Kryteria ustalania odpowiedniej sumy zadośćuczynienia; kwota odpowiednia zadośćuczynienia

Określenie zakresu ochrony niemajątkowej w postaci przeproszenia (złożenia oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie) wpływa na ustalenie, jakiej wysokości suma zadośćuczynienia będzie odpowiednia w ujęciu art. 448 k.c. Odpowiedniość w rozumieniu tego unormowania odnoszona jest bowiem nie tylko do wielkości krzywdy, lecz także do skuteczności oddziaływania środka ochrony niemajątkowej, który również ma na celu usunięcie skutków naruszenia dóbr osobistych. W konsekwencji zmiana w zakresie orzeczenia o niemajątkowych środkach ochrony powódki może przełożyć się na zmianę wysokości zasądzonego na jej rzecz zadośćuczynienia. 

Wyrok SN z dnia 19 października 2023 r., II CSKP 13/22

Standard: 75399 (pełna treść orzeczenia)

Kryteria, jakimi należy się kierować przy określaniu wysokości zadośćuczynienia, wynikają z bogatego orzecznictwa. Są nimi na przykład: wiek poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest kalectwo u dziecka lub młodej osoby); rodzaj i rozmiar doznanych uszkodzeń ciała lub rozstroju zdrowia; stopień i rodzaj cierpień fizycznych i psychicznych; intensywność (natężenie, nasilenie) i czas trwania tych cierpień; nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (trwałe kalectwo, oszpecenie) i konsekwencje z tym związane w dziedzinie życia osobistego i społecznego; skutki uszczerbku zdrowia na przyszłość (utrata możliwości wykonywania ulubionego zawodu, uprawiania sportów, pracy artystycznej, rozwijania swoich zainteresowań i pasji, zawarcia związku małżeńskiego, posiadania dzieci, kontaktów towarzyskich, możliwości chodzenia do teatru, kina, filharmonii, wyjazdu na wycieczki); poczucie nieprzydatności społecznej i bezradność życiowa powstałe na skutek rozstroju zdrowia lub uszkodzenia ciała; konieczność korzystania ze wsparcia innych, w tym najbliższych, przy prostych czynnościach życia codziennego; pozbawienie możliwości osobistego wychowywania dzieci i zajmowania się gospodarstwem domowym.

Dla wysokości zadośćuczynienia nie jest prawnie relewantna sytuacja majątkowa zobowiązanego (dłużnika). Nie istnieje zatem tego rodzaju zależność, że bardziej zamożny zobowiązany powinien być obciążony obowiązkiem pokrycia szkody w większym wymiarze.

Wyrok SN z dnia 4 lipca 2023 r., III PSKP 11/22

Standard: 86815 (pełna treść orzeczenia)