotowa […]1 nie została zabezpieczona w toku postępowania, jednakże faktycznie znajdowała się w dyspozycji skazanego A. A. , który w sposób zdeterminowany dążył do jej sprzedaży.

W tym stanie rzeczy kasacja obrońcy skazanego A. A. jest oczywiście bezzasadna.

O kosztach sądowych postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk w zw. z art. 518 kpk i art. 527 § 2 kpk.