Wyrok z dnia 2014-06-26 sygn. II SA/Sz 199/14

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Gebel, Sędziowie Sędzia NSA Stefan Kłosowski (spr.),, Sędzia NSA Danuta Strzelecka-Kuligowska, Protokolant starszy sekretarz sądowy Joanna Białas-Gołąb, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 czerwca 2014r. sprawy ze skargi R. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...], Prezydent Miasta działając na podstawie art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 26 października 1982 r.

o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, cofnął R.W. zezwolenia nr [...] na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, w punkcie sprzedaży zlokalizowanym w [...].

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że postępowanie administracyjne zostało wszczęte z urzędu na podstawie wniosku Komisariatu Policji, w którym wskazano, że w dniu [...] funkcjonariusze Policji wykonując obowiązki służbowe ujawnili fakt sprzedaży osobie nietrzeźwej przez sprzedawcę w sklepie przy ul. [...]. Z materiału dowodowego wynika, że ekspedientka wskazanego sklepu S.J. sprzedała nalewkę o zawartości 12 % alkoholu osobie nietrzeźwej – W.Ł. Stan nietrzeźwości potwierdził wynik badania urządzeniem elektronicznym, który wykazał zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu 0,92 mg/l. W toku postępowania organ przesłuchał świadków tj. sprzedawczynię S.J., W.Ł., policjantów z Oddziału Prewencji Policji. Analizując zebrany materiał dowodowy organ uznał, że niezależnie od rozstrzygnięcia postępowania w Prokuraturze Rejonowej o sygn. akt [...] (postanowienie o umorzeniu postępowania) wykazano, iż osoba pełniąca obowiązki sprzedawcy w sklepie przy ul. [...] dokonała w dniu

[...] sprzedaży alkoholu osobie nietrzeźwej, jednoznacznie i w sposób rażący naruszając zasady sprzedaży napojów alkoholowych wynikające z ustawy

o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

W odwołaniu od powyższej decyzji R.W. zarzucił decyzji organu

I instancji naruszenie:

- art. 7 Konstytucji RP oraz art. 6 K.p.a. poprzez wydanie decyzji i nałożenie nią obowiązku bez istniejącej i upoważniającej do tego organ władzy publicznej podstawy prawnej i faktycznej,

- art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a. poprzez zaniechanie wyczerpującego zebrania materiału dowodowego, w tym zwłaszcza uzyskania nagrania z monitoringu funkcjonującego w punkcie sprzedaży przy ul. [...], nieokazania osoby kupującego sprzedawcy, niewyjaśnienia okoliczności momentu sprzedaży i ustalenia

z odpowiednią pewnością osoby kupującego jako dokonującej zakupu w punkcie przy ul. [...], zaniechania uzyskania materiałów postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową o sygn. akt [...] i zakończonego umorzeniem postępowania, które to materiały m.in. z uwagi na wskazaną postawę umorzenia oraz istotne rozbieżności w złożonych zeznaniach interweniujących policjantów i S.J. powinny mieć bardzo istotne znaczenie dla dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych i rozstrzygnięcia sprawy, zaniechanie przesłuchania R.W. jako strony, do rozwiania powstałych w postępowaniu wątpliwości,

- art. 79 § 1 K.p.a. poprzez zaniechanie zawiadomienia strony o miejscu i terminie przesłuchania świadka W.Ł.,

- art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu

w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w tym obciążenie wynikającą z tego przepisu sankcją podmiotu

w stosunku do którego nie zaistniały podstawy do cofnięcia zezwolenia, z uwagi na wadliwie dokonane ustalenia faktyczne oraz z uwagi na odniesienie ocenianej sytuacji min. do stanu nietrzeźwości nabywców w miejsce zachowania wskazującego na stan nietrzeźwości,

Nadto odwołujący zarzucił brak formalnego doręczenia decyzji. Pismem z dnia

[...] R.W. podtrzymał zarzuty wskazane w odwołaniu z dnia [...].

Po rozpoznaniu odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. w zw. z art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, decyzją z dnia [...][...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu decyzji organ przytoczył treść przepisu art. 18 ust. 1 i ust. 10

pkt 1 lit. a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości

i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wskazując, że organ ma obowiązek cofnąć zezwolenie na sprzedaż alkoholu w przypadku stwierdzenia, że doszło do naruszenia jednej z zasad sprzedaży określonych w ustawie.

Zdaniem organu nie ma wątpliwości, że w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez R.W. doszło do sprzedaży alkoholu w postaci nalewki o zawartości alkoholu 12% osobie nietrzeźwej. Przemawiają za tym dokonane w toku postępowania administracyjnego ustalenia. Wprawdzie sprzedawczyni nie potwierdziła powyższego faktu, jednak skoro policjanci zatrzymali nietrzeźwego, wychodzącego z tego właśnie sklepu i sam zatrzymany potwierdził fakt kupna alkoholu w tym sklepie, to organ uznał, iż tam właśnie doszło do sprzedaży alkoholu.

Odnosząc się do oceny zachowania W.Ł., wskazującego na jego nietrzeźwość w chwili zakupu alkoholu, organ wskazał, że z zeznań funkcjonariuszy policji, złożonych pod rygorem odpowiedzialności karnej, wynika

iż "mężczyzna nie był w stanie ustać na nogach, mówił bełkotliwie, czuć było od niego woń alkoholu", "mężczyzna miał problemy z utrzymaniem równowagi". Natomiast W.Ł. zeznał, że "tego dnia nic nie pił od rana, ale dnia poprzedniego był na imprezie i wypił ćwiartkę wódki i cztery piwa". Organ wskazał, że nie można odmówić wiarygodności zeznaniom funkcjonariuszy policji, nie można ich także podważyć zeznaniami sprzedawczyni, iż w tym dniu nie sprzedała alkoholu osobie nietrzeźwej. Niedostrzeżenie przez sprzedawczynię zachowania klienta, bądź nieprawidłowa ocena tego zachowania, nie stanowią usprawiedliwienia złamania zakazu sprzedaży alkoholu osobie, której zachowanie wskazuje na stan nietrzeźwości, zwłaszcza w sytuacji, gdy zachowanie to było dostrzegalne i zostało zauważone przez inne osoby.

Zarzut odwołującego, dotyczący braku ustalenia co dokładnie było przedmiotem nabycia, którego miał dokonać W.Ł., w tym zwłaszcza czy był to produkt zawierający alkohol czy też inny produkt, w ocenie organu nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem z akt sprawy wynika, iż był to napój alkoholowy, tzn. nalewka o zawartości alkoholu 12%. Policjanci zatrzymali W.Ł. bezpośrednio po wyjściu ze sklepu, zatem nie może budzić wątpliwości, iż w tym właśnie sklepie zakupił on alkohol. Fakt kupna w tym sklepie alkoholu potwierdza zresztą sam kupujący.

Organ wyjaśnił, iż dla oceny zajścia zdarzenia, o którym mowa w art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy i wychowaniu w trzeźwości przeciwdziałaniu alkoholizmowi, nie ma znaczenia umorzenie przez Prokuratora Rejonowego dochodzenia w sprawie sprzedaży napoju alkoholowego osobie nietrzeźwej wszczętego w związku z naruszeniem art. 43 ust. 1 ustawy. Z punktu widzenia ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi istotny jest bowiem obiektywny fakt sprzedaży napojów alkoholowych osobie nietrzeźwej, który w tej sprawie jest bezsporny, a nie wina sprzedawczyni. Organ wyjaśnił, że z akt sprawy wynika, iż odwołujący został poinformowany o przesłuchaniu świadka W.Ł., czego dowodem jest zwrotne potwierdzenie odbioru pisma przez M.W., jego mamę.

W skardze na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

R.W. wniósł o jej uchylenie. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie;

- art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a. w zw. z art. 140 K.p.a. poprzez zaniechanie wyczerpującego zebrania materiału dowodowego i jego wszechstronnego wyjaśnienia polegające na zaniechaniu prawidłowych ustaleń faktycznych stanu, który mógł leżeć u podłoża decyzji,

- art. 78 § 1 K.p.a. w zw. z art. 140 K.p.a. poprzez nieuwzględnienie żądania strony

o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków, konfrontacji, oględzin, dowodu z akt postępowania karnego,

- art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu

w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w tym obciążenie wynikającą z tego przepisu sankcją, podmiotu

w stosunku do którego nie zaistniały podstawy do cofnięcia zezwolenia, z uwagi na wadliwie dokonane ustalenia faktyczne oraz z uwagi na odniesienie ocenianej sytuacji min. do stanu nietrzeźwości nabywcy w miejsce zachowania wskazującego na stan nietrzeźwości.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:

Stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r., nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że przedmiotem kontroli Sądu jest zgodność z prawem zaskarżonej decyzji, przy czym w sprawowaniu tej kontroli nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną rozstrzygając w granicach danej sprawy (art. 134 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., zwanej dalej "P.p.s.a.").

Podstawę prawną zaskarżonych decyzji stanowił art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 poz.1356),zwanej dalej "ustawą", zgodnie z którym zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych organ zezwalający cofa w przypadku nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych,

a w szczególności sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim, nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw.

Z treści przepisu art. 18 ust. 10 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że w razie jakiegokolwiek złamania ustawowej zasady sprzedaży napojów alkoholowych, cofnięcie zezwolenia jest obligatoryjne. Omawiana sankcja jest konsekwencją naruszenia zasady zawartej w przepisie art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy, stosownie do którego zabrania się sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom, których zachowanie wskazuje, że znajdują się w stanie nietrzeźwości.

Stosownie do tego wyjaśnić należy, że jakkolwiek zachowanie wskazujące,

iż dana osoba znajduje się w stanie nietrzeźwości, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy, nie jest pojęciem tożsamym z użytym w art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy pojęciem "nietrzeźwości", to wynikająca z art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy treść zakazu sprzedaży napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym nie może być rozumiana w oderwaniu od przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy, który wiąże ten zakaz z "osobą, której zachowanie wskazuje, że znajduje się w stanie nietrzeźwości".

Oznacza to, że zakaz sprzedaży napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym należy rozumieć w ten sposób, iż konieczne jest także uwzględnienie zachowania się osoby, której sprzedawany jest napój alkoholowy - chodzi o takie zachowanie, które stwarza realne możliwości oceny, iż osoba kupująca napój alkoholowy jest w stanie nietrzeźwości. Takie rozumienie tego zakazu stwarza realne możliwości jego przestrzegania przez przedsiębiorców prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych i ich pracowników (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 19 marca 2009 r., sygn. akt II SA/Bk 789/08, opubl. na stronie internetowej - Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Na stan nietrzeźwości mogą z kolei wskazywać takie zachowania jak np. niepewne i nieskoordynowane ruchy, bełkotliwa mowa, czy zachwiania równowagi, połączone z charakterystyczną wonią alkoholu. Wobec treści art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla przyjęcia, że nastąpiła sprzedaż lub podanie alkoholu osobie nietrzeźwej w rozumieniu art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy, konieczne jest ustalenie w sposób niebudzący wątpliwości, że alkohol został sprzedany osobie, której zachowanie wskazywało na to, iż znajduje się w stanie nietrzeźwości.

W wyniku analizy zgromadzonego materiału dowodowego stwierdzić należy,

iż organy obu instancji prawidłowo ustaliły, iż w rozpatrywanym przypadku zaistniała podstawa do cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, o której mowa w art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy. Fakt sprzedaży przez pracownicę sklepu skarżącego w dniu [...] napoju alkoholowego w postaci nalewki W.Ł., którego zachowanie wskazywało, że znajduje się w stanie nietrzeźwym nie budzi wątpliwości i ma odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Wskazują na to w szczególności protokół z dnia [...] z użycia urządzenia kontrolno-pomiarowego do ilościowego oznaczenia alkoholu w wydychanym powietrzu oraz protokół z przesłuchania W.Ł. z dnia [...]. Okoliczności stanu nietrzeźwości W.Ł. potwierdzili funkcjonariusze policji dokonujący w dniu [...] interwencji policyjnej przed sklepem skarżącego. Funkcjonariusz P.S., przesłuchany w charakterze świadka podał, że mężczyzna nie był w stanie ustać na nogach, czuć było od niego woń alkoholu. Po badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu alkosensor osiągnął wynik 0,92 mg/l. Z zeznań tych wynika, iż stan nietrzeźwości tej osoby mógł i powinien być rozpoznany przez sprzedawcę.

Podkreślić trzeba, że cofnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych stanowi jeden z instrumentów w walce ze zjawiskiem alkoholizmu i stanowi sankcję administracyjną za naruszenie zasad sprzedaży i podawania napojów alkoholowych zawartych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

W związku z tym dla ustalenia odpowiedzialności administracyjnej przedsiębiorcy nie ma znaczenia wina sprzedawcy, jak też, czy dokonał sprzedaży osobiście, czy przez zatrudnionego pracownika, na którego działanie nie miał wpływu w momencie dokonywania sprzedaży i w końcu nie ma znaczenia ewentualny aspekt ekonomiczny.

Ustosunkowując się do zarzutu skargi dotyczących nieprzeprowadzenia przez organy administracji dowodu w postaci wydruku z kasy fiskalnej (paragonu) należy wskazać, że powyższy dowód nie miał istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Rolą organów w niniejszym postępowaniu nie było ustalenie, czy przy sprzedaży wydano paragon, a nawet jeżeli nie, to z jakiego powodu. W prowadzonym postępowaniu administracyjnym, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 7 i art. 77 K.p.a., to na organie ciąży obowiązek poszukiwania dowodów służących wyjaśnieniu sprawy, ich rzetelnego zebrania i wnikliwego rozpatrzenia. Jednakże nie zwalnia to strony, z poszukiwania dowodów i ich przedstawienia szczególnie wtedy, gdy wywodzi z nich korzystne dla siebie skutki prawne. Dlatego też brak paragonu wobec pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie nie pozwalał na uwzględnienie argumentacji strony skarżącej, że nie doszło do sprzedaży przedmiotowego alkoholu osobie nietrzeźwej.

Zarzut nieuwzględnienia żądania strony o przeprowadzenie dowodu

z przesłuchania w charakterze świadka A.K., na okoliczność, że to on dokonał zakupu alkoholu, który następnie przekazał W.Ł., jest bezzasadny w świetle faktu, że wniosek ten wpłynął w dniu wydania zaskarżonej decyzji, kiedy to postępowanie dowodowe zostało już zakończone.

W ocenie Sądu organy obu instancji wyczerpująco zbadały wszystkie okoliczności faktyczne związane z niniejszą sprawą oraz przeprowadziły dowody służące ustaleniu stanu faktycznego zgodnie z zasadami prawdy obiektywnej (art. 7 i 77 K.p.a.) i w sposób wyczerpujący uzasadniły podjęte rozstrzygnięcie.

Wyniki oceny przeprowadzonego postępowania nie dają zatem podstawy do uwzględnienia skargi i uchylenia zaskarżonej decyzji. Sąd uchyla zaskarżoną decyzję na podstawie art. 145 P.p.s.a. tylko w razie zaistnienia istotnych wad

w przeprowadzonym postępowaniu, jeżeli mogły one mieć wpływ na wynik sprawy lub naruszenia przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy.

W niniejszej sprawie Sąd nie stwierdził takich wad i uchybień, dlatego należało orzec jak w sentencji wyroku na podstawie art. 151 P.p.s.a.