Art. 31. Jurysdykcja
Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)
1. We wszystkich sporach, które wynikają z przewozów podlegających niniejszej Konwencji, powód może wnosić sprawę do sądów umawiających się krajów, określonych przez strony w drodze wspólnego porozumienia, a ponadto do sądów kraju, na którego obszarze:
a) pozwany ma stałe miejsce zamieszkania, główną siedzibę lub filię albo agencję, za której pośrednictwem zawarto umowę o przewóz, albo
b) znajduje się miejsce przyjęcia towaru do przewozu lub miejsce jego dostawy, i nie może wnosić sprawy do innych sądów.
2. Kiedy w sporze, przewidzianym w ustępie 1 niniejszego artykułu, sprawa toczy się przed sądem właściwym według tego ustępu albo kiedy w takim sporze został ogłoszony wyrok przez taki sąd, nie można wszcząć żadnej nowej sprawy z tej samej przyczyny między tymi samymi stronami, chyba że orzeczenie sądu, przed którym pierwsza sprawa została wszczęta, byłoby niewykonalne w kraju, gdzie wszczęto nową sprawę.
3. Kiedy w sporze, przewidzianym w ustępie 1 niniejszego artykułu, wyrok wydany przez sąd jednego umawiającego się kraju stał się wykonalny w tym kraju, staje się on również wykonalny w każdym z innych umawiających się krajów natychmiast po dopełnieniu formalności wymaganych w zainteresowanym kraju. Formalności te nie mogą obejmować rewizji sprawy.
4. Postanowienia ustępu 3 niniejszego artykułu stosuje się do wyroków wydanych w obecności stron, do wyroków zaocznych i do ugód sądowych, lecz nie stosuje się ich ani do wyroków o wykonalności tylko tymczasowej, ani do wyroków, które oprócz kosztów procesu zasądzają od powoda odszkodowanie wskutek całkowitego lub częściowego oddalenia jego powództwa.
5. Nie można żądać od obywateli umawiających się krajów, którzy posiadają miejsce zamieszkania lub przedsiębiorstwo w jednym z tych krajów, zabezpieczenia kosztów przewodu sądowego, które wynikają z przewozów podlegających niniejszej Konwencji.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
Art. 31 ust. 1 CMR ustanawia zamknięty katalog sądów właściwych do rozpoznania sporów wynikających z umowy przewozu objętej zakresem tej konwencji. Są nimi sądy:
-
państwa, na którego terytorium:
-
pozwany ma miejsce zamieszkania lub siedzibę,
-
znajduje się główna siedziba przedsiębiorstwa przewozowego,
-
znajduje się miejsce przyjęcia towaru do przewozu, lub
-
miejsce jego dostawy.
-
Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący i zastępuje normy krajowe w zakresie ustalania jurysdykcji, jeśli przewóz podlega CMR (czyli spełnione są przesłanki z art. 1 ust. 1 i 2 konwencji – przewóz między co najmniej dwoma państwami, z których przynajmniej jedno jest stroną CMR).
2. Charakter prawny regulacji
-
Przepis art. 31 ust. 1 CMR ma charakter autonomiczny i stosuje się go niezależnie od rozporządzenia 1215/2012 (Bruksela I bis), ponieważ na podstawie art. 71 rozporządzenia, konwencje szczególne mają pierwszeństwo.
-
Oznacza to, że w sporach objętych zakresem CMR sądy państw członkowskich UE stosują art. 31 CMR jako lex specialis wobec ogólnych zasad jurysdykcyjnych prawa unijnego.
3. Umowa prorogacyjna – klauzula jurysdykcyjna
Zgodnie z art. 31 ust. 1 in fine CMR, strony mogą w umowie przewozu wskazać sąd właściwy. Klauzula jurysdykcyjna musi jednak:
-
być wynikiem rzeczywistego porozumienia stron,
-
określać konkretnie sąd lub sądy właściwe,
-
dotyczyć konkretnego sporu lub stosunku prawnego.
Konwencja nie zawiera szczegółowych wymogów co do formy takiego porozumienia. W orzecznictwie i praktyce przyjmuje się, że:
-
możliwe jest zawarcie klauzuli także w sposób dorozumiany, np. przez powołanie się na ogólne warunki przewoźnika;
-
dopuszczalne są formy elektroniczne, o ile zapewniają możliwość trwałego odtworzenia treści (zgodnie z obyczajami handlowymi, które strony znały i stosowały).
4. Zasada zawisłości i zakaz równoległych postępowań (art. 31 ust. 2 CMR)
Art. 31 ust. 2 CMR przewiduje, że jeśli powództwo zostało wytoczone przed właściwym sądem, powództwo dotyczące tego samego przedmiotu między tymi samymi stronami nie może być rozpatrywane przez inny
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
