Podatek od darowizny w stosunku konkubinatu

Świadczenie dokonane przez konkubinę na rzecz skarżącego mające charakter darowizny, w związku z czymma  zastosowanie art. 6 ust. 1 pkt 4 u.p.s.d., ponieważ obowiązek podatkowy w konkretnym przypadku powstaje z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

W przypadku konkubinatu nie mogą być stosowane przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego odnoszące się do osób pozostających w związku małżeńskim, a więc brak jest możliwości skorzystania ze zwolnienia ze względu na więzi rodzinne, uregulowanego w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2024 r. poz. 596 ze zm.).

Oczywiście konkubenci powinni liczyć się ze wzajemnymi świadczeniami osobistymi w życiu codziennym, ponieważ pomiędzy nimi, podobnie jak pomiędzy małżonkami, brak jest faktycznego podziału na środki pieniężne jednego bądź drugiego z nich. Skoro prowadzą oni wspólne gospodarstwo domowe, to zasadniczo wspólnie ponoszą codzienne wydatki związane ze wspólnym życiem. W takich też kategoriach należy rozpatrywać ponoszone przez konkubinę skarżącego świadczenia w zakresie udostępnienia jej mieszkania czy wydatków związanych ze wspólnym prowadzeniem gospodarstwa domowego. Z tego rodzaju świadczeniami na rzecz partnera łączą się zawsze świadczenia wzajemne, zgodnie z ustaleniami pomiędzy konkubentami, wyraźnymi lub dorozumianymi, wynikającymi z faktu prowadzenia wspólnego życia.

Tak jak w przypadku małżeństwa, trwały związek faktyczny uzasadnia korzystanie przez konkubentów z rzeczy drugiego z nich (w szczególności z mieszkania i jego wyposażenia, itp.), które są wykorzystywane do codziennego, normalnego funkcjonowania.

W przypadku partnerów z konkubinatu nie mogą być stosowane przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego odnoszące się do osób pozostających w związku małżeńskim. Nie można wykluczyć w konkretnych okolicznościach, że stosunki majątkowe pomiędzy konkubentami mogły być ukształtowane w ten sposób, że gospodarują oni «ze wspólnego portfela», nie rozliczając wnoszonych dochodów i ponoszonych wydatków, które traktowane były jako jednakowe. Jest to jednak wynik konkretnych ustaleń faktycznych, nie mogą ich zastąpić funkcjonujące na gruncie prawa małżeńskiego domniemanie równości udziałów w majątku lub też konsekwencje związane ze wspólnością majątkową. Takie ukształtowanie stosunków majątkowych pomiędzy konkubentami może przełożyć się na przykład na zakres i sposób dowodzenia w sprawie z powództwa konkubenta domagającego się zwrotu kwot wyłożonych na majątek drugiego, zwłaszcza w okresie długoletniego związku.

Wyrok NSA z dnia 11 października 2024 r., III FSK 1463/22

Standard: 87572 (pełna treść orzeczenia)

W sytuacji, gdy jeden ze wspólnie gospodarujących domowników, kosztem swego majątku świadczy na rzecz wspólnoty tworzonej przez prowadzących wspólne gospodarstwo domowe (czyli także na swoją rzecz), czynność taka nie będzie stanowiła darowizny, ponieważ sam świadczący z czynności takiej odniesie korzyść (por. wyrok NSA z dnia 29 marca 2017 r., II FSK 545/15)..

Wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2021 r., III FSK 4532/21

Standard: 87573 (pełna treść orzeczenia)