Różnice między premią a nagrodą
Przyznawanie nagród i wyróżnień (art. 105 k.p.) Premia regulaminowa
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Kluczowe znaczenie dla oceny, czy świadczenie jest roszczeniowe, ma treść aktów normatywnych (przepisów prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p.) lub postanowień umowy o pracę. To w nich muszą się znaleźć przesłanki pozwalające uznać świadczenie za premię regulaminową.
o charakterze świadczenia, czy jest ono premią czy nagrodą decydujące jest to, czy odpowiednie akty prawne przewidują z góry skonkretyzowane i zobiektywizowane (podlegające weryfikacji) przesłanki nabycia prawa do świadczenia lub przesłanki prowadzące do jego pozbawienia albo obniżenia (tak zwane reduktory); w takim przypadku mamy do czynienia z premią, której pracownik może dochodzić od pracodawcy, wykazując spełnienie przesłanek nabycia prawa (tak zwany roszczeniowy charakter świadczenia). Natomiast z nagrodą mamy do czynienia wówczas, gdy pracodawca w zakresie przyznania świadczenia dysponuje marginesem swobody, uznania. Krótko mówiąc, nagroda nie jest uzależniona od dopełnienia przez pracownika konkretnego warunku, a jej przyznanie stanowi konsekwencję wykonywania zadań przez wzorowe wypełnianie obowiązków pracowniczych.
Jeżeli warunki (kryteria) przyznawania świadczenia są określone w sposób na tyle konkretny, aby mogły podlegać kontroli, to świadczenie ma charakter premii, a ich spełnienie jest źródłem praw pracownika do premii.
O zakwalifikowaniu świadczenia jako premii lub nagrody nie przesądza jego nazwa, lecz warunki jego nabycia. Jeśli z okoliczności wynika, że przysługuje ono w razie spełnienia przez pracownika określonych w przepisach płacowych (np. w regulaminie wynagradzania) przesłanek, to należy je uznać za świadczenie obowiązkowe, a więc premię, nawet w wypadku, gdy zostało ono nazwane nagrodą.
Spełnienie przez pracownika skonkretyzowanych i zobiektywizowanych przesłanek premiowych powoduje powstanie prawa podmiotowego do przyznania dla niego premii. Natomiast w przypadku premii regulaminowej brak określenia zasad jej obliczania powoduje konieczność odwołania się do art. 13 k.p., art. 78 § 1 k.p., art. 80 k.p. i innych przepisów Kodeksu pracy - np. art. 11[3] k.p. w związku z art. 18[3c] k.p.
Wyrok SN z dnia 26 października 2022 r., II PSKP 125/21
Standard: 69162 (pełna treść orzeczenia)
W ugruntowanym już orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazywane są kryteria rozróżnienia premii i nagrody. Decydujące jest to, czy odpowiednie akty prawne np. Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy przewidują konkretne i obiektywne, czyli weryfikowalne przesłanki nabycia prawa do świadczenia lub przesłanki prowadzące do jego pozbawienia albo obniżenia. W takim przypadku mamy do czynienia z premią której pracownik może dochodzić od pracodawcy, wykazując spełnienie przesłanek nabycia prawa (tak zwany roszczeniowy charakter świadczenia). W przypadku zaś nagrody nabycie prawa do świadczenia uzależnione jest wyłącznie od swobodnej decyzji (uznania) pracodawcy (por. m.in. orzeczenia Sądu Najwyższego: wyrok z dnia 30 marca 1977 r., I PRN 26/77, OSNCP 1977 nr 11, poz. 225; uchwała z dnia 27 kwietnia 1977 r., I PZP 6/77, OSNCP 1977 nr 11, poz. 207; NP 1979 nr 1, s. 135; uchwała z dnia 24 sierpnia 1978 r., I PZP 21/78, OSNCP 1979 nr 2, poz. 29; wyrok z dnia 31 marca 1980 r., I PRN 138/79, Służba Pracownicza 1980 nr 10, s. 34; uchwała z dnia 10 czerwca 1983 r., III PZP 25/83, OSNCP 1983 nr 12, poz. 192; OSPiKA 1984 nr 11, poz. 235; wyrok z dnia 1 października 1984 r., I PRN 131/84, OSPiKA 1988 nr 1, poz. 21; OSP 1991 nr 5, poz. 125; wyrok z dnia 21 września 1990 r, I PR 203/90, OSP 1991 nr 7-8, poz. 166; wyrok z dnia 26 września 2006 r., II PK 13/06, OSNP 2007 nr 17-18, poz. 254). Skoro decyzja przełożonego o przyznaniu premii uznaniowej nie jest uzależniona od kryteriów obiektywnych i weryfikowalnych, to premię tę należało uznać za nagrodę, co do której nie przysługuje roszczenie.
Wyrok SR w Puławach z dnia 21 marca 2017 r., IV P 225/16
Standard: 10812 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 62518
Standard: 8982
Standard: 6879
Standard: 47432
Standard: 6880