Art. 306a. Zmiana wskazania drogomierza pojazdu mechanicznego
Kodeks karny
§ 1. Kto zmienia wskazanie drogomierza pojazdu mechanicznego lub ingeruje w prawidłowość jego pomiaru,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto zleca innej osobie wykonanie czynu, o którym mowa w § 1.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Uwagi ogólne
Art. 306a k.k. wprowadza do polskiego porządku prawnego penalizację działań ingerujących w wskazania drogomierza pojazdu mechanicznego lub jego prawidłowe funkcjonowanie. Przepis ten stanowi odpowiedź ustawodawcy na wieloletni problem manipulacji przebiegiem pojazdów, które były powszechną praktyką w obrocie wtórnym. Czynności te godziły zarówno w interesy nabywców, jak i w zaufanie do dokumentacji pojazdu, co skutkowało szkodami majątkowymi i zagrożeniem bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Regulacja obejmuje nie tylko sprawców bezpośrednich ingerencji, ale również osoby zlecające dokonanie takich czynności, niezależnie od tego, czy cel został osiągnięty. Przepis został skonstruowany jako przestępstwo formalne, co oznacza, że penalizowane jest samo działanie polegające na zmianie wskazania drogomierza lub ingerencji w jego pomiar, bez potrzeby wykazania skutku w postaci szkody czy wprowadzenia kogokolwiek w błąd.
Zakresem penalizacji objęto również sytuacje zlecenia czynności zabronionej osobie trzeciej, co wskazuje na wolę objęcia sankcją także organizatorów procederu, a nie tylko wykonawców technicznych operacji na urządzeniach.
Wprowadzenie typu uprzywilejowanego w postaci wypadku mniejszej wagi umożliwia indywidualizację odpowiedzialności karnej i uwzględnienie w orzecznictwie okoliczności łagodzących. Ustawodawca przewidział również odrębną sankcję za brak zgłoszenia wymiany drogomierza w trybie administracyjnym, ale ma to charakter komplementarny i pozostaje poza zakresem analizowanego przepisu karnego.
Art. 306a k.k. pełni funkcję ochronną wobec zaufania publicznego do urządzeń pomiarowych oraz prawidłowości danych rejestrowych pojazdów. Jego zastosowanie wymaga jednak ścisłego wykładniczego podejścia, zwłaszcza w zakresie przypisania winy przy czynach granicznych, takich jak wymiana urządzenia bez cofania wskazań lub działania bez świadomości skutku.
2. Strona przedmiotowa – czynność sprawcza i znamiona czasownikowe z § 1
Art. 306a § 1 k.k. penalizuje dwa rodzaje zachowań określone alternatywnie jako znamiona czasownikowe:
-
zmianę wskazania drogomierza pojazdu mechanicznego,
-
ingerencję w prawidłowość jego pomiaru.
Obie te formy odnoszą się wyłącznie do urządzenia pomiarowego – drogomierza – i nie dotyczą ogólnego stanu pojazdu czy jego komponentów