Wpływ postępowania karnego w sprawie naruszenia zakazu sprzedaży alkoholu na postępowanie administracyjne o cofnięcie zezwolenia na sprzedaż alkoholu

Art. 18 ust.10 pkt 1lit.a ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi obliguje organ do cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w razie stwierdzenia nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych, w szczególności poprzez między innymi sprzedaż i podawania takich napojów osobom nieletnim. Przepis art. 43 ust.1 natomiast penalizuje zabronione zachowanie polegające miedzy innymi na sprzedaży lub podawaniu napojów alkoholowych kiedy jest to zabronione. Analiza zachowań określonych w tych przepisach, prowadzących do określonego w nich skutku wskazuje na to, że ich zakresy przedmiotowe nie są tożsame, skoro dla zastosowania art. 18 ust.10 pkt1 lit a) nie jest konieczne ustalenie sprawcy a wystarczające jest stwierdzenie samego faktu nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych.

Po drugie, art. 18 ust. 10 pkt 1 lit.a nie uzależnia skutku w nim przewidzianego od skazania kogokolwiek za przestępstwo z art. 43 ust.1 omawianej ustawy.

Materialne przepisy prawa administracyjnego w zasadzie nie przewidują deliktów prawa administracyjnego, których zaistnienie rodzi skutek uzależniony od przypisania winy określonemu podmiotowi. Dlatego w postępowaniu administracyjnym organ ustala czy zaistniał fakt, z którym ustawa wiąże określony skutek na przykład nałożenie kary administracyjnej, cofnięcie zezwolenia, cofnięcie licencji, nakaz rozbiórki obiektu budowlanego itp. W postępowaniu karnym natomiast skazanie poprzedzone być musi ustaleniem sprawcy popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia (art.1§ 1 kodeksu karnego), szkodliwego społecznie w stopniu wyższym niż znikomy (art. 1 § 2 kk) i przypisaniem temu sprawcy winy, a więc wykazaniem, że sprawca czynu zabronionego był w czasie tego czynu podmiotem zdatnym do bycia winnym (art. 1 § 3 kk), co wymaga wykazania, że nie zachodzą przewidziane ustawą karną okoliczności winę tę wyłączające (art. 10, 26 § 2, 29, 30, 31 kk). Może się zatem zdarzyć tak, że z powodu zaistnienia ustawowych okoliczności wyłączających winę sprawcy lub okoliczności wyłączających bezprawność czynu zabronionego nie dojdzie w sądzie powszechnym do skazania, a jednak zaistnienie określonego zdarzenia prowadziło będzie do skutku w postaci sankcji administracyjno- prawnej. Stąd wypływa wniosek o autonomiczności postępowań administracyjnych i karnych w tego typu sprawach.

Z tych względów orzecznictwo sądowoadministracyjne przyjmuje, że w sprawie o cofnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych z powodu nie przestrzegania zasad ich sprzedaży, kwestia wyniku procesu karnego w sprawie o czyn z art. 43 ust.1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie jest zagadnieniem wstępnym, od którego rozstrzygnięcia przez sąd powszechny zależy sposób załatwienia sprawy administracyjnej (vide: wyroki WSA w Poznaniu z dnia 11 marca 2008 r. III SA/Po 24/07 i z 4 listopada 2009, III SA/Po 244/09 oraz WSA w Gliwicach z dnia 20 maja 2008 r.,. III SA/Gl 244/08).

Zagadnieniem wstępnym nie może bowiem być, jak stwierdził to NSA w wyroku z dnia 21.11.2008 r.,II OSK 1426/07 "wyjaśnienie okoliczności faktycznych sprawy, gdyż należy to wyłącznie do obowiązków organu prowadzącego postępowanie w danej sprawie administracyjnej".

Wyrok WSA z dnia 20 stycznia 2010 r., II SA/Sz 1232/09

Standard: 88836 (pełna treść orzeczenia)

Zawieszenie postępowania z powodu toczącego się postępowania karnego nie jest uzasadnione.

Oba postępowania, administracyjne i karne, są autonomiczne, a każde z nich posiada odrębne przepisy regulujące procedurę dowodową. W postępowaniu karnym sąd orzeka o winie lub niewinności oskarżonego, a dowody w nim przeprowadzone nie muszą być badane przez organy administracyjne. 

Wyrok WSA z dnia 11 marca 2008 r., III SA/Po 24/07

Standard: 88835 (pełna treść orzeczenia)