Art. 78¹. Elektroniczna forma czynności prawnej

- kwalifikacja, moc dowodowa, rozróżnienia

Wprowadzenie

W dobie cyfryzacji podpis elektroniczny jest jednym z kluczowych sposobów składania oświadczeń woli i dokumentowania czynności prawnych. W postępowaniu cywilnym budzi jednak liczne pytania o jego moc dowodową oraz skuteczność formalną. Niniejszy artykuł ma na celu:

• omówienie rodzajów podpisu elektronicznego,
• wyjaśnienie ich skutków procesowych i materialnoprawnych,
• wskazanie praktycznych kryteriów ich oceny w sądzie.

1. Rodzaje podpisu elektronicznego

Zgodnie z rozporządzeniem eIDAS oraz ustawą o usługach zaufania wyróżnia się:

1. a) Zwykły podpis elektroniczny (SES)

• Dowolna forma techniczna (np. podpis pod e-mailem, checkbox, zeskanowany odręczny podpis).
• Nie wymaga weryfikacji tożsamości.
• Nie daje żadnych domniemań prawnych.

1. b) Podpis zaawansowany (AES)

• Identyfikuje osobę i jest powiązany z danymi w sposób umożliwiający wykrycie zmian.
• Może być wykorzystywany w relacjach prywatnych i biznesowych.
• Nadal nie jest zrównany z podpisem własnoręcznym.

1. c) Kwalifikowany podpis elektroniczny (QES)

• Wydany przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania.
• Ma moc równoważną podpisowi własnoręcznemu (art. 78[1] § 2 k.c.).
• Może być wymagany dla zachowania formy pisemnej (np. umowy leasingu, pełnomocnictwa).

2. Podpis elektroniczny jako dowód – art. 308 i 77[3] k.c.
3. a) Art. 308 § 1 k.p.c.

Dokument elektroniczny opatrzony podpisem elektronicznym (każdego rodzaju) może być przedstawiony jako dowód z dokumentu elektronicznego.

1. b) Art. 77[3] k.c.

Dokument opatrzony podpisem elektronicznym:

• może stanowić formę dokumentową (SES, AES),
• może stanowić formę pisemną – tylko w przypadku QES (art. 78[1] § 2 k.c.).

3. Moc dowodowa i domniemania

• QES korzysta z domniemania autentyczności i może być uznany za dokument prywatny (art. 245 k.p.c.).
• SES i AES nie mają takich domniemań – wymagają uzupełnienia innymi dowodami.
• Sąd ocenia podpisy SES i AES według zasad swobodnej oceny dowodów.

4. Problemy praktyczne

• Brak powszechnej wiedzy sądów na temat waloru QES.
• Skan podpisu często mylony z podpisem elektronicznym.
• Część systemów nie rozróżnia podpisu SES od AES.
• Spory co do momentu złożenia podpisu i integralności dokumentu.

5. Rekomendacje praktyczne

• Dla zachowania

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium