Umowne określenie chwili przejścia niebezpieczeństwa przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy

Przepis art. 548 KC jest normą o charakterze względnie obowiązującym. Strony mogą określić inaczej chwilę przejścia niebezpieczeństwa przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.

Związanie przejścia niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy z wydaniem rzeczy sprzedanej, wynikające z art. 548 § 1 KC, jest całkowicie niezależne od tego, czy kupujący uzyskał własność rzeczy, czy też - wskutek zastrzeżenia własności przez sprzedawcę - własności tej nie nabył. To oznacza, że jeżeli rzecz ulegnie przypadkowej utracie lub uszkodzeniu już po wydaniu, sprzedający może żądać od kupującego - pomimo utraty lub uszkodzenia rzeczy - zapłaty całej ceny (por. wyrok SN z dnia 28 lipca 1999 r., II CKN 552/98). Niebezpieczeństwo nie ulega podziałowi.

Stosownie do art. 548 § 2 KC jeżeli strony oznaczyły inną chwilę niż wydanie rzeczy dla przejścia korzyści i ciężarów, to poczytuje się w razie wątpliwości, że ta sama chwila dotyczy przejścia niebezpieczeństwa przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy (art. 548 § 2 KC).

Co prawda, zgodnie z art. 548 KC z chwilą wydania rzeczy sprzedanej kupującemu, przechodzą na niego ciężary i korzyści związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo jej przypadkowej utraty, ale to sprzedawcę, który żąda zapłaty ceny, obciąża ciężar udowodnienia faktu, że wydanie rzeczy nastąpiło.

Wyrok SN z dnia 25 września 2014 r., II CSK 664/13

Standard: 19114 (pełna treść orzeczenia)