Postanowienie z dnia 1998-08-26 sygn. II CZ 71/98

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CZ 71/98

Postanowienie Sądu Najwyższego

z dnia 26 sierpnia 1998 r.

1. Od postanowienia sądu drugiej instancji odrzucającego wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji przysługuje kasacja.
2. Wniesienie przez stronę - działającą przez adwokata lub radcę prawnego - zażalenia, a nie, jak należało, kasacji, nie może być potraktowane jako mylne oznaczenie środka odwoławczego.

Przewodniczący: sędzia SN J. Suchecki.

Sędziowie SN: G. Filcek, J. Gudowski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 1998 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Franciszki K. o wznowienie postępowania, na skutek zażalenia skarżącej na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 5 maja 1998 r. sygn. akt (...)

postanowił odrzucić zażalenie.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 5 maja 1998 r. Sąd Wojewódzki w Katowicach odrzucił wniosek wnioskodawczyni Franciszki K. o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji i - jednocześnie - wniesioną kasację odrzucił.

Wnioskodawczyni zaskarżyła to postanowienie zażaleniem i jakkolwiek nie sprecyzowała w jego petitum zakresu zaskarżenia, to jednak z użytych w uzasadnieniu twierdzeń, żądań, zarzutów i argumentów jasno wynika, że kwestionuje orzeczenie o odrzuceniu wniosku dotyczącego przywrócenia terminu do wniesienia kasacji. Takie postępowanie wnioskodawczyni jest zresztą zupełnie zrozumiałe, gdyż sama przyznaje, że uchybiła terminowi do wniesienia kasacji, a zatem nie mogłaby podważać odrzucenia kasacji, zanim termin ten nie zostanie przez sąd przywrócony.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Z art. 393¹⁸ k.p.c. wynika, że zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje tylko na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające kasację. Oznacza to, że nie przysługuje zażalenie na odrzucenie przez sąd drugiej instancji wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji; od takiego postanowienia - stosownie do art. 392 § 1 k.p.c. - przysługuje kasacja (por. też orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 11 października 1934 r. C. II. 1436/34, Zb. Urz. 1935, poz. 191; z dnia 19 lutego 1935 r. C. II. 2556/34, OSP 1936, poz. 61; z dnia 8 maja 1934 r. C.II.Z. 785/33, OSP 1935, poz. 476 albo z dnia 28 kwietnia 1997 r. II CZ 50/97, OSNC 1997, z. 10, poz. 153).

Pozostaje jeszcze do rozważenia, czy wniesienie przez stronę - działającą przez adwokata lub radcę prawnego - zażalenia, a nie, jak należało, kasacji, może być potraktowane tylko jako mylne oznaczenie środka odwoławczego. Odpowiedź na to pytanie musi być negatywna, albowiem zażalenie i kasacja są środkami odwoławczymi opartymi na zupełnie odmiennych zasadach ustrojowych i podlegają odmiennym przepisom postępowania. Nadanie więc przez adwokata (radcę prawnego) - będącego pełnomocnikiem zawodowym, od którego oczekiwany jest profesjonalizm i kompetencje (art. 393² k.p.c.) - dokonywanej przezeń czynności formy zażalenia, zamiast kasacji, nie jest mylnym oznaczeniem środka odwoławczego, lecz dokonaniem zupełnie innego aktu procesowego.

Należy zarazem podkreślić, że po wprowadzeniu systemu kasacyjnego i oparciu kasacji - środka odwoławczego od orzeczeń kończących postępowanie w sprawie - na odrębnych, zupełnie innych niż zażalenie oraz pozostałe środki odwoławcze, zasadach konstrukcyjnych, nie mogą być uznane za w pełni aktualne prezentowane na gruncie systemu rewizyjnego poglądy, iż o rodzaju środka odwoławczego decyduje przede wszystkim przedmiot rozstrzygnięcia sądu (por. np. uchwałę połączonych Izb Sądu Najwyższego: Cywilnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 marca 1972 r. III CZP 27/71, OSNCP 1973, z. 1, poz. 1). Tak więc art. 130 § 1 zdanie drugie k.p.c. nie ma zastosowania w sytuacji, gdy adwokat (radca prawny) nadaje wnoszonemu środkowi odwoławczemu formę zażalenia, zamiast nadać mu kształt i znamiona kasacji (art. 393³ k.p.c.). Mamy bowiem wtedy do czynienia - jak to już podkreślono - nie z mylnym oznaczeniem pisma procesowego, lecz z dokonaniem wadliwie dobranej i nieprawidłowo dokonanej czynności procesowej.

Formułując powyższe stwierdzenia Sąd Najwyższy rozpoznający niniejszą sprawę przychyla się do zapatrywań judykatury przedwojennej, ukształtowanej w niemal identycznym stanie normatywnym (por. np. orzeczenie SN z dnia 2 listopada 1933 r. C.II.Z. 616/33, Zb. Urz. 1934, poz. 339), jak też aprobuje stanowisko Sądu Najwyższego zajęte współcześnie w postanowieniu z dnia 20 sierpnia 1997 r. I PZ 28/97, OSNAPiUS 1998, z. 12, poz. 364), nie podziela natomiast argumentów ujętych w uzasadnieniu - trafnego co do istoty, ale nie przekonywającego w warstwie motywacyjnej - powołanego już postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1997 r. (por. też orzeczenie SN z dnia 15 października 1945 r. C. II. 772/45, "Państwo i Prawo" 1946, nr 4, s. 128).

W tym stanie rzeczy zażalenie wnioskodawczyni - niedopuszczalne z mocy ustawy - ulega odrzuceniu (art. 393¹⁸ w związku z art. 393¹⁹, 373 i 397 § 2 k.p.c.).

OSNC 1998 r., Nr 12, poz. 226