Postanowienie z dnia 1999-03-24 sygn. II CKN 250/98

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CKN 250/98

Postanowienie Sądu Najwyższego

z dnia 24 marca 1999 r.

Przewodniczący: Sędzia SN J. Gudowski.

Sędziowie: SN H. Ciepła (spr.), SA S. Paprzycka.

Protokolant: B. Gruszka.

Sąd Najwyższy Izba Cywilna po rozpoznaniu w dniu 10 marca 1999 r. na rozprawie sprawy z wniosku Adama K. przy uczestnictwie: Beaty K. i in., o założenie księgi wieczystej i wpis na skutek kasacji uczestników postępowania Beaty K. i Krzysztofa K., od postanowienia Sądu Wojewódzkiego z dnia 25 listopada 1997 r., postanawia: oddalić kasację.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w dniu 21 marca 1996 r. założył dla lokalu użytkowego, stanowiącego garaż, księgę wieczystą i wpisał prawo własności na rzecz Adama K. oraz w dziale I - Sp, związany z tym garażem udział we współwłasności nieruchomości wspólnej w 52/10.000, a w dziale IV hipotekę kaucyjną do kwoty 3.500 zł na rzecz Jerzego R. - po wydzieleniu z księgi wieczystej nr x, obejmującej nieruchomość położoną przy ul. A., na podstawie umowy sprzedaży, ustanowienia odrębnej własności lokali, częściowego zniesienia współwłasności i ustanowienia hipoteki z dnia 10 maja 1995 r.

Rewizję uczestników postępowania Beaty i Krzysztofa K. Sąd Wojewódzki oddalił.

W motywach stwierdził, że wytoczenie przez rewidujących powództwa o ustalenie nieważności wymienionej umowy sprzedaży, nie stanowi przeszkody w rozumieniu art. 48 ust. 1 u.k.w. do dokonania zaskarżonego wpisu. Sąd, bowiem w postępowaniu wieczystoksięgowym bada jedynie treść wniosku oraz treść i formę dołączonych dokumentów. Okoliczności, które zdaniem rewidujących uzasadniają nieważność umowy zdaniem Sądu Wojewódzkiego nie mogą być badane w postępowaniu wieczystoksięgowym. W ocenie tego Sądu zachodzi też brak podstaw do zawieszenia postępowania wieczystoksięgowego, a rewidujący mogą zabezpieczyć dochodzone roszczenie przez wpis ostrzeżenia.

W kasacji uczestnicy zarzucili naruszenie art. 46 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o własności lokali przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie.

Wnieśli o uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz o "zmianę wpisu w księdze przez wykreślenie go i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania".

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Stosownie do przepisu art. 46 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece Sąd wieczystoksięgowy rozpoznając wniosek o wpis powinien badać ważność czynności prawnej stanowiącej podstawę wpisu, a więc jej zgodność z przepisami bezwzględnie obowiązującymi.

W rozpoznawanej sprawie czynnością tą jest umowa ustanowienia odrębnej własności lokali i częściowego zniesienia współwłasności, którą J.R. zawarł działając, jako pełnomocnik współwłaścicieli na podstawie udzielonego pełnomocnictwa w formie notarialnej.

Zatem obowiązkiem Sądu wieczystoksięgowego było stwierdzenie, czy umowa ta jest zgodna z przepisami ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. Nr 85, poz. 388 z późn. zm.) o charakterze bezwzględnie obowiązującym oraz, czy J.R. na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa był umocowany do jej zawarcia stosownie do przepisów art. 98 i 99 k.c. Ważność pełnomocnictwa stanowi element decydujący o skuteczności oświadczenia woli złożonego w umowie, a tym samym o ważności umowy.

W przypadku zaskarżenia wpisu dokonanego w księdze wieczystej Sąd rewizyjny obejmuje kontrolą te wszystkie okoliczności, które według art. 46 ust. 1 ustawy o księgach, powinny być przedmiotem badania przez Sąd wieczystoksięgowy.

Skarżący dopatrują się naruszenia przepisu art. 8 ustawy o własności lokali w dokonaniu podziału i sprzedaży udziałów w działce z pokrzywdzeniem ich przez zaniżenie nabytego przez nich udziału oraz w przekroczeniu przez J.R. udzielonego mu pełnomocnictwa.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest już pogląd, że nieodzownym elementem uzasadnienia podstawy kasacyjnej z art. 393¹ pkt 1 k.p.c. jest dokładne wskazanie przepisów prawa materialnego, które - w ocenie skarżących - zostały przez Sąd drugiej instancji błędnie wyłożone lub niewłaściwie zastosowane, a także wyjaśnienie, jak - zdaniem skarżących - przepisy te winny być rozumiane i stosowane.

Takie same reguły zaskarżenia obowiązują w zakresie uregulowań przyjętych przez art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz. U. Nr 43, poz. 189), który ma zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, ponieważ kasacja została złożona od orzeczenia Sądu II instancji oddalającego po dniu wejścia w życie wymienionej ustawy rewizję od wpisu w księdze wieczystej, który jest orzeczeniem Sądu I instancji, dokonanym przed dniem wejścia w życie tej ustawy.

Wymagań tych kasacja uczestników nie spełnia. Tak ogólne sformułowanie zarzutu naruszenia przepisu art. 8 ustawy o własności lokali uniemożliwia merytoryczne odniesienie się do tego zarzutu.

Sąd Najwyższy, działając, jako Sąd kasacyjny, nie może, bowiem wyręczać stron ani nie jest uprawniony do samodzielnego dokonywania konkretyzacji zarzutów lub też stawiania hipotez, co do tego, na czym mogło polegać naruszenie wymienionych w kasacji przepisów (por. np. orzecz. SN z dnia 19 marca 1997 r., II CKN 16/97, niepubl. i z dnia 11 marca 1997 r., III CKN 13/97, OSNC 1997/8/114).

W tej sytuacji Sąd Najwyższy tylko ubocznie zauważa, że umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokali zawiera wszystkie elementy umowy, jakie według art. 8 ustawy o własności lokali umowa powinna zawierać. Przytoczone w kasacji argumenty mające zdaniem skarżących wspierać postawione zarzuty, a dotyczące nabycia przez nich udziału w garażu przed jego sprzedażą A.K. wykraczają poza przedmiot osądu w rozpoznawanej sprawie. Przedmiotem kontroli rewizyjnej w tej sprawie była zgodność wpisu własności garażu na rzecz Adama K. w księgach wieczystych, a nie prawidłowość wpisu prawa własności na rzecz skarżących. Zatem w próżnię trafia zarzut kasacyjny dotyczący zaniżenia wpisanego na ich rzecz udziału.

Sąd wieczystoksięgowy nie rozstrzyga sporu o własność, a osoba, której prawo zostało wpisem dotknięte, chcąc doprowadzić do zmiany bądź wykreślenia tego wpisu, może go podważyć jedynie w drodze procesu o uzgodnienie stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece).

Z tych samych przyczyn Sąd Najwyższy nie może się merytorycznie odnieść do zarzutu przekroczenia przez J.R. udzielonego mu pełnomocnictwa, bowiem skarżący nie podnieśli naruszenia przepisów prawa materialnego, jakie w tym przedmiocie ich zdaniem zostały naruszone i w czym dopatrują się przekroczenia zakresu umocowania.

W tej sytuacji kasacja, nie zawierająca racjonalnych argumentów podważających trafność zaskarżonego orzeczenia, podlegała oddaleniu (art. 393¹² k.p.c.).