Uchwała z dnia 1973-01-24 sygn. VI KZP 69/72

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VI KZP 69/72

Uchwała z dnia 24 stycznia 1973 r.

1. Niewywiązywanie się z zobowiązania zapłaty wynagrodzenia za zamówione dzieło (art. 627 k.c.) nie stanowi wyłudzenia "innego podobnego świadczenia" w rozumieniu art. 121 § 2 k.w. Takie zachowanie się może stanowić występek określony art. 205 k.k.
2. Wyłudzenie przejazdu prywatną taksówką stanowi wykroczenie określone w art. 121 § 2 k.w. bez względu na wysokość wyrządzonej tym czynem szkody.

Przewodniczący: sędzia W. Żebrowski (sprawozdawca). Sędziowie: F. Karolus, J. Szamrej.

Prokurator Prokuratury Generalnej: J. Pozorski.

Sąd Najwyższy w sprawie Marka B., oskarżonego z art. 205 § 1 k.k., po rozpoznaniu przekazanego w trybie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki dla m. Łodzi postanowieniem z dnia 5 września 1972 r. zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

"1. Czy wyłudzenie "innego podobnego świadczenia" w rozumieniu art. 121 § 2 k.w. może polegać na niewywiązaniu się z obowiązku zapłaty za wykonanie umowy o dzieło albo umowy zlecenia, czy też takie zachowanie się sprawcy w razie spełnienia pozostałych warunków stanowi występek określony w art. 205 k.k.?

2. Czy wyłudzenie przejazdu środkiem lokomocji (taksówką) w sytuacji, gdy jest ono połączone z wyrządzeniem szkody związanej ściśle z przejazdem (np. koszty noclegu czy wyżywienia), stanowi wykroczenie określone w art. 121 § 2 k.w.?"

i po wysłuchaniu wniosku prokuratora

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

Przepis art. 121 § 2 k.w. wylicza przykładowo różne świadczenia, które mogą być przedmiotem przewidzianego w tym przepisie wyłudzenia ("pożywienie lub napój (...), przejazd środkiem lokomocji (...), wstęp na imprezę (...), działanie automatu") i dodaje ogólnie: "lub inne podobne świadczenie, o którym sprawca wie, że jest płatne".

Podobieństwo konkretnych świadczeń może być rozpatrywane ze względu na różne ich cechy z różnych punktów widzenia. Nie ulega wątpliwości, że np. wyłudzenie usługi w zakładzie fryzjerskim podpadnie pod przepis art. 121 § 2 k.w., chociaż usługa ta w swej treści różni się od usług świadczonych w postaci imprez artystycznych, rozrywkowych czy sportowych lub od usług świadczonych przez zakłady żywienia zbiorowego. O podobieństwo tej usługi (świadczenia) do innych, przykładowo wyliczonych w art. 121 § 2 k.w., decyduje nie tyle podobieństwo treści, ile świadomość sprawcy, że usługa ta jest płatna tak jak świadczenia wymienione przykładowo w omawianym przepisie, tzn. z reguły bezzwłocznie - bądź przy wyrażeniu woli skorzystania ze świadczenia, np. kupno biletu na imprezę, bądź po skorzystaniu z tego świadczenia, np. po konsumpcji pożywienia.

Wykonanie umowy o dzieło (napisanie scenariusza filmowego, wykonanie serii zdjęć artystycznych zespołu estradowego w celu rzekomego wykorzystania ich w programie telewizji) nie ma charakteru takiego świadczenia, nie odznacza się bowiem powyższymi cechami (m.in. kwestia wysokości i czasu zapłaty wynagrodzenia może być ustalona umownie). Niewywiązanie się zatem z zobowiązania zapłaty wynagrodzenia za zamówione dzieło nie stanowi wyłudzenia "innego podobnego świadczenia" w rozumieniu art. 121 § 2 k.w. Takie zachowanie się sprawcy może uzasadniać jego odpowiedzialność karną na podstawie art. 205 k.k., jeżeli wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w tym przepisie, tzn. wtedy, gdy sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej za pomocą wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

Przepis art. 121 k.w. nie określa żadnej granicy wartości wyłudzonego przejazdu środkiem lokomocji. Dla bytu tego wykroczenia zatem nie ma znaczenia wysokość wyrządzonej tym czynem szkody, nie ma więc również znaczenia inna jeszcze szkoda związana ściśle z wyłudzeniem przejazdu (np. koszt noclegu i wyżywienia kierowcy taksówki).

Osoba fizyczna trudniąca się zarobkowo przewozem osób i bagażu zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 listopada 1961 r. o transporcie drogowym i spedycji krajowej (Dz.U. Nr 53, poz. 297) jest przez obowiązujące przepisy traktowana jako przedsiębiorstwo (por. rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 12 października 1962 r. w sprawie regulaminu zarobkowego przewozu osób i bagażu oraz najmu pojazdów w osobowym transporcie drogowym - Dz.U. Nr 56, poz. 282).

Z tych względów wyłudzenie przejazdu taksówką prywatną stanowi wykroczenie określone w art. 121 § 2 k.w.

OSNKW 1973 r., Nr 4, poz. 42