Wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub innej działalności zarobkowej jednego z małżonków (art. 33 pkt 7 k.r.o.)

Nie stanowią dorobku wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za usługi osobiste świadczone przez jednego z małżonków w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Z unormowania zawartego w art. 33 pkt 8 k.r.o. wynika, że odrębny majątek każdego z małżonków stanowią wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub za inne usługi świadczone osobiście przez jednego z nich. Określając zatem wierzytelności, które zostały włączone do majątku odrębnego, ustawodawca ma na względzie sposób ich nabycia.

Nie ulega wątpliwości, że jednym ze źródeł nabycia wierzytelności może być prowadzenie przez wierzyciela działalności gospodarczej. Z całokształtu materiału normatywnego dotyczącego działalności gospodarczej wynika, że można wyszczególnić jej cztery podstawowe rodzaje, a mianowicie: wytwórczą, budowlaną, handlową i usługową (przykładowo art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej - Dz. U. Nr 41, poz. 324 ze zm.). W ich obrębie możliwe są zresztą dalsze wewnętrzne podziały, a poza tym niewykluczone są inne jeszcze rodzaje działalności gospodarczej, zwłaszcza że powyższy podział przedstawia się jako semantycznie niekonsekwentny, gdyż np. działalność budowlana może być usługowa, wytwórcza, itd. (por. w tej kwestii uz. uchwały (7) SN z dnia 18 czerwca 1991 r., III CZP 40/91).

Niezbyt jasno też rysują się granice przedmiotowych zakresów pojęć "handel" i "usługa". Należało zwrócić uwagę na te wszystkie nieścisłości, albowiem również w art. 33 pkt 8 k.r.o. ustawodawca posługuje się zwrotem "usługa", przy czym - podobnie jak w formule przepisu art. 32 § 2 pkt 1 k.r.o.- uzupełnia go element w postaci wymagania świadczenia usługi osobiście. Dlatego też wobec różnorodności rodzajów działalności gospodarczej oraz zróżnicowania jej pod względem rozmiaru i charakteru, a jednocześnie z uwagi na nieuregulowanie świadczenia usług jako takich wśród umów nazwanych w kodeksie cywilnym (por. art. 750), trzeba przyjąć, że przy udzielaniu odpowiedzi na przedstawione pytanie prawne nie można abstrahować od tego, że o zakwalifikowaniu określonych wierzytelności związanych z działalnością gospodarczą do majątku odrębnego względnie majątku dorobkowego decyduje w istocie rzeczy zawsze konkretna sytuacja danego małżonka prowadzącego tę działalność.

Usługę, w rozumieniu art. 33 pkt 8 k.r.o., należy więc rozumieć szeroko. Jednakże uwzględniać trzeba, też to, że ma to być usługa świadczona przez małżonka osobiście.

Uchwała SN z dnia 24 lipca 1997 r., III CZP 26/97

Standard: 12025 (pełna treść orzeczenia)