Pojęcie "prowadzenie działalności gospodarczej"; działalność gospodarcza w kodeksie cywilnym

Zawarte w art. 118 k.c. określenie „roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej” jest określeniem bardzo szerokim, ale nie można go interpretować jako jakikolwiek związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Należy bowiem dokonać rozróżnienia pomiędzy zakresem pojęć „prowadzenie działalności gospodarczej” a pojęciem „prowadzenie przedsiębiorstwa”.

Podstawą działalności gospodarczej jest aktywność podmiotu gospodarczego. Szerszym pojęciem jest „prowadzenie przedsiębiorstwa” oraz „czynności pozostające ‎w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa”. W obrębie tego pojęcia znajdą się m.in. czynności związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa w znaczeniu podmiotowym. W takim związku z „prowadzeniem przedsiębiorstwa” może pozostawać wykonywanie czynności, które nie pozostają w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie polegają na uczestnictwie w obrocie gospodarczym oraz nie prowadzą do wytwarzania dóbr materialnych, a także nie przynoszą żadnego zysku (zob. uchwała SN (7) z dnia ‎14 maja 1998 r., III CZP 12/98).

Niekiedy ustawodawca regulując określonego rodzaju stosunki prawne wskazuje na przesłanki wyróżniające daną działalność jako prowadzoną przez podmiot gospodarczy od takiej działalności, ale prowadzonej nie przez podmiot gospodarczy (por. najem instytucjonalny i najem okazjonalny unormowane w art. art. 19a i art. 19f ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, jedn. tekst: Dz. U. ‎z 2022 r., poz. 172).

Cechami działalności gospodarczej są: profesjonalny charakter, powtarzalność podejmowanych działań, uczestnictwo w obrocie gospodarczym, podporządkowanie regułom gospodarki rynkowej, m. in. działania w celu osiągnięcia zysku, chociaż działania bez zamiaru osiągnięcia zysków nie pozbawia automatycznie prowadzonej działalności charakteru działalności gospodarczej, gdy pozostają one w normalnym, funkcjonalnym związku z tą działalnością, ‎w szczególności podejmowane są w celu realizacji zadań związanych ‎z przedmiotem działalności tego podmiotu (por. uchwała SN (7) z dnia 6 grudnia 1991 r. III CZP 117/91; uchwała SN z dnia 11 czerwca 1992 r., III CZP 64/92).

Jak stanowi art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (jedn. tekst Dz. U. z 2021 r. poz. 162), działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana w imieniu własnym ‎i w sposób ciągły (wcześniej, tj. w czasie zawierania umowy pożyczki, art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, jedn. tekst: Dz. U. ‎z 2017 r., poz. 2168 ze zm, a przedtem art. 2 i n. ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej).

Wyrok SN z dnia 2 lutego 2022 r., II CSKP 535/22

Standard: 80951 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Cechami działalności gospodarczej są: profesjonalny charakter, powtarzalność podejmowanych działań, uczestnictwo w obrocie gospodarczym, podporządkowanie regułom gospodarki rynkowej, m. in. działania w celu osiągnięcia zysku, chociaż działania bez zamiaru osiągnięcia zysków nie pozbawia automatycznie prowadzonej działalności charakteru działalności gospodarczej, gdy pozostają one w normalnym, funkcjonalnym związku z tą działalnością, w szczególności podejmowane są w celu realizacji zadań związanych z przedmiotem działalności tego podmiotu (por. uchwała SN (7) z dnia 6 grudnia 1991 r. III CZP 117/91; uchwała SN z dnia 11 czerwca 1992 r., III CZP 64/92).

Wyrok SN z dnia 23 października 2020 r., I CSK 689/18

Standard: 67076 (pełna treść orzeczenia)