Tryby, sposoby udzielania informacji publicznej
Sposoby udostępnienia informacji publicznej (art. 7 u.d.i.p.)
Ustawa o dostępie do informacji publicznej przewiduje różne sposoby udostępniania informacji publicznych, a jednym z nich jest udostępnianie informacji publicznej, zgodnie z art. 10 u.d.i.p., na wniosek. Na złożenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej, organ ma obowiązek zareagować w sposób prawem przewidziany. Podstawowym sposobem reakcji jest udzielenie informacji zgodnie z wnioskiem, na co wskazuje wprost art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 13 ust. 1 i 2 u.d.i.p. W myśl art. 13 ust. 1 u.d.i.p., udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki i nie później niż w terminie 14 dni, za wyjątkiem sytuacji przewidzianych w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 u.d.i.p. Zgodnie z art. 13 ust. 2 u.d.i.p. - jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot zobowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku (art. 14 ust. 1 u.d.i.p.).
Ustawa przewiduje także inne rozwiązania. Może bowiem zaistnieć konieczność odmowy udostępnienia żądanej informacji ze względu na ochronę informacji niejawnych lub innych tajemnic prawnie chronionych, prywatności osoby fizycznej, bądź tajemnicy przedsiębiorcy (art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p.). Odmowa nastąpić powinna w formie decyzji administracyjnej (art. 16 ust. 1 u.d.i.p.). Natomiast w przypadku domagania się przez wnioskodawcę informacji przetworzonej organ powinien wykazać na czym polegać ma przetworzenie i wezwać wnioskodawcę do wykazania, że uzyskanie przez niego informacji przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego, następnie zbadać, czy została spełniona powyższa przesłanka warunkująca udostępnienie informacji przetworzonej w świetle art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. W zależności od wyniku tych ustaleń załatwienie wniosku polegać będzie na udostępnieniu żądanej informacji albo wydaniu decyzji odmownej. Inny przewidziany w ustawie tryb załatwienia wniosku zachodzi w przypadku stwierdzenia, że celem uzyskania żądanej informacji publicznej jest jej ponowne wykorzystanie (art.23a - 23i u.d.i.p.)
Sprawa może również zostać zakończona poprzez wydanie decyzji o umorzeniu postępowania np. wtedy, gdy informacja nie może być udostępniona w sposób i w formie zgodnej z wnioskiem, a powiadomiony o tym wnioskodawca nie zgłosi żądania udostępnienia informacji w proponowany przez organ sposób lub formie (art. 14 ust.2 u.d.i.p.).
Wyrok WSA z dnia 4 października 2023 r., II SA/Sz 475/23
Standard: 74775 (pełna treść orzeczenia)
Podstawowymi formami udostępniania informacji publicznej jest ogłoszenie informacji publicznych w dokumentach urzędowych i urzędowym publikatorze teleinformatycznym – Biuletynie Informacji Publicznej (por. art. 7 ust. 1 u.d.i.p.) lub w drodze udostępnienia na wniosek. Zgodnie z art. 10 ust. 1 u. d. i .p. informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej lub centralnym repozytorium, jest udostępniana na wniosek.
Możliwość udostępnienia informacji publicznej na wniosek jest związana z koniecznością wszczęcia i prowadzenia określonego postępowanie w sprawie jej udostępnienia. Według zapisów u.d.i.p. występują dwa postępowania administracyjne o różnym charakterze.
Pierwsze z nich dotyczy sprawy udzielenia informacji publicznej. Nie toczy się ono w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego, a ustawa o dostępie do informacji publicznej reguluje tylko niektóre jego aspekty, jak formę wniosku, termin i opłaty. Postępowanie w tej sprawie administracyjnej może zakończyć się czynnością materialno-techniczną, jaką jest udzielenie informacji, bądź wydaniem aktu, przybierającego postać pisma, wskazującego na to, że żądane dane nie mają charakteru informacji publicznej.
Sprawa administracyjna o udzielenie informacji publicznej może zakończyć się także uruchomieniem drugiego postępowania, zmierzającego do odmowy udzielenia informacji. Postępowanie w sprawie odmowy udzielenia informacji wszczynane jest przez organ z urzędu, gdy stwierdzi on, że zachodzą przesłanki do udzielenia takiej odmowy ze względu na wystąpienie okoliczności określonych w art. 5 u.d.i.p. lub we wskazanych w tym przepisie ustawach szczególnych. Odbywa się ono w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego, przy uwzględnieniu zmian wprowadzonych w art. 16 ust. 2 u.d.i.p. i toczy się w dwóch instancjach.
Postępowanie takie kończy się zawsze wydaniem decyzji administracyjnej, która może mieć charakter merytoryczny (odmowa udzielenie informacji) bądź formalny (w przypadku decyzji o umorzeniu postępowania) (por. M. Jaśkowska "Dostęp do informacji publicznej" Toruń 2002 r. str. 59 i nast.).
W konsekwencji obowiązek wydania decyzji występuje dopiero wówczas, gdy spełniony jest warunek przedmiotowy tj. żądana informacja ma charakter informacji publicznej oraz podmiotowy tj. istnieje podmiot zobowiązany do jej udzielenia.
Wyrok WSA z dnia 6 listopada 2014 r., II SAB/Op 62/14
Standard: 74782 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 1853