Wymagalność roszczenia o zapłatę ceny sprzedaży
Cena w umowie sprzedaży (art. 536 - 541 k.c.)
Zgodnie z art. 535 k.c. roszczenie o zapłatę ceny staje się wymagalne z chwilą spełnienia przez sprzedającego świadczenia niepieniężnego, chyba że strony oznaczyły w umowie sprzedaży inny termin jej uiszczenia (art. 455 i 376 § 1 w zw. z art. 488 § 1 k.c.), co oznacza, że jeżeli strony nie postanowiły inaczej świadczenie powinno być spełnione jednocześnie.
Wedle art. 544 § 2 k.c., jeżeli rzecz sprzedana ma być przysłana przez sprzedawcę, kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu jej zbadania.
Reasumując, sprzedawca – przenosząc własność i wydając rzecz – spełnia swoje zobowiązanie (art. 535 k.c.), a kupujący – odbierając rzecz – obowiązany jest wykonać swoje, tj. zapłacić sprzedawcy cenę (por.uchwała SN z dnia 18 listopada 1994 r., III CZP 144/94).
Ciężar dowodu w przypadku roszczenia o zapłatę ceny spoczywa na sprzedawcy, którego obowiązkiem jest wykazanie, że umowa została zawarta oraz że wykonał umowę poprzez wydanie rzeczy, natomiast w przypadku kupującego, jeżeli chce się uwolnić od odpowiedzialności za spełnienie świadczenia polegającego na zapłacie ceny, powinien on wykazać, że zapłacił lub że miały miejsce takie okoliczności, które zwalniały go od odpowiedzialności.
Wyrok SR w Słupsku z dnia 31 marca 2017r., IC 2772/16
Standard: 9467
Roszczenie o zapłatę ceny staje się wymagalne z chwilą spełnienia przez sprzedającego świadczenia niepieniężnego, chyba że strony oznaczyły w umowie sprzedaży inny termin jej uiszczenia (art. 488 § 1 k.c.).
Jednoczesność spełnienia świadczeń wzajemnych jest regułą kodeksową, która ulega wyłączeniu tylko wówczas, gdy z umowy, z przepisu szczególnego albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, że jeden z kontrahentów obowiązany jest świadczyć wcześniej. Mówiąc inaczej, jeżeli termin spełnienia świadczeń mających źródło w umowie wzajemnej nie został przez strony odrębnie oznaczony (umówiony), ani nie wynika z ustawy albo orzeczenia sądu lub decyzji właściwego organu, to świadczenia powinny być wykonane jednocześnie. Tak więc spełnienie przez sprzedającego świadczenia niepieniężnego powoduje wymagalność świadczenia wzajemnego - zapłaty ceny przez kupującego. Jest przy tym oczywiste, że regulacja przyjęta dla wykonania zobowiązań z umów wzajemnych (art. 487-497 k.c.) stanowi odstępstwo od uregulowania kwestii wykonania zobowiązań w ogólności (art. 450-470 k.c.).
Z ustaleń sądów obu instancji, wynika, że w zawartej umowie sprzedaży tkaniny bawełnianej termin zapłaty ceny nie był przez strony osobno uzgadniany. W tej sytuacji - skoro nie ma także podstaw do określenia terminu wykonania zobowiązania w tym zakresie według innych przesłanek - znajdowała zastosowanie opisana na wstępie zasada dyktująca powinność świadczenia równoczesnego (art. 488 § 1 k.c.).
Wyrok SN z dnia 2 września 1993 r., II CRN 84/93
Standard: 34851 (pełna treść orzeczenia)