Działalność gospodarcza małżonka jako ważny powód ustanowienia rozdzielności

Rodzina korzystająca z dochodów związanych z działalnością gospodarczą jednego z małżonków musi też ponosić ujemne skutki takiej działalności, stąd jego niepowodzenia w tej działalności i zamiar udaremnienia wierzycielom egzekucji z mienia wspólnego nie mogą stanowić ważnego powodu zniesienia wspólności w myśl art. 52 kro.

Postępowanie dowodowe w tego rodzaju sprawach powinno zmierzać - nawet w aktualnym stanie prawnym (art. 232 oraz art. 441 w zw. z art. 452 kpc) - do ustalenia, czy rzeczywiście powódka wobec zerwania pożycia stron nie miała wpływu na działalność męża, a rodzina z tej działalności nie korzystała. 

Wyrok SN z dnia 23 lipca 1997 r., II CRN 105/96

Standard: 53869 (pełna treść orzeczenia)

Nie wystarczy do wypowiedzenia wniosku o zasadności powództwa opartego na art. 52 § 1 k.r.o. ustalenie, że pozwany małżonek zaciągnął zobowiązanie rodzące duże długi oraz że wydaje lekkomyślnie pieniądze. Jeśli dług został zaciągnięty w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, konieczne jest ustalenie warunków, w jakich dług powstał, rodzaju i rozmiaru tej działalności gospodarczej, dochodu, jaki przynosiła, i celu, na jaki był on zużywany (por. orz. SN z dnia 24 maja 1994 r. I CRN 50/94 i I CRN 61/94). Tylko bowiem dług będący następstwem poczynań nieracjonalnych i nie mieszczących się w granicach zwykłego ryzyka towarzyszącego działalności gospodarczej może być uznany za ważny powód w rozumieniu art. 52 § 1 k.r.o. 

Wyrok SN z dnia 20 sierpnia 1996 r., II CRN 72/96

Standard: 56654 (pełna treść orzeczenia)

Upatrywanie ważnego powodu zniesienia przez sąd wspólności majątkowej na podstawie art. 52 k.r.o. w samej możliwości powstania w przyszłości długów związanych z działalnością gospodarczą podjętą przez jednego z małżonków podważa sens prawny ustawowego ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej. Ustrój ten bowiem zakłada, że zaspokojenia z majątku wspólnego może żądać także wierzyciel którego dłużnikiem jest tylko jeden z małżonków (art. 41 § 1 k.r.o.).

Do prawidłowego zastosowania przez sąd art. 52 § 1 KRO istotne jest ustalenie, że w wyniku złej lub bezowocnej działalności gospodarczej jednego z małżonków dochodzi do realnego zagrożenia podstawy materialnej rodziny, bez możliwości zaradzenia takiemu stanowi rzeczy przez drugiego małżonka.

Wyrok SN z dnia 15 listopada 1995 r., I CRN 170/95

Standard: 28288 (pełna treść orzeczenia)