Art. 71. Stosunek do konwencji

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (wersja przekształcona)

1. Niniejsze rozporządzenie nie narusza konwencji, których państwa członkowskie są stronami i które w sprawach szczególnych regulują jurysdykcję, uznawanie lub wykonywanie orzeczeń.

2. Celem zapewnienia jednolitej wykładni ust. 1 ustęp ten będzie stosowany w następujący sposób:

niniejsze rozporządzenie nie wyłącza tego, aby sąd państwa członkowskiego, które jest stroną konwencji dotyczącej spraw szczególnych, oparł swoją jurysdykcję na tej konwencji, i to także wówczas, jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego, które nie jest stroną tej konwencji. Sąd rozpatrujący sprawę stosuje w każdym przypadku przepisy art. 28 niniejszego rozporządzenia;

b)	orzeczenia wydane w jednym państwie członkowskim przez sąd, który oparł swoją jurysdykcję na konwencji dotyczącej spraw szczególnych, są uznawane i wykonywane w innych państwach członkowskich zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

Jeżeli zarówno państwo członkowskie pochodzenia, jak i państwo członkowskie, do którego wystąpiono, są stronami konwencji dotyczącej spraw szczególnych, która reguluje warunki uznawania i wykonywania orzeczeń, wówczas obowiązują te warunki. W każdym przypadku mogą być stosowane przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące uznawania i wykonywania orzeczeń.

Komentarze orzecznicze Analizy

Stosunek do konwencji, których państwa członkowskie są stronami [art. 71 rozp. 1215/2012]

SP (AI): Jurysdykcja w sprawach przewozu – kolizja między Konwencją CMR a rozporządzeniem 1215/2012

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Jurysdykcja w sprawach przewozu – kolizja między Konwencją CMR a rozporządzeniem 1215/2012

1. Wprowadzenie

Problematyka jurysdykcji w sprawach dotyczących międzynarodowego przewozu drogowego towarów wymaga pogodzenia dwóch współistniejących systemów normatywnych: Konwencji CMR, jako regulacji szczególnej, oraz rozporządzenia (UE) nr 1215/2012 (Bruksela I bis), jako regulacji ogólnej w zakresie jurysdykcji cywilnej w Unii Europejskiej. Kolizja tych źródeł rodzi pytanie, która z regulacji ma pierwszeństwo, oraz jak powinien zachować się sąd krajowy, gdy dochodzi do sporu o właściwość sądu mimo zawartej klauzuli prorogacyjnej.

2. Prymat Konwencji CMR na gruncie art. 71 rozporządzenia 1215/2012

Art. 71 ust. 1 rozporządzenia Bruksela I bis wyraźnie stanowi, że rozporządzenie nie narusza konwencji międzynarodowych, które w sprawach szczególnych regulują jurysdykcję, uznawanie i wykonywanie orzeczeń. Tego typu konwencją jest właśnie CMR, która w art. 31 przewiduje odrębny reżim jurysdykcyjny dla sporów z umów międzynarodowego przewozu towarów.

Trybunał Sprawiedliwości UE oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego potwierdzają, że w razie kolizji pierwszeństwo przysługuje Konwencji CMR, o ile jej przepisy realizują cele unijne, takie jak: przewidywalność jurysdykcji, pewność prawa, unikanie postępowań równoległych oraz wzajemne zaufanie między sądami państw członkowskich.

3. Prorogacja jurysdykcji – swoboda stron i warunki skuteczności

Zarówno CMR (art. 31 ust. 1), jak i rozporządzenie 1215/2012 (art. 25) opierają się na zasadzie swobodnego wyboru jurysdykcji przez strony. Klauzule jurysdykcyjne powinny jednak spełniać określone warunki, zwłaszcza w zakresie formy i zgody:

W CMR brak jest szczegółowej regulacji co do formy umowy – przyjmuje się zatem, że wystarczająca jest forma odpowiadająca praktyce handlowej, łącznie z elektroniczną.
Rozporządzenie 1215/2012 wymaga, by zgoda była jednoznaczna i wyrażona w formie pisemnej lub równoważnej. Zgoda musi obejmować wskazanie sądu oraz stosunku prawnego, którego dotyczy.

SN i TSUE podkreślają, że ważność umowy prorogacyjnej oceniana jest autonomicznie w świetle prawa unijnego, niezależnie od prawa krajowego, z wyjątkiem oceny jej materialnej ważności.

4. Odmowa uznania orzeczenia a naruszenie klauzuli jurysdykcyjnej

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama