Orzeczenie z dnia 1962-10-30 sygn. II CR 874/62

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CR 874/62

Orzeczenie

Sądu Najwyższego

z dnia 30 października 1962 r.

Przewodniczący: sędzia K. Lipiński (sprawozdawca). Sędziowie: S. Kałamajski, Z. Wiszniewski.

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Anny B. o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie - w związku z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia dzisiejszego - po rozpoznaniu rewizji Anny B. na postanowienie Sądu Powiatowego w Gorlicach z dnia 28 lutego 1962 r.,

uchylił zaskarżone postanowienie, pozostawiając Sądowi Powiatowemu w Gorlicach rozstrzygnięcie wniosków uczestników o przyznanie zwrotu kosztów postępowania rewizyjnego.

Uzasadnienie

W roku 1955 uprawomocniło się postanowienie oddalające wniosek Anny B. o stwierdzenie, że nabyła ona określone nieruchomości przez zasiedzenie. Sądy ustaliły, że wnioskodawczyni posiadała wprawdzie sporne nieruchomości przeszło 30 lat (z doliczeniem posiadania poprzednika), jednakże ponieważ było to posiadanie w złej wierze, a w myśl art. 1460 k.c.a. (który do czasu wejścia w życie prawa rzeczowego miał do spornej nieruchomości zastosowanie) zasiedzenie w złej wierze nie było dopuszczalne - nabycie własności przez zasiedzenie nie nastąpiło.

W obecnej sprawie Anna B. ponowiła swój wniosek, powołując się na upływ z dniem 1 stycznia 1962 r. 15-letniego terminu z art. XXXIV przep. wprow. pr. rzecz i pr. o ks. w. w związku z art. 50 § 2 prawa rzeczowego.

Sąd Powiatowy w Gorlicach odrzucił wniosek z powołaniem się na to, że sprawa została już osądzona (art. 367 k.p.c. i 4 k.p.n.).

Rozpoznając rewizję Anny B., Sąd Wojewódzki przedstawił w trybie art. 388 k.p.c. do rozstrzygnięcia następujące zagadnienie prawne:

"Czy wnioskodawca z upływem dnia 31 grudnia 1961 r. może skutecznie powoływać się na treść art. XXXIV prz. wprow. pr. rz. i pr. o ks. w. na uzasadnienie wniosku o stwierdzenie nabycia w drodze zasiedzenia nieruchomości objętej wnioskiem - wobec okoliczności prawomocnego oddalenia wniosku w tym przedmiocie w roku 1954 na skutek braku przesłanki dobrej wiary (§ 1460 kod. cyw. austr.)?"

Sąd Najwyższy przejął sprawę do swego rozpoznania i zważył, co następuje:

Powaga rzeczy osądzonej orzeczenia dotyczy rozstrzygnięcia w określonym stanie faktycznym. Zmiana stanu faktycznego otwiera możność ponownego orzekania w identycznym przedmiocie na nowej podstawie faktycznej. Nie budzi wątpliwości, że upływ terminu wskazanego w art. XXXIV przep. wpr. pr. rzecz. i pr. o ks. w. (jak zresztą upływ każdego terminu zasiedzenia), po wydaniu poprzedniego postanowienia oddalającego wniosek, stanowi nową okoliczność faktyczną, która uzasadnia rozpoznanie wniosku na nowo (por. zresztą art. 33 § 2 k.p.n.). Skoro więc wnioskodawczyni twierdziła, że po oddaleniu jej wniosku w 1955 r. nastąpiło później nabycie własności spornej nieruchomości wskutek zasiedzenia, to nie było żadnych podstaw do odrzucenia jej wniosku. Dlatego też postanowienie Sądu Powiatowego, jako zapadłe z naruszeniem art. 207 i 367 k.p.c. w związku z art. 4 k.p.n., podlega uchyleniu (art. 384 k.p.c.).

Wysunięte przez Sąd Wojewódzki w uzasadnieniu postanowienia z art. 388 k.p.c. wątpliwości prawne dotyczą meritum załatwienia wniosku Anny B., są więc w obecnym stadium postępowania przedwczesne i nie mogą być rozstrzygnięte. Wprawdzie również i Sąd Powiatowy zamieścił w motywach rozważania merytoryczne, jednakże wobec odrzucenia wniosku rozpoznanie rewizji musi się ograniczyć chwilowo do rozstrzygnięcia tego, czy istniały podstawy do odrzucenia tego wniosku. Kwestia, czy Sąd Powiatowy, gdyby wniosku nie odrzucił, powinien go uwzględnić czy oddalić - nie była jeszcze przedmiotem rozstrzygnięcia w I instancji i dlatego nie może się nią zajmować II instancja "przy okazji" rozpoznawania rewizji przeciwko odrzuceniu wniosku.

OSN 1963 r. Nr 7-8, poz. 181