Art. 548. Przejście korzyści i ciężarów oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy

Kodeks cywilny

§ 1. Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.

§ 2. Jeżeli strony zastrzegły inną chwilę przejścia korzyści i ciężarów, poczytuje się w razie wątpliwości, że niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z tą samą chwilą.

§ 3. Jeżeli rzecz sprzedana ma zostać przesłana przez sprzedawcę kupującemu będącemu konsumentem, niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z chwilą jej wydania kupującemu. Za wydanie rzeczy uważa się jej powierzenie przez sprzedawcę przewoźnikowi, jeżeli sprzedawca nie miał wpływu na wybór przewoźnika przez kupującego. Postanowienia mniej korzystne dla kupującego są nieważne.

Komentarze orzeczniczeAnalizy

SP (AI): Relacja art. 543[1] i art. 548 § 1 k.c.

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Relacja art. 543[1] i art. 548 § 1 k.c.

Wprowadzenie i stan prawny

Zasadniczym celem regulacji art. 543[1] k.c. jest ochrona konsumenta poprzez ustanowienie terminu granicznego, w jakim rzecz powinna zostać wydana. Jednocześnie art. 548 k.c. reguluje moment przejścia ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy. W sprzedaży konsumenckiej dochodzi tu do napięcia interpretacyjnego pomiędzy zasadą ogólną z § 1 a regulacją szczególną z § 3. Praktyczne znaczenie ma pytanie: czy wydanie rzeczy (w rozumieniu art. 543[1] k.c.) może być utożsamiane z momentem przekazania rzeczy przewoźnikowi (jak w § 1), czy dopiero z chwilą objęcia rzeczy przez konsumenta (jak w § 3)?

Zasada ogólna z art. 548 § 1 k.c.

Na gruncie art. 548 § 1 k.c. ryzyko przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z chwilą jej wydania. W przypadku sprzedaży wysyłkowej przyjmuje się, że wydanie następuje już w momencie przekazania rzeczy przewoźnikowi, o ile ten został wskazany przez kupującego. Wykładnia ta odpowiada tradycyjnej zasadzie, że kupujący ponosi ryzyko od chwili, gdy rzecz opuszcza sferę władztwa sprzedawcy.

Odrębna regulacja konsumencka z art. 548 § 3 k.c.

W odniesieniu do umów zawieranych z konsumentami art. 548 § 3 k.c. wprowadza odmienną zasadę: ryzyko przechodzi dopiero z chwilą objęcia rzeczy przez konsumenta. Oznacza to, że ryzyko spoczywa na sprzedawcy przez cały okres transportu, niezależnie od tego, kto wybrał przewoźnika i jakie miał on relacje kontraktowe ze stronami.

Ten przepis jest przejawem funkcjonalnej wykładni prokonsumenckiej oraz implementacji art. 20 dyrektywy 2011/83/UE. Celowo odstępuje się tutaj od tradycyjnej konstrukcji ryzyka kupującego.

Wpływ art. 548 § 3 k.c. na wykładnię art. 543[1] k.c.

Z treści art. 548 § 3 k.c. wynika, że poęcie „wydania rzeczy” nie może być utożsamiane z samym przekazaniem jej przewoźnikowi. Oznacza to, że dla celów art. 543[1] k.c. termin 30 dni powinien być liczony do momentu, w którym konsument rzeczywiście obejmie rzecz we władanie. Przekazanie towaru firmie kurierskiej 29.

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama