Art. 781. Elektroniczna forma czynności prawnej
Kodeks cywilny
§ 1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
§ 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Część ogólna
Art. 78[1] k.c. wprowadza autonomiczną, równorzędną wobec formy pisemnej, formę elektroniczną czynności prawnej, zdefiniowaną poprzez dwa kumulatywne warunki:
(1) złożenie oświadczenia w postaci elektronicznej oraz
(2) opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Rozwiązanie to zostało wprowadzone ustawą z 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym, a następnie zintegrowane z przepisami Kodeksu cywilnego w celu pełnego ucyfrowienia formy pisemnej. Ustawodawca przyjął koncepcję równoważności formalnej – art. 78[1] § 2 k.c. stanowi expressis verbis, że oświadczenie złożone w tej formie ma skutki identyczne jak forma pisemna.
Forma elektroniczna umożliwia zatem zawarcie wszelkich umów wymagających formy pisemnej, pod warunkiem zastosowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego – weryfikowanego na podstawie ważnego certyfikatu.
2. Kontekst systemowy
Forma elektroniczna stanowi jedną z form szczególnych, o których mowa w art. 73 § 2 k.c. Może być wymagana:
-
ex lege (np. w umowach zawieranych na odległość, w relacjach z administracją publiczną),
-
na podstawie umowy (art. 76 k.c. – pactum de forma),
-
z mocy innych aktów prawnych, w szczególności rozporządzenia eIDAS (Rozp. 910/2014/UE).
Zachowanie formy elektronicznej może zastąpić wymóg formy pisemnej w każdym przypadku, gdzie nie jest wymagany podpis własnoręczny przed urzędnikiem, notariuszem lub innym podmiotem zapewniającym formalną kontrolę.
Forma elektroniczna nie jest tożsama z formą dokumentową (art. 77[2] k.c.) – stanowi jej bardziej rygorystyczny wariant i spełnia przesłanki zarówno formy dokumentowej, jak i pisemnej.
3. Zakres zastosowania przepisu
Art. 78[1] k.c. dotyczy wyłącznie oświadczeń woli w rozumieniu prawa cywilnego. Forma elektroniczna w rozumieniu tego przepisu:
-
musi być złożona w postaci elektronicznej, czyli zapisana w sposób cyfrowy, umożliwiający przechowywanie i odtwarzanie treści;
-
musi być opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym, spełniającym wymogi wynikające z rozporządzenia eIDAS.
Skutkiem spełnienia tych warunków jest pełna równoważność z formą pisemną w rozumieniu art. 78 § 1 k.c., w tym skuteczność wobec wymogu formy ad