Przedawnienie przestępstwa skarbowego

Zgodnie z art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. karalność przestępstwa skarbowego ustaje jeśli od czasu jego popełnienia upłynęło lat pięć gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat (a do takiej kategorii należy przestępstwo z art. 56 § 2 k.k.s.). Bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności (art..44 § 3 k.k.s.), a zatem w zakresie czynu przypisanego oskarżonej w punkcie I dyspozycji zaskarżonego wyroku – z końcem 2006 roku. Pięcioletni okres przedawnienia karalności upłynął zatem w tym wypadku 1 stycznia 2012 roku.

Gdyby w okresie przedawnienia wszczęto postepowanie przeciwko sprawcy okres przedawnienia uległby przedłużeniu do lat dziesięciu (art.44§5 kks), jednak postępowanie przeciwko D. G. w tym zakresie zostało wszczęte 12 stycznia 2012 roku (data ogłoszenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów – k.204), mimo iż postanowienie o przedstawieniu zarzutów zostało zredagowane 24 listopada 2011 roku.

Wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów oznacza zarazem jego uzewnętrznienie. Aby postanowienie to zostało uznane za wydane, czyli prawnie skuteczne, niezbędne jest kumulatywne spełnienie 3 warunków: sporządzenie postanowienia, jego niezwłoczne ogłoszenie i przesłuchanie podejrzanego (por. postanowienie SN z dnia 24 kwietnia 2007 roku IV KK 31/07).

Zwrócić nadto należy również uwagę na stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 7 listopada 2006 roku w którym Sąd Najwyższy wskazał, iż zgodnie z art. 44 § 5 k.k.s., jeżeli przed upływem podstawowego okresu przedawnienia karalności "wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, karalność (...) ustaje z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu".

Decydujące zatem znaczenie ma moment "wszczęcia postępowania wobec sprawcy", a oceniać go należy na podstawie treści stosownych przepisów Kodeksu postępowania karnego - art. 71 § 1 i art. 313 § 1 k.p.k., mających zastosowanie poprzez art. 113 § 1 k.k.s. Przekształcenie dochodzenia z pierwszej fazy w drugą, a tym samym przedłużenie okresu karalności o dalsze 5 lat, następuje wraz z "wydaniem" postanowienia o przedstawieniu zarzutów - art. 71 § 1 k.p.k.

Znaczenie terminu "wydanie" i odkodowanie wynikających z niego norm prawnych może nastąpić jedynie przez pryzmat treści art. 313 § 1 k.p.k. Pomiędzy terminami "wydanie" postanowienia z art. 71 § 1 k.p.k. a "sporządzenie" z art. 313 § 1 k.p.k. zachodzi istotna różnica, jako że dla "wydania" niezbędne jest dopełnienie kolejnych czynności procesowych określonych w tym drugim przepisie, w piśmiennictwie nazywanych "promulgacją" postanowienia, niezbędną dla skuteczności tej procesowej czynności (por. wyrok SN z dnia 7 listopada 2006 r., IV KK 150/06).

Zgodnie z art. 313 § 1 k.p.k. w zw. z art.113 § 1 k.k.s. jeżeli dane istniejące w chwili wszczęcia śledztwa lub zebrane w jego toku uzasadniają dostatecznie podejrzenie, że czyn popełniła określona osoba, sporządza się postanowienie o przedstawieniu zarzutów, ogłasza je niezwłocznie podejrzanemu i przesłuchuje się go, chyba że ogłoszenie postanowienia lub przesłuchanie podejrzanego nie jest możliwe z powodu jego ukrywania się lub nieobecności w kraju. Od listopada 2011 roku do stycznia 2012 roku D. G. przebywała w Polsce i nie ukrywała się, a zatem nie było przeszkód, aby ogłosić jej zarzut, pouczyć o uprawnieniniach i przesłuchać jeszcze przed końcem 2011 roku, a skoro tego nie uczyniono nastąpiło przedawnienie karalności zarzucanego jej czynu.

Wobec powyższego zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu (art. 437 § 2 k.p.k.) a postępowanie umorzeniu w zakresie w jakim nastąpiło przedawnienie karalności (art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. i art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.).

Wyrok SO w Świdnicy z dnia 10 lutego 2015 r., IV Ka 959/14

Standard: 7994 (pełna treść orzeczenia)