Wynagrodzenie z tytułu służebność drogi koniecznej
Wynagrodzenie za ustanowienia za potrzebnej służebności drogowej (art. 145 § 1 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Wynagrodzenie, o którym sąd w postępowaniu o ustanowienie służebności drogi koniecznej z urzędu orzeka na podstawie art. 145 § 1 k.c., stanowi ekwiwalent korzyści, jaką uzyskuje właściciel nieruchomości władnącej kosztem nieruchomości obciążonej wskutek ustanowienie tej służebności. Na rozmiar tej korzyści mogą mieć wpływ różne czynniki, zależne od okoliczności konkretnego przypadku, uwzględniane według stanu z chwili orzekania przez sąd (art. 316 § 1 k.p.c.). W szczególności rozmiar tej korzyści wyznaczający wielkość wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej może być kształtowany przez wzrost użyteczności nieruchomości władnącej, podniesienie komfortu korzystania z tej nieruchomości, podwyższenie jej wartości rynkowej, koszty i nakłady na urządzenie drogi koniecznej nie poniesione przez właściciela nieruchomości władnącej, uszczerbek doznany przez właściciela nieruchomości obciążonej wskutek ustanowienia służebności. Nie bez znaczenia będą tu oczywiście warunki miejscowe, jak i to, o jakiego rodzaju nieruchomości chodzi (por. postanowienia SN z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 517/07, 15 września 2016 r., I CSK 568/15, 27 października 2016 r., V CSK 110/16, 24 listopada 2016 r., III CSK 394/15).
Postanowienie SN z dnia 17 stycznia 2019 r., IV CSK 525/17
Standard: 66272 (pełna treść orzeczenia)
Każda służebność zmniejsza wartość nieruchomości obciążonej.
Ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego zawsze wiąże się z uszczerbkiem w majątku właściciela rzeczy obciążonej. Nie sposób jednak zgodzić się ze zdaniem, że wynagrodzenie może przenosić wysokość należnego odszkodowania. Wynagrodzenie nie może służyć bezzasadnemu wzbogacaniu kosztem drugiego podmiotu. Tylko w umowie strony mogą postanowić, że świadczenie jednej strony będzie obiektywnie przenosić wartość świadczenia drugiej strony (umowa sprzedaży, najmu itp.). Sąd nie jest władny dokonywać przesunięć majątkowych bez ekwiwalentu dla drugiej strony, a więc bezpodstawnego wzbogacenia kosztem majątku drugiego. Nawet jeśli uszczerbek jest trudny do precyzyjnego określenia, nie zmienia to istoty wynagrodzenia jako środka naprawy uszczerbku. Sąd w takich przypadkach określa jego wysokość na podstawie art. 322 k.p.c., a nie można chyba twierdzić, że nie mamy wtedy do czynienia z odszkodowaniem.
Uwzględnienie wniosku apelującego i zasądzenie wynagrodzenia od każdego z zainteresowanych mogłoby przewyższyć wartość nieruchomości obciążonej, co byłoby niezgodne z podnoszoną w orzecznictwie zasadą zakazu ustalania wynagrodzenia za ustanowienie służebności w wysokości przekraczającej wartość zajętego gruntu (postanowienie SN z dnia 17 stycznia 1969 r., III CRN 379/68, uchwała z 1 grudnia 1970 r., III CZP 68/70).
Postanowienie SO w Krakowie z dnia 12 grudnia 2014 r., II Ca 863/14
Standard: 58258 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 67656