Art. 3.

Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)

Przy stosowaniu niniejszej Konwencji przewoźnik odpowiada, jak za swoje własne czynności i zaniedbania, za czynności i zaniedbania swoich pracowników i wszystkich innych osób, do których usług odwołuje się w celu wykonania przewozu, kiedy ci pracownicy lub te osoby działają w wykonaniu swych funkcji.

Komentarze orzecznicze Analizy

Odpowiedzialność przewoźnika za swoich pracowników i podwykonawców (art. 3 CMR)

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Odpowiedzialność przewoźnika za działania podwykonawców w świetle art. 3 CMR – praktyka rozliczeń re

Wprowadzenie

Międzynarodowy przewóz drogowy towarów rzadko przybiera dziś formę prostego stosunku dwustronnego. Najczęściej zleceniodawcą jest jeden podmiot (np. nadawca, spedytor lub pośrednik), a przewóz realizowany jest przez kolejnych uczestników łańcucha: przewoźnika głównego (umownego) i dalszych podwykonawców (przewoźników faktycznych). W takich relacjach szczególną rolę odgrywa art. 3 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR), który przewiduje, że przewoźnik ponosi odpowiedzialność za czynności osób, z których usług korzysta przy wykonywaniu przewozu, tak jak za własne działania lub zaniechania.

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie praktycznego zakresu tej odpowiedzialności, jej relacji do art. 17–18 CMR oraz implikacji dla regresów między przewoźnikami. Wyjściem analizy będzie wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 4 grudnia 2019 r. (I AGa 68/19), w którym sąd przesądził odpowiedzialność przewoźnika głównego mimo że szkoda została wyrządzona przez podwykonawcę.

Skutki normatywne art. 3 CMR

Art. 3 CMR wprowadza normatywną fikcję: przewoźnik odpowiada za działania osób, którymi się posługuje przy wykonywaniu przewozu, tak jak za własne. Obejmuje to:

przewoźników faktycznych,
ich kierowców i personel pomocniczy,
podmioty powierzające przewóz dalszym podwykonawcom.

W przeciwieństwie do krajowego art. 430 k.c. (odpowiedzialność za pomocnika), art. 3 CMR nie wymaga ustalania winy osoby, za którą odpowiada przewoźnik – wystarczy sam fakt powierzenia. Odpowiedzialność ma charakter kontraktowy, ale zakres przedmiotowy zbliżony jest do odpowiedzialności gwarancyjnej.

Fikcja ta dotyczy wyłącznie relacji między przewoźnikiem głównym a uprawnionym (nadawcą lub odbiorcą). Nie oznacza natomiast, że przewoźnik umowny pozbawiony jest prawa do regresu wobec przewoźnika faktycznego – przeciwnie, może dochodzić roszczenia odszkodowawczego, co zostanie omówione niżej.

Poglądy doktryny i orzecznictwa

W orzecznictwie dominuje stanowisko, zgodnie z którym art. 3 CMR wyłącza możliwość uchylenia się przez przewoźnika głównego od odpowiedzialności wobec osoby uprawnionej, jeżeli szkoda powstała z winy podwykonawcy.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku w analizowanym wyroku (I AGa 68/19) podkreślił, że:

„Odpowiedzialność przewoźnika głównego aktualizuje się nawet wtedy, gdy sam

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama