Badanie umocowania osób działających za podmiot, w imieniu którego czynność została dokonana

Dokonanie czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy po wygaśnięciu umocowania, nie prowadzi do nieważności czynności prawnej dokonanej z osobą trzecią, chyba że ta o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć (art. 105 k.c.). Oznacza to, że stwierdzenie wygaśnięcia umocowania jako takie nie może być podstawą odmowy wpisu na rzecz nabywcy prawa będącego przedmiotem tej czynności (postanowienie SN z 5 stycznia 2011 r., III CSK 84/10).

Odmowa mogłaby wynikać dopiero z ustalenia, iż druga strona czynności prawnej o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć. To jednak wymagałoby przeprowadzenia postępowania dowodowego wykraczającego poza zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego, w szczególności czy i kiedy uczestniczka postępowania K. D. (obecnie J.) złożyła skutecznie oświadczenie o wypowiedzeniu pełnomocnictwa. Bez wykazania stanu świadomości drugiej strony czynności prawnej co do wygaśnięcia umocowania pełnomocnika nie można stwierdzić nieważności tej czynności.

Postanowienie SN z dnia 25 marca 2019 r., I CSK 115/18

Standard: 36660 (pełna treść orzeczenia)

Na podstawie art. 626[8] § 2 k.p.c., sąd wieczystoksięgowy obowiązany jest ocenić materialnoprawną skuteczność czynności prawnej, mającej stanowić podstawę wpisu w księdze wieczystej. Jeśli zatem czynności prawnej, mającej stanowić podstawę wpisu, dokonała osoba prawna (art. 38 k.c.) albo czynność taka dokonana została przez przedstawiciela (art. 95 § 2 k.c.), ocena skuteczności materialnoprawnej takiej czynności musi dotyczyć także umocowania osób działających za podmiot, w imieniu którego czynność została dokonana i kwestia ta objęta jest kognicją sądu wieczystoksięgowego. Ocena w tym zakresie uwzględniać może jednak tylko materiał określony w art. 626[8] § 2 k.p.c.

Postanowienie SN z dnia 21 lutego 2013 r., IV CSK 385/12

Standard: 55366 (pełna treść orzeczenia)