Postanowienie z dnia 1997-03-11 sygn. III CKN 13/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CKN 13/97

Postanowienie

Sądu Najwyższego

z dnia 11 marca 1997 r.

Dla zachowania formy kasacji nie jest wystarczające powołanie art. 393¹ pkt 2 k.p.c., ale konieczne jest także uzasadnienie podnoszonej podstawy przez wskazanie, które przepisy zostały naruszone, na czym to naruszenie polegało oraz jaki mogło mieć wpływ na wynik sprawy. W przeciwnym razie ocena zasadności kasacji nie jest w ogóle możliwa, samo zaś pismo pozostaje tylko namiastką środka odwoławczego.

W sytuacji, gdy kasacja podlega odrzuceniu, Sąd Najwyższy jest zwolniony od rozważania z urzędu nieważności postępowania jako ewentualnej przesłanki uchylenia zaskarżonego orzeczenia, gdyż art. 393¹¹ k.p.c. ma zastosowanie tylko w wypadku przystąpienia do rozpoznawania kasacji, co zależy od skutecznego jej wniesienia.

Przewodniczący: sędzia SN T. Wiśniewski.

Sędziowie SN: J. Gudowski (sprawozdawca), C. Żuławska.

Sentencja

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 11 marca 1997 r. na rozprawie sprawy z wniosku Zenona K. i Zbigniewa K., z udziałem Edwarda K. i Katarzyny K., o podział majątku dorobkowego i dział spadku, na skutek kasacji wnioskodawcy Zbigniewa K. od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Białymstoku z dnia 7 października 1996 r. sygn. akt (...)

postanowił odrzucić kasację.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 4 sierpnia 1994 r. Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim dokonał podziału majątku dorobkowego Katarzyny K. i Mieczysława K. oraz działu spadku po Mieczysławie K. Rewizja od tego orzeczenia - wniesiona przez uczestnika Zbigniewa K. - została przez Sąd Wojewódzki w Białymstoku, postanowieniem z dnia 23 grudnia 1994 r., oddalona.

W dniu 20 września 1996 r. uczestnik Zbigniew K. wniósł skargę o wznowienie postępowania, w której - wytknąwszy Sądowi Wojewódzkiemu naruszenie art. 369 i 378 k.p.c. oraz błąd w ustaleniach faktycznych - stwierdził, że został pozbawiony możliwości działania oraz obrony swych praw przed tym Sądem.

Postanowieniem z dnia 7 października 1996 r. Sąd Wojewódzki skargę uczestnika odrzucił, albowiem uznał, że została ona złożona z uchybieniem terminowi określonemu w art. 407 k.p.c. W szczególności Sąd Wojewódzki stwierdził, że odpis postanowienia oddalającego rewizję skarżący otrzymał w dniu 7 lipca 1995 r., a skargę złożył w polskim urzędzie pocztowym dopiero w dniu 19 lipca 1995 r.

Kasacja uczestnika została oparta na podstawie art. 393¹ pkt 2 k.p.c. Wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia skarżący nie wskazał jednak, który przepis postępowania został naruszony, lecz stwierdził jedynie, że od 1990 r. jest chory na zespół paranoidalno-lękowy, nie był na rozprawie rewizyjnej, a wyznaczenie mu adwokata z urzędu tuż przed zakończeniem postępowania nie gwarantowało ochrony jego praw.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 393³ k.p.c., kasacja, czyniąc zadość ogólnym wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego, powinna również zawierać przytoczenie podstaw kasacyjnych oraz ich uzasadnienie. Oznacza to, że dla zachowania formy kasacji nie jest wystarczające ograniczenie się do powołania art. 393¹ pkt 2 k.p.c. - jak to uczynił pełnomocnik skarżącego - ale konieczne jest także uzasadnienie podnoszonej podstawy kasacyjnej przez wskazanie, które przepisy - oznaczone numerem artykułu (paragrafu, ustępu) ustawy - zostały naruszone, na czym to naruszenie polegało oraz jaki mogło mieć wpływ na wynik sprawy. W przeciwnym razie ocena zasadności kasacji nie jest w ogóle możliwa, samo zaś pismo pozostaje tylko namiastką środka odwoławczego. Wychodząc z podobnych założeń, Sąd Najwyższy - zarówno pod rządem kodeksu postępowania cywilnego z 1932 r., jak i na gruncie kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu obowiązującym obecnie - przyjął, że brak bliższego określenia podstawy kasacyjnej oraz jej uzasadnienia stanowi wadę dyskwalifikującą pismo jako kasację oraz wykluczającą możliwość jej uzupełnienia; kasacja taka ulega odrzuceniu (art. 393³ i 393⁵ k.p.c.; por. też: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1996 r. II UKN 12/96, nie publ.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 1996 r. I PKN 22/96, OSNAPUS 1997, nr 5, poz. 74; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 1936 r. C.III.915/35, Zb. Urz. 1936, poz. 466; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1938 r. C.II.325/38, OSP 1939, nr 3, poz. 148 oraz uchwałę składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1938 r. C.III.319/37, Zb. Urz. 1938, poz. 303).

Należy zarazem podkreślić, że w sytuacji, gdy kasacja podlega odrzuceniu, Sąd Najwyższy jest zwolniony od rozważania z urzędu nieważności postępowania jako ewentualnej przesłanki uchylenia zaskarżonego orzeczenia, albowiem art. 393¹¹ k.p.c. ma zastosowanie tylko w wypadku przystąpienia do rozpoznawania kasacji, co, rzecz oczywista, zależy od skutecznego jej wniesienia.

W konsekwencji kasacja uczestnika, powołująca wprawdzie podstawę z art. 393¹ pkt 2 k.p.c., ale nie wskazująca, jakie konkretne przepisy postępowania zostały naruszone i na czym - oraz z jakimi skutkami - to naruszenie polegało, a przez to nie zawierająca wymaganego uzasadnienia podniesionej podstawy, ulega odrzuceniu (art. 393⁸ w związku z art. 393³ i 393⁵ k.p.c.).

Tylko na marginesie należy zaznaczyć, że autor kasacji - w jej petitum - wskazał, że zaskarża postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Białymstoku z dnia 23 grudnia 1994 r., co Sąd Najwyższy potraktował jako oczywistą omyłkę pisarską, w rzeczywistości bowiem uczestnik podważał postanowienie z dnia 7 października 1996 r., wydane w następstwie skargi uczestnika o wznowienie postępowania. Jest przy tym jasne, że odrzuceniu podlegałaby również kasacja od postanowienia z dnia 23 grudnia 1994 r. jako wydanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie kodeksu postępowania cywilnego... (Dz. U. Nr 43, poz. 189) i prawomocnego (por. też art. 11 tej ustawy).

OSNC 1997 r., Nr 8, poz. 114