Wyrok z dnia 2007-10-30 sygn. II SA/Ol 930/07

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Tadeusz Lipiński Sędzia WSA Irena Szczepkowska Protokolant Urszula Wojciechowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 października 2007 r. sprawy ze skargi R. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie skierowania do domu pomocy społecznej oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z dnia "[...]" wydaną przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie skierowano R.Z. do Domu Pomocy Społecznej.

Decyzją z dnia "[...]" Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie orzekł o uchyleniu z dniem 1 czerwca 2007r. wyżej wskazanej decyzji z dnia "[...]". W uzasadnieniu podano, iż w związku z wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia "[...]" (sygn. akt "[...]") oraz stosownie do art. 13 ustawy z pomocy społecznej osoby odbywające karę pozbawienia wolności tracą prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Świadczeniem z pomocy społecznej - w myśl art. 36 powołanej ustawy - jest pobyt i usługi w domu pomocy społecznej.

Od powyższej decyzji odwołał się R.Z. Podał, iż pomimo odbywania kary pozbawienia wolności, cały czas uiszcza opłaty za pobyt w placówce, a w związku z tym nie widzi powodów, dla których nie miałby być na liście osób w niej zamieszkujących. Podniósł, iż jest osobą chorą, potrzebującą w codziennym życiu pomocy innych osób. Ponadto wskazał, iż w związku z możliwym wcześniejszym opuszczeniem zakładu karnego, zostałby pozbawiony jakiegokolwiek lokalu, w którym mógłby się zatrzymać.

Decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" utrzymano w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazano, iż ustawodawca precyzyjnie określił warunki przyznawania pomocy społecznej, a organ wydający decyzję jest związany obowiązującym stanem prawnym i nie ma wpływu na krąg podmiotów uprawnionych do korzystania z pomocy społecznej. Zgodnie z art. 13 ustawy o pomocy społecznej osobom odbywającym karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Zapis ten jednoznacznie wskazuje, iż osobom takim nie przysługuje żadne świadczenie bez względu na ich sytuację materialną, czy też osobistą. Zatem postępowanie w przypadku osoby pozbawionej wolności ogranicza się do potwierdzenia faktu odbywania kary izolacyjnej i musi prowadzić do pozbawienia uprzednio przyznanej pomocy, w tym wypadku skierowania do domu pomocy społecznej. Wyrokiem zaś z dnia "[...]" odwołujący się został skazany na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, którą aktualnie odbywa. W związku z tym uznano, iż brak jest podstaw do wzruszenia decyzji organu pierwszej instancji.

Na powyższą decyzję skargę wniósł R.Z. Podniósł, iż przepisy powołane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji są dla niego niejasne, a przebywając w zakładzie karnym nie ma możliwości uzyskania jakiejkolwiek wiedzy na temat spraw administracyjnych. Wskazał, iż nie rozumie dlaczego nie może pozostać mieszkańcem DPS-u, skoro także podczas odbywania kary - przez rok pobytu w zakładzie - płacił za swój pobyt w tym Domu. Ponadto gdy był na liście mieszkańców nie miał obaw, iż po odbyciu kary będzie miał dokąd się udać. Teraz zaś jest osobą chorą i bezdomną. Także w przypadku złożenia wniosku o warunkowe zwolnienie, zostanie on z pewnością odrzucony, gdyż nie będzie miał miejsca zamieszkania. Natomiast po wyjściu na wolność będzie mógł się ubiegać o skierowanie do domu pomocy społecznej, ale potrwa to jakiś czas, przez który będzie skazany na tułaczkę. Podniósł, iż skoro nie może być wpisany na listę mieszkańców podczas odbywania kary, to chciałby mieć zapewnienie, iż zostanie przyjęty do domu po jej odbyciu.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Podnieść należy, iż w myśl art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U.nr153, poz.1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę wykonywania administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Zatem rozpoznając skargę na decyzję Sąd dokonuje jedynie oceny, czy przy jej wydaniu nie zostały naruszone przepisy prawa materialnego bądź też procesowego, nie będąc przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz podstawą prawną.

W niniejszej sprawie Sąd nie dopatrzył się naruszenia prawa.

Przede wszystkim należy wskazać, iż decyzja o skierowaniu skarżącego do domu pomocy społecznej została wydana w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 listopada 1990r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1998r. Nr 64 poz. 414 ze zm.). Jednakże z dniem 1 maja 2004r. weszła w życie ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej ( Dz. U. z 2004r., nr 64, poz. 593 ze zm.). Ustawa ta nie zawiera przepisu, który umożliwiałby stosowanie poprzednich regulacji, a w związku z tym w niniejszej sprawie mają zastosowanie przepisy obecnie obowiązującej ustawy.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 obecnie obowiązującej ustawy o pomocy społecznej osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Zatem osoba taka traci prawo do wszystkich świadczeń pomocowych i nie nabywa uprawnień do świadczeń w czasie przebywania w zakładzie karnym. Pobyt i usługi w domu pomocy społecznej są jednym z rodzajów niepieniężnych świadczeń z pomocy społecznej, wymienionych enumeratywnie w art. 36 pkt 2 lit. o) ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. Wskazać przy tym należy, iż wprawdzie przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej, ale decyzję taką zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także można zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 11, 12 i 107 ust. 5 wskazanej ustawy (art. 106 ust. 5 ustawy).

W przedmiotowej sprawie bezsporny jest fakt, iż R.Z. prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia "[...]" został skazany na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, którą odbywa w Zakładzie Karnym w Kamińsku. Tym samym zaistniała przesłanka określona w art. 13 ustawy o pomocy społecznej. Wskazać przy tym należy, iż z treści powołanego przepisu wynika, iż pozbawienie prawa do świadczeń ma charakter obligatoryjny. Zatem organ nie może rozstrzygać w tym przedmiocie w ramach uznania administracyjnego, lecz w przypadku zaistnienia przesłanek wskazanych w powołanym przepisie, tj. odbywania kary pozbawienie wolności, musi orzec o uchyleniu decyzji przyznającej świadczenie z pomocy społecznej (w tym przypadku decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej). Jak wskazuje się w literaturze (I. Sierpowska, Ustawa o pomocy społecznej. Komentarz, s. 80-82, ABC 2007), uzasadnieniem takiej regulacji jest fakt pozostawania osadzonych na utrzymaniu państwa. Poza tym wobec tych osób ryzyko wystąpienia okoliczności przemawiających za udzieleniem pomocy praktycznie nie występuje. Zgodnie bowiem z przepisami kodeksu karnego wykonawczego osobie odbywającej karę pozbawienia wolności, a także tymczasowo aresztowanej, zapewnia się minimum 3 posiłki dziennie o odpowiedniej wartości odżywczej, w tym co najmniej jeden gorący, odpowiednie warunki mieszkaniowe, odpowiednią do pory roku odzież, bieliznę oraz obuwie (art. 109-111 Kodeksu karnego wykonawczego). Dzięki takim świadczeniom osoby te są zwolnione z zaspokajania własnym staraniem podstawowych potrzeb bytowych, a zatem nie ma przesłanek do udzielania im dodatkowego wsparcia w ramach pomocy społecznej.

Skarżącemu należy wyjaśnić, iż pozbawienie go miejsca w domu pomocy społecznej nie oznacza, iż nie będzie on mógł ponownie, po odbyciu kary pozbawienia wolności, złożyć wniosku o skierowanie do takiej placówki. Nie ma natomiast podstawy prawnej, aby - jak chce tego skarżący - "zapewnić mu ponowne przyjęcie go do domu pomocy społecznej po wyjściu z zakładu karnego".

Odnosząc się zaś do zarzutu skarżącego dotyczącego potrącania opłat z pobyt w domu pomocy społecznej z jego renty należy zaznaczyć, iż kwestia ta pozostaje poza zakresem niniejszej sprawy. Przedmiotem skargi jest decyzja uchylająca decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i Sąd mógł orzekać tylko w tym zakresie.

Wobec powyższego w ocenie Sądu zarówno zaskarżona decyzja, jak i poprzedzająca ją decyzja organu pierwszej instancji nie naruszają prawa. W związku z tym skargę jako niezasadną należało oddalić na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.).