Zasada optymalizacji a zwolnienie z kosztów w postępowaniu upadłościowym (art. 2 p.u.)

Zgodnie z art. 2 ust. 1 p.u.n., postępowanie uregulowane ustawą należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą - dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane.

Wyrażona w powyższym przepisie zasada optymalizacji postępowania upadłościowego nie stanowi sama w sobie wystarczającej przesłanki dla zwolnienia skarżącej znajdującej się w stanie upadłości z kosztów postępowania sądowego. Co więcej stosownie do postanowień art. 343 ust. 1 p.u.n., z masy upadłości zaspokaja się w pierwszej kolejności koszty postępowania, a jeżeli fundusze masy upadłości na to pozwalają - również inne zobowiązania masy upadłości, o których mowa w art. 230 ust. 2, w miarę wpływu do masy upadłości stosownych sum.

Powyższa regulacja świadczy o tym, że ustawodawca nałożył na podmiot znajdujący się w stanie upadłości obowiązek bieżącego regulowania kosztów postępowania upadłościowego w tym kosztów związanych z postępowaniami sądowymi.

W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że nie sposób uznać, iż zaspokojenie zobowiązań związanych z kosztami postępowania upadłościowego oraz z zaspokojeniem w tym postępowaniu wierzycieli spółki stanowi argument przemawiający za zwolnieniem strony postępowania sądowoadministracyjnego z obowiązku ponoszenia kosztów tego postępowania.

Brak jest ustawowych podstaw dla przyjęcia, że wierzytelności o charakterze cywilnoprawnym korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed wierzytelnościami Skarbu Państwa wynikającymi z obowiązku finansowania przez stronę kosztów prowadzenia sprawy przed sądem administracyjnym (tak: postanowienie NSA z 1 sierpnia 2013 r., I FZ 327/13).

Zgodnie zaś z art. 361 ust. 1 pkt 1 p.u.n., w sytuacji gdy majątek pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania obowiązkiem Sądu upadłościowego jest umorzenie postępowania upadłościowego.

Konkludując rozważania w powyższym zakresie należy stwierdzić, że skarżąca wbrew wywodom wniosku o przyznanie prawa pomocy posiada dostateczne środki na poniesienie pełnych kosztów postępowania w niniejszej sprawie. O powyższym świadczy wartość jej aktywów, stan środków w kasie i na rachunku bankowym oraz posiadanie rezerw na długoterminowe koszty upadłości.

Postanowienie WSA w Poznaniu z dnia 17 września 2018 r., I SA/Po 692/18

Standard: 16618 (pełna treść orzeczenia)