Wyrok z dnia 1999-09-09 sygn. II CKN 477/98

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II  CKN 477/98

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 1999 r.

Sąd Najwyższy Izba Cywilna w składzie następującym:

Przewodniczący: SSN - S. Dąbrowski

Sędziowie: SN - G. Bieniek (spraw.) SN - E. Skowrońska - Bocian

Protokolant: B. Gruszka

po rozpoznaniu w dniu 9 września 1999 r.

na rozprawie sprawy z powództwa przeciwko Skarbowi Państwa Wojewodzie Wielkopolskiemu o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 lutego 1998 r., sygn. akt I ACa 719/97

oddala kasację i zasądza od pozwanego Skarbu Państwa -Wojewody Wielkopolskiego na rzecz powoda kwotę 1.000 zł tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Sąd Wojewódzki w Kaliszu wyrokiem częściowym z 10,10.1997 r. zasądził od Skarbu Państwa - Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w  (...) na rzecz powoda R. zadośćuczynienie w kwocie 30.000 zł z odsetkami i ustalił co następuje:

Po przyjęciu w dniu 7,01.1993 r. do Szpitala Miejskiego w powód został w następnym dniu poddany zabiegowi operacyjnemu żylaków kończyn dolnych. Zabieg wykonano w znieczuleniu podpajęczynówkowym, wykonanym przez lekarza anestezjologa. Następnego dnia po zabiegu wystąpiły u powoda zaburzenia świadomości, drgawki, zaburzenia oddychania. Powoda -w następstwie tego - przewieziono do Szpitala Zespolonego w (...), na oddział intensywnej terapii. W chwili przyjęcia na ten oddział z (...) powód był głęboko nieprzytomny. Świadomość odzyskał w piątej dobie i wówczas przeniesiono go na oddział neurologiczny, gdzie przebywał do 13,02.1993 r. U powoda jeszcze 9.1.1993 r. stwierdzono ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, spowodowane zakażeniem w szpitalu bakteriami gronkowca i paciorkowca. Bakterie te zostały wprowadzone do przestrzeni międzyoponowej w czasie zabiegu znieczulenia. Takie samo schorzenie nastąpiło u drugiego operowanego w tym dniu w Szpitalu w O pacjenta, także znieczulonego podpajęczynówkowo. Drobnoustroje wychowane zarówno z płynów mózgowo-rdzeniowych obu chorych, jak również ze sprzętu pomocniczego i płynu odkażającego, jednoznacznie wskazują na zakażenie szpitalne.

Powód jeszcze dwukrotnie przebywał na oddziale neurologicznym. W następstwie przebytego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych powód został zaliczony do U grupy inwalidów, doznał 40% uszczerbku zdrowia. Nie da się wykluczyć, iż w przyszłości może nastąpić pogorszenie stanu zdrowia powoda; mogą wystąpić ataki padaczkowe, oraz zespoły psychoorganiczne. W następstwie przebytego schorzenia wystąpiły u powoda zmiany zarówno w sferze intelektualnej, jak i osobowościowej. W szczególności występują u powoda zaburzenia uwagi, pamięci, percepcji wzrokowej, zaburzenia emocjonalne, motywacyjne, nieprawidłowości w ocenie własnej osoby. Uniemożliwia to aktywność zawodową i funkcjonowanie w rolach rodzinnych. Sąd I instancji przyjął, iż zasada odpowiedzialności pozwanego Skarbu Państwa, nie budzi zastrzeżeń, wobec spełnienia przesłanek z art. 417 kc, zaś za kwotę odpowiednią tytułem zadośćuczynienia uznał 30.000 zł. W uwzględnieniu apelacji strony pozwanej Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 2.02,1998 r. zasądził na rzecz powoda kwotę 24.000 zł z odsetkami od kwoty 12.000 zł za okres 25.03.1993 r. do 10.10.1997, zaś od kwoty 24.000 zł od 11.10.1997 r. To rozstrzygnięcie uzasadnił m.in. tym, iż powód - po rozszerzeniu powództwa -żądał tytułem zadośćuczynienia kwoty 24.000 zł, a w okolicznościach sprawy brak było podstaw do zastosowania art 321 § 2 kpc. Jeśli chodzi o odsetki, to powodowi należą się odsetki ustawowe za opóźnienie zapłaty kwoty pierwotnie żądanej tj. 12.000 zł od doręczenia odpisu pozwu (tj. 25.03.1993 r.) do dnia wyrokowania przez sąd I instancji, zaś od zasądzonej kwoty 24.000 zł od daty wyrokowania przez sąd I instancji.

Wyrok ten zaskarżyła kasacją strona pozwana wskazując na naruszenie prawa materialnego tj. art. 445 kc, 363 § 2 kc, 381 kc, 359 kc i 358¹ kc. Domagała się zmiany wyroku przez oddalenie powództwa ponad kwotę 8.826,24 zł z odsetkami od 25.03.1993 r. lub ponad kwotę 12.000 zł z odsetkami od 10.11,1997 r.

Sąd Najwyższy zważył co następuje:

Kasacja pozbawiona jest usprawiedliwionych podstaw. Nie sposób dopatrzeć się w jej uzasadnieniu argumentacji wskazującej na naruszenie przepisu art. 445 kc poza twierdzeniem, iż wysokość zadośćuczynienia została zawyżona. Wystarczy przecież wskazać, iż określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia stanowi istotne uprawnienie sądu merytorycznie rozpoznającego sprawę. Korygowanie - także w postępowaniu kasacyjnym - zasądzonego już zadośćuczynienia uzasadnione byłoby wówczas i tylko wówczas, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono rażąco niskie lub rażąco wygórowane. Jeśli sąd II instancji tytułem zadośćuczynienia przyznał kwotę 24.000 zł (obniżając kwotę zasądzoną przez sąd I instancji), to wskazał przekonywująco okoliczności uzasadniające tę kwotę m.in. zagrożenie dla życia powoda, 2 miesiące dotkliwych cierpień, 40% uszczerbku zdrowia, całkowitą niezdolność do pracy, zagrożenie wystąpienia dalszych ujemnych następstw u powoda liczącego 42 lata. W kontekście tych okoliczności nie sposób uznać za uzasadnione twierdzenie, iż przyznana kwota 24.000 zł jest rażąco wygórowana. Taki wniosek jest nie do przyjęcia. Jak to stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10,01.1997 r. II CKN 41/96, zadośćuczynieniem za doznaną krzywdę wynikłą na skutek poważnego rozstroju zdrowia, którego wysokość w ostatecznym wyniku zależy od uznania sądu, nie może być uznane za nadmierne, nawet gdy przy uwzględnieniu przeciętnego poziomu życia i zamożności społeczeństwa, mogło być tak postrzegane, jeżeli jest ono adekwatne do stopnia odniesionych obrażeń i związanych z nimi trwałych następstw dla zdrowia i egzystencji poszkodowanego. Tak jest w niniejszej sprawie, aczkolwiek trudno byłoby kwotę 24.000 zł postrzegać jako nadmiernie wygórowaną. Tej oceny w niczym nie zmienia fakt, iż odsetki od pierwotnie żądanej przez powoda kwoty 12.000 zł zasądzono od dnia doręczenia odpisu pozwu (25.3.1993 r.). Strona pozwana pozostawała w opóźnieniu. Natomiast ostateczne ustalenie wysokości zadośćuczynienia wg stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, jego jednorazowość i nadal waloryzacyjny charakter odsetek, uzasadnia przyznanie ich od daty wyrokowania przez sąd I instancji (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4.09.1998 r. U CKN 875/97; w wyroku z 9.01.1998 r. III CRN 301/97 i innych).

Jest to ukształtowany już pogląd w orzecznictwie Sądu Najwyższego i tak trafnie orzekł sąd U instancji przyznając odsetki od ostatecznie ustalonej kwoty od daty wyrokowania przez sąd I instancji. Nie naruszył przez to ani art. 359 kc, ani 481 kc (w kasacji błędnie wskazano art. 381 kc). Godzi się przy tym zauważyć, iż sąd II instancji w ogóle nie stosował art. 358¹ kc, a tym samym zarzut jego naruszenia jest chybiony. Arytmetyczne wyliczenie prowadzone w kasacji nie są zabiegiem przydatnym do ustalenia „odpowiedniej” kwoty w rozumieniu art. 445 § 1 kc.

Z tych względów kasację należało oddalić (art. 393¹² kpc).