Uchwała z dnia 1991-12-06 sygn. III CZP 117/91

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CZP 117/91

Uchwała

Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 r.

Przewodniczący: Prezes SN S. Rudnicki. Sędziowie SN: G. Bieniek, S. Dmowski, J. Gudowski, B. Myszka (sprawozdawca), T. Wiśniewski, T. Żyznowski.

Sąd Najwyższy z udziałem prokuratora W. Bryndy, w sprawie z powództwa Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. przeciwko (...) Przedsiębiorstwu Budownictwa Przemysłowego w Ł. o zapłatę, po rozpoznaniu zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Najwyższy na rozprawie w dniu 27 czerwca 1991 r. do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Sądu Najwyższego:

"Czy sprawa z powództwa spółdzielni mieszkaniowej jako inwestora przeciwko wykonawcy robót budowlanych o roszczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne obiektu budowlanego przeznaczonego do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych członków spółdzielni jest sprawą gospodarczą w rozumieniu art. 479¹ k.p.c.?"

podjął następującą uchwałę:

Sprawa z powództwa spółdzielni mieszkaniowej przeciwko wykonawcy robót budowlanych o roszczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne obiektu budowlanego jest sprawą gospodarczą w rozumieniu art. 479¹ § 1 k.p.c.

Uzasadnienie

Przedstawiając Sądowi Najwyższemu w składzie powiększonym zagadnienie prawne przytoczone na wstępie uchwały, zwykły skład tego Sądu wskazał na występującą w praktyce orzeczniczej rozbieżność stanowisk w kwestii, czy spółdzielnia mieszkaniowa jest podmiotem gospodarczym w rozumieniu art. 479² § 1 k.p.c. Podniósł przy tym, że uchwała składu trzech sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 1991 r. III CZP 53/91 (nie publ.), udzielająca na tak ujęte pytanie odpowiedzi twierdzącej, nie usuwa wszystkich wątpliwości, jakie rodzą się na tle dwukrotnego zdefiniowania w ustawie z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych (Dz. U. Nr 33, poz. 175 ze zm.) pojęcia sprawy gospodarczej. Ich źródłem jest wprowadzony przez art. 6 pkt 3 tej ustawy przepis art. 479² § 1 k.p.c., w którym ustawodawca - wymieniając podmioty gospodarcze - wskazał podmioty prowadzące działalność charakteryzującą się wspólną cechą, a mianowicie celem zarobkowym, co - jak podkreślono w uzasadnieniu postanowienia - może uzasadniać zapatrywanie, że tylko z takimi zamierzał łączyć przymiot podmiotów gospodarczych. Przyjęcie tego rodzaju założenia, przy uwzględnieniu swoistych dla spółdzielni mieszkaniowej zasad gospodarki finansowej, prowadziłoby do wniosku, że spółdzielnia ta - w zakresie swojej zasadniczej działalności gospodarczej, jaką stanowi m.in. działalność inwestycyjna - nie jest podmiotem gospodarczym. W konsekwencji nie można byłoby sprawy z zakresu takiej działalności uznać za sprawę gospodarczą w rozumieniu art. 479¹ § 1 k.p.c.

I. Rozstrzygnięcie przedstawionego zagadnienia prawnego wymaga dokonania analizy przepisów, regulujących ustrój i zasady działalności spółdzielni mieszkaniowej, zawartych w prawie spółdzielczym (ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Dz. U. Nr 30, poz. 210 ze zm.). Artykuł 1 tego prawa, definiując spółdzielnię, wśród cech składających się na to pojęcie wymienia prowadzenie działalności gospodarczej. Statut każdej spółdzielni, podobnie jak i wpis do rejestru, powinien określać m.in. przedmiot jej działalności gospodarczej (art. 5 § 1 pkt 3, art. 10 § 1 pkt 2). Prowadzenie tej działalności odróżnia spółdzielnię od innych organizacji o charakterze zrzeszeniowym. Innymi słowy, organizacja nie prowadząca działalności gospodarczej, mimo posiadania innych charakterystycznych dla spółdzielni cech, nie jest spółdzielnią w rozumieniu art. 1. Działalność gospodarcza stanowi przy tym jedną z dwóch podstawowych funkcji spółdzielni; prowadząc ją spółdzielnia powinna kierować się w szczególności potrzebami zrzeszonych członków.

Według § 1 art. 204 przedmiotem działalności spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków i ich rodzin oraz potrzeb gospodarczych i kulturalnych, wynikających z zamieszkiwania w spółdzielczym osiedlu lub budynku. Dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych spółdzielnia może: 1) przydzielać członkom lokale mieszkalne w budynkach stanowiących jej własność, 2) budować domy jednorodzinne w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów lub inne domy w celu przeniesienia na rzecz członków znajdujących się w nich lokali mieszkalnych, 3) udzielać pomocy członkom w budowie przez nich domów mieszkalnych; statut powinien określać, w jakich formach, spośród wyżej wymienionych, spółdzielnia zaspokaja potrzeby mieszkaniowe członków (art. 204 § 2 i 3). Spółdzielnia może także przejmować nie stanowiące jej własności budynki w administrację, jeżeli jest to gospodarczo i społecznie uzasadnione (art. 204 § 4). W ramach określonej w przytoczonym artykule działalności gospodarczej spółdzielni mieszkaniowej odróżnia się działalność zasadniczą, zmierzającą do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych członków i ich rodzin, oraz działalność mającą na celu zaspokojenie potrzeb gospodarczych, wynikających z zamieszkiwania w spółdzielczym osiedlu lub budynku (por. np. art. 238 i 239).

Zasady gospodarki finansowej spółdzielni mieszkaniowej określa art. 208, przewidujący odstępstwa od reguł rządzących gospodarką innych spółdzielni. Według § 1 tego artykułu członkowie spółdzielni obowiązani są uczestniczyć w kosztach budowy, eksploatacji i utrzymania nieruchomości spółdzielczych, działalności społeczno-wychowawczej oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych oraz uiszczanie innych opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Przytoczony przepis, określając relację między gospodarką spółdzielni mieszkaniowej a świadczeniami majątkowymi jej członków, precyzuje obowiązki finansowe członków spółdzielni w sposób odbiegający od podstawowej dla prawa spółdzielczego zasady wyrażonej w art. 19 § 2. Z art. 19 § 2 wynika, że w kosztach budowy domów członkowie uczestniczą poprzez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych, a w pozostałych zobowiązaniach spółdzielni (i to wszelkich zobowiązaniach) - poprzez uiszczanie innych opłat, ustalonych zgodnie z postanowieniami statutu. Wnoszone wkłady z ekonomicznego punktu widzenia są ekwiwalentem otrzymanego od spółdzielni mieszkania. Działalność inwestycyjna spółdzielni znajduje więc oparcie przede wszystkim w majątku jej członków w postaci wkładów i udziałów. Tym podyktowane są dalsze unormowania zawarte w § 3 i 4 art. 208, w myśl których wartość środków trwałych i innych finansowanych bezpośrednio z funduszu udziałowego lub wkładów mieszkaniowych i budowlanych nie zwiększa funduszu zasobowego; umorzenie wartości tych środków trwałych obciąża odpowiednio fundusz udziałowy lub wkłady mieszkaniowe i budowlane (§ 3). Różnica między kosztami a dochodami gospodarki zasobami mieszkaniowymi spółdzielni zwiększa odpowiednio koszty lub dochody tej gospodarki w ręku następnym (§ 4). Jak z powyższego wynika, działalność spółdzielni mieszkaniowej - odmiennie niż innych spółdzielni, do których mają zastosowanie przepisy art. 75-77 - nie jest obliczona na osiąganie nadwyżki bilansowej, czyli zysku. Dochody spółdzielni mieszkaniowej muszą być dostosowane do wydatków, co powoduje, że nie może ona uchwalać obciążeń finansowych członków, prowadzących do gromadzenia zasobów finansowych nie uzasadnionych jej bieżącymi potrzebami. W doktrynie podkreśla się, że w art. 208 wyrażona została zasada bezwynikowej - w zakresie gospodarki finansowej - działalności spółdzielni mieszkaniowej.

II. Pojęcie sprawy gospodarczej wprowadziła do obowiązującego systemu prawa ustawa z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznaniu przez sądy spraw gospodarczych (Dz. U. Nr 33, poz. 175 ze zm.), która dokonała zmiany kodeksu postępowania cywilnego, polegającej m.in. na dodaniu w tytule VII księgi pierwszej po art. 479 działu IVa pt. "Postępowanie w sprawach gospodarczych", obejmującego, w rozdziale "Przepisy ogólne" art. 479¹-479²⁷. W ustawie z dnia 24 maja 1989 r. pojęcie sprawy gospodarczej zostało określone dwukrotnie: po raz pierwszy w art. 2, a po raz drugi przez dodanie art. 479¹ k.p.c. Według art. 2 tej ustawy sprawami gospodarczymi są sprawy ze stosunków cywilnych między podmiotami gospodarczymi prowadzącymi działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach, w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej (ust. 1), a ponadto sprawy enumeratywnie wyliczone w ust. 2 tego artykułu. Sprawa, w której wyłoniło się przedstawione zagadnienie prawne nie należy do kategorii wymienionych w ust. 2 art. 2 ustawy, toteż dla prowadzonych rozważań ma znaczenie definicja ustawowa zawarta w ust. 1 art. 2. Ustawodawca zamieścił ją także w art. 479¹ § 1 k.p.c., stanowiącym, że przepisy działu IVa "stosuje się w sprawach ze stosunków cywilnych między podmiotami gospodarczymi, w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej (sprawy gospodarcze)". Według obu tych definicji sprawa jest gospodarcza tylko wówczas, gdy dotyczy: 1) stosunków cywilnych, 2) między podmiotami gospodarczymi, 3) w zakresie prowadzonej przez te podmioty działalności gospodarczej.

Podniesiona w uzasadnieniu przedstawionego zagadnienia prawnego odmienność ujęć definicyjnych dotyczy podmiotu gospodarczego. W art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. ustawodawca sprecyzował, że chodzi o podmioty prowadzące działalność gospodarczą "na zasadach określonych w odrębnych przepisach". W art. 479² § 1 k.p.c., dopełniającym definicję zawartą w art. 479¹ § 1 k.p.c., wskazał natomiast, że podmiotami gospodarczymi są w szczególności podmioty określone w podanych opisowo przepisach, a także banki. Żaden z wymienionych przepisów nie zawiera przy tym samodzielnej definicji podmiotu gospodarczego. Rozważając wzajemny stosunek przytoczonych unormowań dociec trzeba przyczyn dwukrotnego zamieszczenia przez ustawodawcę w jednej ustawie definicji pojęcia sprawy gospodarczej. Każdy z tych przepisów służy niewątpliwie innym celom. Artykuł 2 ustawy określa pojęcie sprawy gospodarczej ze względu na zakres kompetencji sądu gospodarczego i jako kompetencyjny stanowi normę o charakterze ogólnym. Artykuł 479¹ k.p.c. definiuje natomiast pojęcie sprawy gospodarczej ze względu na potrzebę wskazania spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu procesowym odrębnym, unormowanym w art. 479¹-479²⁷ k.p.c. i obejmuje tylko te spośród wymienionych w art. 2, dla których właściwa jest droga procesu. Stanowi on w stosunku do art. 2 ustawy normę szczegółową. Wykładni takiej dokonał Sąd Najwyższy również w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 18 marca 1991 r. III CZP 9/91 (OSNCP 1991, z. 8-9, poz. 98). Tak odczytane przyczyny dwukrotnego zamieszczenia w ustawie definicji tego samego pojęcia, w powiązaniu z założeniem, że ustawodawca nie stanowi norm między sobą niezgodnych, nie wskazują na zamiar węższego - aniżeli w art. 2 ust. 1 ustawy - ujęcia kręgu podmiotów gospodarczych w art. 479² § 1 k.p.c. Wniosek taki wypływa również z samej analizy struktury wypowiedzi ustawodawcy zawartej w § 1 art. 479² k.p.c. Stanowiąc, że podmiotami gospodarczymi są podmioty określone w podanych opisowo przepisach, a także banki, art. 479² § 1 k.p.c. zastrzega, że wyliczenie nie jest wyczerpujące, o czym świadczy użyty zwrot: "w szczególności". Niepełny charakter wyliczenia nie pozwala na wnioskowanie indukcyjne, leżące u podstaw przedstawionych wątpliwości. Z § 1 art. 479² k.p.c. wyprowadzić należy natomiast wniosek, że podstawę prawną prowadzenia działalności gospodarczej przez podmioty gospodarcze stanowić mogą także inne, nie wymienione w tym paragrafie przepisy. Wzajemny stosunek art. 2 ust. 1 ustawy i art. 479² § 1 k.p.c. odczytać trzeba zatem jako uzupełnienie w tym znaczeniu, że podmiotem gospodarczym jest każdy podmiot, który został dopuszczony do prowadzenia działalności gospodarczej przez odrębne przepisy, a w szczególności przez przepisy wskazane w § 1 art. 479² k.p.c.

Powyższa wykładnia jest zgodna z dokonaną przez Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 18 czerwca 1991 r. III CZP 40/91 (OSNCP 1992, z. 2, poz. 17), a także w uchwale zwykłego składu z dnia 25 czerwca 1991 r. III CZP 53/91 (nie publ.). Nie wyczerpuje ona jednak całości zagadnienia, gdyż przymiot podmiotu gospodarczego łączy się w prowadzeniem przez ten podmiot "działalności gospodarczej", które to pojęcie wymaga również wyjaśnienia.

III. Posługując się przy definiowaniu sprawy gospodarczej pojęciem "działalność gospodarcza" ustawodawca nie sformułował w ustawie z dnia 24 maja 1989 r. definicji tego pojęcia. Było ono w systemie obowiązującego prawa tzw. pojęciem zastanym, gdyż występowało w różnych aktach normatywnych, w tym także w kodeksie postępowania cywilnego. Obowiązywały jeszcze wówczas m.in. przepisy art. 14 k.p.c. oraz art. 1 § 2, na tle których ukształtowane zostało określone rozumienie pojęcia działalności gospodarczej. Prowadzenie przez daną jednostkę organizacyjną takiej działalności stanowiło przy tym podstawową cechę określającą zakres pojęcia "jednostka gospodarki uspołecznionej" (art. 1 § 2 k.c. w związku z art. 33 k.c. w brzmieniu sprzed zmiany wprowadzonej ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny - Dz. U. Nr 55, poz. 321). W dacie uchwalenia ustawy o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych obowiązywały także akty normatywne zawierające definicje działalności gospodarczej (art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej - Dz. U. Nr 41, poz. 324 ze zm.; art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych - Dz. U. Nr 41, poz. 325 ze zm.; art. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o zasadach prowadzenia na terytorium PRL działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne - jedn. tekst: Dz. U. z 1989 r. Nr 27, poz. 148 ze zm.); każda z tych definicji została jednak sformułowana tylko na użytek ustawy, w której została zamieszczona ("... działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy jest ...). Pojęcie "działalność gospodarcza" występuje w licznych aktach normatywnych pochodzących sprzed uchwalenia omawianej ustawy z dnia 24 maja 1989 r.; ustawodawca posługuje się nim nadal, o czym świadczą akty normatywne z późniejszego okresu. Zamieszczone zostało ono także w art. 6 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - Dz. U. Nr 75, poz. 444).

Wyłania się kwestia, jakie wnioski należy wyprowadzić z faktu posłużenia się przez ustawodawcę przy określeniu pojęcia sprawy gospodarczej zastanym pojęciem "działalność gospodarcza" oraz rezygnacji z zamieszczenia w ustawie z dnia 24 maja 1989 r. definicji tego pojęcia, a także z możliwości odesłania do jednej z wcześniej sformułowanych definicji, zawartych w wyżej wskazanych ustawach. Gdyby zamiarem ustawodawcy było zdeprecjonowanie dotychczasowego rozumienia działalności gospodarczej przy określaniu kognicji sądu gospodarczego, dałby temu wyraz w ustawie z dnia 24 maja 1989 r. w drodze wyraźnego ustanowienia terminologicznego lub, co najmniej, odesłania np. do definicji zawartej w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej. Skoro tego nie uczynił, to znaczy, że zamierzał objąć zakresem kognicji sądu gospodarczego wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą określoną jako taką w obowiązujących przepisach prawa, z uwzględnieniem odrębności podyktowanych celem tej działalności i swoistością zadań.

Tak rozumianą działalność gospodarczą wyróżniają pewne specyficzne właściwości, do których należy zaliczyć: 1) zawodowy (a więc stały) charakter, 2) związaną z nim powtarzalność podejmowanych działań, 3) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania, oraz 4) uczestnictwo w obrocie gospodarczym.

Jeżeli chodzi o rodzaje działalności gospodarczej, to można wymienić cztery podstawowe typy, a mianowicie: wytwórczą, budowlaną, handlową i usługową, z zastrzeżeniem jednak, że w ich obrębie możliwe są dalsze wewnętrzne podziały oraz że niewykluczone są inne jeszcze rodzaje działalności gospodarczej.

IV. Z art. 1 prawa spółdzielczego wynika, że spółdzielnia mieszkaniowa jest zrzeszeniem powołanym do prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach określonych w przepisach tego prawa. Wskazany przepis przesądza więc, że wymieniona spółdzielnia jest podmiotem gospodarczym, i to zarówno w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 1989 r., jak i art. 479² § 1 k.p.c.

Odnosząc kryteria kwalifikacyjne sprawy gospodarczej do sprawy opisanej w przedstawionym zagadnieniu prawnym trzeba uznać, że jest to sprawa ze stosunków cywilnych (na tle umowy o roboty budowlane), a więc sprawa cywilna w rozumieniu art. 1 k.p.c. oraz że toczy się ona między podmiotami gospodarczymi (taki status strony pozwanej nie budzi wątpliwości).

Rozważenia wymaga ostatnia przesłanka, a mianowicie, czy oceniana sprawa jest rezultatem wykonywania przez spółdzielnię mieszkaniową działalności gospodarczej; innymi słowy, czy działalność tej spółdzielni charakteryzują cechy właściwe dla działalności gospodarczej. Spośród właściwości wyróżniających tę działalność nie budzą wątpliwości takie, jak: profesjonalny charakter, powtarzalność podejmowanych działań oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym. Wątpliwości ujęte w przedstawionym zagadnieniu prawnym zrodziły się z tego powodu, że działalność gospodarcza spółdzielni mieszkaniowej nie jest obliczona na osiąganie nadwyżki bilansowej, czyli zysku. One właśnie legły u podstaw rozbieżnych stanowisk w orzecznictwie (por. np. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 23 października 1990 r. I CR 486/90 (nie publ.) i z dnia 17 września 1991 r. IV CR 224/90, OSP 1991, z. 3, poz. 78). Rozważania zmierzające do wyjaśnienia tych wątpliwości rozpocząć trzeba od stwierdzenia, że każda działalność gospodarcza jest działalnością ukierunkowaną, tzn. zmierza do realizacji wytkniętego celu, wobec czego podlega określonym regułom ekonomicznym. Podstawową zasadą, której podporządkowana powinna być wszelka działalność gospodarcza, jest zasada racjonalnego gospodarowania, nazywana w skrócie zasadą gospodarności. W myśl tej zasady maksymalny stopień realizacji celu osiąga się postępując tak, aby przy danym nakładzie środków osiągnąć maksymalny stopień realizacji celu (tzw. zasada największego efektu) albo tak, aby przy danym stopniu realizacji celu użyć minimalnego nakładu środków (tzw. zasada najmniejszego nakładu środków, czyli oszczędność środków). W praktyce oznacza to, że wszelka działalność gospodarcza powinna być prowadzona "w sposób właściwy dobremu gospodarzowi", a więc racjonalnie. Kwestia, czy podmioty prowadzące działalność gospodarczą zakładają osiąganie zysku, czyli nadwyżki wpływów nad wydatkami, czy tylko pokrywanie kosztów swojej działalności własnymi dochodami, łączy się z rodzajem realizowanych przez nie zadań i statutowo określonym celem prowadzonej działalności. Większość podmiotów gospodarczych prowadzi działalność obliczoną na osiąganie zysku, a więc w celach zarobkowych. Przykładem działalności gospodarczej, która nie jest obliczona na osiąganie zysku, a zmierza jedynie do pokrywania kosztów własnymi dochodami jest działalność spółdzielni mieszkaniowej, mająca na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych członków i ich rodzin oraz potrzeb gospodarczych wynikających z zamieszkiwania w spółdzielczym osiedlu lub budynku. Prowadząc tę działalność spółdzielnia, w myśl art. 1 prawa spółdzielczego, powinna kierować się potrzebami zrzeszonych członków. Obowiązuje ją zatem - właściwa wszelkiej działalności gospodarczej - zasada racjonalnego gospodarowania. Odnosi się ona, oczywiście, także do prowadzonej przez spółdzielnię działalności inwestycyjnej, której dotyczy przedstawione zagadnienie prawne (wybór wykonawcy, egzekwowanie jego obowiązków, odbiór i rozliczenie obiektu, kwestia usunięcia jego wad fizycznych w ramach rękojmi itp.).

W związku z argumentacją przytoczoną w uzasadnieniu przedstawionego zagadnienia prawnego należy zauważyć, że druga z form - obok zasadniczej - działalności gospodarczej spółdzielni mieszkaniowej może, oczywiście, zakładać osiąganie przez tę spółdzielnię dochodów (art. 208 § 4: "... dochodami gospodarki zasobami mieszkaniowymi..."; art. 208 § 5: "... z dochodów osiąganych z prowadzonej działalności gospodarczej..."), co w praktyce uwidacznia się w szczególności przy realizacji uprawnień z art. 238 (oddawanie w najem lokali użytkowych poprzedzone przeprowadzeniem przetargu) czy wynajmowaniu pomieszczeń klubów lub lokali w celu organizowania imprez okolicznościowych. Osiągane dochody, ze względu na swoiste zasady gospodarki finansowej, muszą być w określony sposób przeznaczane, przez co w ostatecznym wyniku cała działalność gospodarcza spółdzielni mieszkaniowej nie jest obliczona na osiąganie zysku.

Uregulowana w powyższy sposób działalność gospodarcza spółdzielni mieszkaniowej, dostosowana do jej specyficznych zadań, choć nie prowadzona w celu zarobkowym, lecz podporządkowana nadrzędnej zasadzie gospodarności, mieści się w pojęciu "działalność gospodarcza", jakim posłużył się ustawodawca w ustawie z dnia 24 maja 1989 r. przy definiowaniu sprawy gospodarczej. W dacie uchwalenia wspomnianej ustawy, w obowiązującym wówczas stanie prawnym, spółdzielnia mieszkaniowa była jednostką gospodarki uspołecznionej (art. 33 § 1 pkt 4 k.c. w brzmieniu sprzed zmiany wprowadzonej ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. - Dz. U. Nr 55, poz. 321), jej działalność zaś uważana była za działalność gospodarczą. Skoro nie było zamiarem ustawodawcy nadanie w ustawie z dnia 24 maja 1989 r. pojęciu "działalność gospodarcza" nowego znaczenia, lecz wręcz przeciwnie objęcie kompetencjami sądu gospodarczego wszystkich zastanych odmian działalności uznawanej za gospodarczą - brak podstaw do zawężenia aktualnie zakresu tego pojęcia.

Podnoszona w uzasadnieniu przedstawionego zagadnienia prawnego kwestia niejako "wewnętrznego" (na potrzeby członków) charakteru działalności gospodarczej spółdzielni mieszkaniowej nie zmienia istoty tej działalności, prowadzonej wprawdzie "w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych członków...", lecz na rachunek spółdzielni.

Z powyższych względów Sąd Najwyższy na przedstawione zagadnienie prawne udzielił odpowiedzi jak w sentencji uchwały.

OSNC 1992 r., Nr 5, poz. 65