Postanowienie z dnia 1969-09-24 sygn. I CR 10/69

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CR 10/69

Postanowienie z dnia 24 września 1969 r.

1. Okoliczność, że we wszczętym przez prokuratora na podstawie art. 57 k.p.c. procesie o zaprzeczenia ojcostwa mąż matki jest usytuowany po stronie pozwanej, nie pozbawia go prawa do wniesienia rewizji od wyroku oddalającego powództwa.
2. Sformułowanie art. 98 k.p.c. nie daje podstaw do dokonywania w orzeczeniu rozstrzygającym sprawę wzajemnych rozliczeń z tytułu poniesionych kosztów procesu pomiędzy osobami występującymi po tej samej stronie procesu. Nie może to mieć miejsca także wtedy, gdy usytuowanie po tej samej stronie procesu jest następstwem unormowania wynikającego z art. 57 k.p.c.

Przewodniczący: sędzia S. Gross (sprawozdawca). Sędziowie: H. Dąbrowski, Z. Masłowski.

Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym w sprawie z powództwa Prokuratora Wojewódzkiego w Szczecinie przeciwko Piotrowi, Henryce i Eugeniuszowi Ch. o zaprzeczenie ojcostwa, na skutek wniosku pełnomocnika Henryki Ch. o uzupełnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 1969 r.,

uzupełnił powyższy wyrok w ten sposób, że żądanie Henryki Ch. zasądzenia na jej rzecz od Eugeniusza Ch. kosztów postępowania rewizyjnego oddalił.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Wniosek powyższy jest usprawiedliwiony, gdyż w wyroku Sądu Najwyższego brak rozstrzygnięcia o zgłoszonym przez wnioskodawczynię żądaniu zasądzenia na jej rzecz od współpozwanego Eugeniusza Ch. zwrotu kosztów procesu.

Żądanie to jednak nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Najwyższy uznał w omawianym wyroku, że usytuowanie po stronie pozwanej uczestnika procesu wszczętego przez prokuratora w sprawie o zaprzeczenie ojcostwa, w razie oddalenia powództwa i niezaskarżenia wyroku przez prokuratora, nie pozbawia pozwanego prawa do wniesienia rewizji, gdyż o prawie tym nie decyduje tylko formalna sytuacja procesowa strony, lecz jej interes prawny, który - jak w danym wypadku - może nie być zbieżny z pozycją strony w procesie.

Inaczej natomiast przedstawia się sprawa w odniesieniu od kosztów procesu. W tym zakresie bowiem art. 98 k.p.c. zobowiązuje stronę przegrywającą sprawę do zwrotu kosztów procesu jedynie przeciwnikowi, który tego zażądał. Przeciwnikiem zaś w procesie jest oczywiście strona, która bierze udział w postępowaniu nie po tej samej, lecz po przeciwnej stronie niż osoba występująca z żądaniem zwrotu kosztów procesu.

Sformułowanie art. 98 k.p.c. nie daje zatem podstawy do dokonywania w orzeczeniu rozstrzygającym sprawę wzajemnych rozliczeń z tytułu poniesionych kosztów procesu pomiędzy osobami, występującymi po tej samej stronie, opartych na ich merytorycznym, choćby nawet przeciwstawnym zainteresowaniu w wyniku procesu. Nie może to mieć miejsca także wtedy, gdy usytuowanie w sprawie po jednej stronie osób mających z reguły odmienne zainteresowania w jej wyniku jest następstwem szczególnego i wyjątkowego unormowania, jakie zawiera art. 57 k.p.c. Również bowiem i w tym wypadku, jak to wyraźnie wynika z treści tego przepisu, prokurator, wytaczając powództwo, nie działa na rzecz oznaczonej strony (a więc także tej osoby, która jego powództwo uznaje lub popiera), bo nawet jeśli występuje z powództwem dla ochrony jej praw, to czyni to wówczas, gdy według jego oceny wymaga tego interes społeczny oraz ochrona praworządności (art. 7 k.p.c.).

Ubocznie należy nadmienić, że tam gdzie ustawodawca uznał za pożądane oprzeć rozstrzygnięcie o obciążeniu uczestników kosztami postępowania na rodzaju bądź stopniu ich zainteresowania w jego wyniku, uczynił to w sposób wyraźny. Odnosi się to jedynie do postępowania nieprocesowego, w którym z natury rzeczy instytucja przeciwnika jako strony przeciwnej nie może wchodzić w rachubę, i w związku z tym przepis art. 520 k.p.c. uzależnia w § 2 i 3 rozliczenie z tytułu kosztów postępowania od zainteresowania uczestników postępowania w jego wyniku.

Z tych zasad, na mocy art. 393 § 1 w związku z art. 351 oraz art. 98 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

OSNC 1970 r., Nr 7-8, poz. 133