Strona podmiotowa przestępstwa z art. 156 k.k.

Zdarzenie trwało krótko, kilkanaście sekund (k. 8), ale w tym czasie A. M. zadał zaskoczonemu, nie broniącemu się, siedzącemu na ławce pokrzywdzonemu kilka ciosów pięścią i kilka kopnięć gdy pokrzywdzony już leżał. Razy zadawane ze średnią siłą wymierzone były w ważne dla życia części ciała: głowę, klatkę piersiową i brzuch. Przewaga oskarżonego wynikająca z wieku i umiejętności (oskarżony trenował tzw. „sztuki walki”), niemożność podjęcia obrony przez pokrzywdzonego spowodowana zaskoczeniem i zajmowaną pozycją siedzącą, natężenie ataku prowadzonego także gdy pokrzywdzony już leżał, siła ciosów, zadawanych tak pięściami jak i obutą nogą, skierowanie ich w głowę, brzuch, klatkę piersiową, wyniesiona z zajęć „sztuk walki” wiedza A. M. o sposobie zadawania cisów i ich skierowaniu w odpowiednie części ciała by osiągnąć spodziewany efekt słusznie przekonują, że oskarżony działał z zamiarem ewentualnym spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Dla przyjęcia takiego zamiaru sprawcy „nie jest wymagane obejmowanie świadomością wszystkich możliwych powiązań kauzalnych i wynikających z nich niebezpieczeństw, które mogą się urzeczywistnić na skutek zachowania sprawcy. W takim bowiem wypadku należałoby wymagać od sprawców przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu wysokiego poziomu wiedzy medycznej, co byłoby rozwiązaniem prowadzącym do rozstrzygnięć absurdalnych. Dlatego wystarczające jest, że sprawca uświadamia sobie sam niebezpieczny względem danego dobra prawnego charakter podejmowanego czynu, który w niniejszej sprawie polegał przecież na spowodowaniu choroby realnie zagrażającej życiu.” (postanowienie SN z 27 lutego 2020 r., III KK 377/19).

Dla przypisania umyślności spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie jest konieczne by oskarżony miał świadomość i chciał lub godził się, że swoim zachowaniem może spowodować konkretne obrażenie, w tym wypadku rozerwanie śledziony i poważne wewnętrzne krwawienie skutkujące chorobą realnie zagrażającą życiu, ponieważ „postać ciężkiego uszkodzenia ciała wymieniona w przepisie art. 156 § 1 pkt 1 lub 2 k.k. nie musi być sprecyzowana w świadomości sprawcy, a zamiar spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu przyjąć może postać zamiaru ogólnego”.

Wyrok SA w Wrocławiu z dnia 24 listopada 2022 r., II AKa 253/22

Standard: 74658 (pełna treść orzeczenia)

W czasie kiedy miało miejsce przedmiotowe zdarzenie oskarżony i pokrzywdzony siedzieli na tylnej kanapie samochodu. Osoba siedząca w samochodzie, w tym także na tylnej kanapie, z uwagi na ograniczoną przestrzeń, ma niewielkie możliwości zmiany swojej pozycji bądź usytuowania. Zakładając, że oskarżony wyprowadzając cios nie mierzył w konkretną część ciała, to jednakże – z przyczyn wskazanych wyżej – musiał mieć on świadomość iż uderzenie jest skierowane w górną część ciała siedzącego obok niego mężczyzny, a więc w okolice górnej części klatki piersiowej, szyi bądź głowy. Tym samym musiał przewidywać, że może trafić w szyję, gdzie znajdują się newralgiczne dla życia i zdrowia struktury anatomiczne i godzić się, iż ich uszkodzenie może skutkować wystąpieniem u pokrzywdzonego zarówno choroby realnie zagrażającej jego życiu, jak i innego ciężkiego kalectwa. Skutek w postaci powyższych obrażeń nie nastąpił, gdyż pokrzywdzonemu zdołano szybko udzielić pomocy. Zachowanie oskarżonego nie wykroczyło zatem poza stadium usiłowania spowodowania ciężkich obrażeń ciała określonych w art. 156 § 1 pkt 2 k.k.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 16 listopada 2022 r., II AKa 101/22

Standard: 76033 (pełna treść orzeczenia)