Wyrok z dnia 1997-07-23 sygn. II CRN 105/96

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CRN 105/96

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lipca 1997 r

Sąd Najwyższy Izba Cywilna w składzie następującym:

Przewodniczący: SSN - J. Suchecki (spraw.) Sędziowie: SN - J. Gudowski SN - Z. Kwaśniewski

przy udziale Prokuratora Prokuratury Krajowej - W. Bryndy po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 1997 r.

na rozprawie sprawy z powództwa G

przeciwko D

o zniesienie ustawowej wspólności majątkowej

na skutek kasacji Ministra Sprawiedliwości od wyroku Sądu Rejonowego w K|^B z dnia 13 maja 1992 r., sygn. akt III RC

zaskarżony wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w K|^| do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13 maja 1992 r. Sąd Rejonowy w zniósł majątkową wspólność ustawową stron wraz ze zniesieniem wspólności ich mieszkania spółdzielczego z dniem 1 stycznia 1989 r.

Wyrok ten uprawomocnił się bez zaskarżenia w trybie zwykłym i nie zostało sporządzone jego uzasadnienie.

Zaskarżony został rewizją nadzwyczajną przez Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o jego uchylenie i przekazanie sprawy wymienionemu Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Rewidujący zarzucał rażące naruszenie prawa: art. 3 § 2, 213 § 1, 232, 233 § 1 i 316 § 1 kpc, art. 431 i 441 kpc w zw. z art. 452 kpc, art. 52 kro oraz art. 215 § 3 ustawy z dnia 16.IX.1982 r. Prawo spółdzielcze, a nadto naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej Minister Sprawiedliwości m.in. wskazał, że materiał dowodowy sprawy nie wskazuje na istnienie ważnych powodów ch

uzasadniający/żądanie sądowego zniesienia wspólności majątkowej stron i to z datą wsteczną oraz także w zakresie spółdzielczego prawa do lokalu. Zdaniem rewidującego zachodzą też istotne wątpliwości co do rzeczywistych intencji wystąpienia z przedmiotowym w sprawie żądaniem, a to z uwagi na zadłużenia przedsiębiorstwa, prowadzonego m.in. przez pozwanego i możliwość pokrzywdzenia wierzycieli. Naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej Minister Sprawiedliwości upatruje w tym, że brak należytego wyjaśnienia sprawy przy wątpliwościach czy nie chodziło tu o pokrzywdzenie wierzycieli podważa powagę wymiaru sprawiedliwości, a tym samym godzi w ten interes.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że art. 52 kro, mający służyć dobru rodziny, nie może być wykorzystywany dla pokrzywdzenia wierzycieli. Wymienić tu można wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.XI.1994 r. II CRN 131/94 - OSN 4/95, poz. 69 i wcześniejsze orzecznictwo tam wskazane, oraz wyroki późniejsze - z dnia 11.1.1995 r. II CRN 148/94 - OSN 4/95, poz. 70, z dnia 3.II.1995 II CRN 162/94 - OSN 6/95, poz. 100 oraz z dnia 15.XI.1995 I CRN 170/95 OSN 3/96, poz. 45. W wymienionych orzeczeniach Sąd Najwyższy konsekwentnie m.in. wskazywał, że rodzina korzystająca z dochodów związanych z działalnością gospodarczą jednego z małżonków musi też ponosić ujemne skutki takiej działalności, stąd jego niepowodzenia w tej działalności i zamiar udaremnienia wierzycielom egzekucji z mienia wspólnego nie mogą stanowić ważnego powodu zniesienia wspólności w myśl art. 52 kro. Postępowanie dowodowe w tego rodzaju sprawach powinno zmierzać - nawet w aktualnym stanie prawnym (art. 232 oraz art. 441 w zw. z art. 452 kpc) - do ustalenia, czy rzeczywiście powódka wobec zerwania pożycia stron nie miała wpływu na działalność męża, a rodzina z tej działalności nie korzystała. Dotychczas zebrane dowody, w postaci tylko lakonicznego przesłuchania stron, w świetle dokumentów załączonych do rewizji nadzwyczajnej i trafnych zarzutów tej rewizji nie mogą być uznane za wystarczające, a postępowanie dowodowe wymaga uzupełnienia w kierunku ustalenia okoliczności, o których wyżej.

Z powyższych względów Sąd Najwyższy uznał słuszność zarzutu rażącego naruszenia wskazanych wyżej przepisów prawa, a także podzielił pogląd rewidującego co do naruszenia interesu Rzeczypospolitej Polskiej.

Z mocy więc art. 417 § 1, 422 § 2 i 421 § 2 in fine kpc mających zastosowanie a mocy art. 11 ust. 5 ustawy z dnia 1 marca 1996r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego....(Dz. U. Nr 43, poz. 189) należało orzec, jak w sentencji.