Art. 9. Znaczenie listu przewozowego

Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)

W braku przeciwnego dowodu list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy, warunków umowy oraz przyjęcia towaru przez przewoźnika.

W braku uzasadnionych zastrzeżeń przewoźnika, wpisanych do listu przewozowego, istnieje domniemanie, że towar i jego opakowanie były widocznie w dobrym stanie w chwili przyjęcia przez przewoźnika i że ilość sztuk, jak również ich cechy i numery były zgodne z oświadczeniami w liście przewozowym.

Komentarze orzecznicze Analizy

List przewozowy jako dowód zawarcia umowy przewozu (art. 4 i 9 CMR)

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Charakter prawny listu przewozowego CMR – dowód zawarcia umowy czy źródło stosunku prawnego?

(analiza dogmatyczno-systemowa na tle wyroku SA w Białymstoku z 21 maja 2020 r., I AGa 149/19)

1. Wprowadzenie – problem prawny

List przewozowy CMR to centralny dokument w międzynarodowym przewozie drogowym rzeczy. Problem dotyczy jego charakteru prawnego:
– czy stanowi on samoistne źródło zobowiązania (czyli „tworzy” umowę),
– czy też ma jedynie funkcję dowodową w razie sporu o zawarcie i treść umowy?

Spór ten ma doniosłe znaczenie praktyczne: jeżeli list CMR byłby równoznaczny z zawarciem umowy, każda osoba w nim wskazana mogłaby automatycznie dochodzić roszczeń. Jeżeli jednak ma on tylko funkcję dowodową – konieczne jest wykazanie rzeczywistego stosunku obligacyjnego.

2. Stanowisko wynikające z orzeczenia I AGa 149/19

Sąd Apelacyjny jednoznacznie rozstrzygnął, że:

list przewozowy CMR nie stanowi samoistnego dowodu zawarcia umowy przewozu,
jego rola jest podporządkowana regule z art. 9 ust. 1 Konwencji CMR: jest to dowód prima facie, który może zostać obalony dowodem przeciwnym (np. zlecenie przewozowe przyjęte przez przewoźnika od innego podmiotu),
wskazanie odbiorcy lub nadawcy w CMR nie oznacza automatycznie zawarcia umowy z przewoźnikiem,
CMR nie kreuje legitymacji procesowej po stronie odbiorcy wobec przewoźnika podwykonawcy – zwłaszcza gdy brak przystąpienia do jednej umowy przewozu (art. 34 CMR).

3. Charakter prawny listu przewozowego CMR – analiza normatywna

a) Art. 4 CMR

Umowa przewozu rzeczy jest zawierana niezależnie od wystawienia listu przewozowego. List nie jest warunkiem ważności ani istnienia umowy.

b) Art. 9 ust. 1 CMR

List przewozowy stanowi domniemanie zawarcia umowy i przyjęcia towaru, ale tylko „w braku przeciwnych dowodów”. Oznacza to, że jego treść nie ma charakteru wiążącego, jeśli zostaną wykazane inne ustalenia stron (np. poprzez dokumenty zlecenia, korespondencję).

c) Art. 6 CMR

Wymienia dane, które list powinien zawierać, ale nie nadaje im mocy konstytutywnej. Nawet błędne dane nie przekreślają istnienia umowy przewozu.

4. Doktryna i orzecznictwo – potwierdzenie ograniczonego charakteru CMR

Orzecznictwo:

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama