Pojęcie „długów i ciężarów” w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.s.d

Pojęcie "długów i ciężarów", o którym mowa w art. 7 ust. 1 u.p.s.d., obejmuje swym zakresem wszelkie roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem spadku, łącznie z roszczeniami względem spadkodawcy w związku z poczynionymi i nierozliczonymi nakładami na przedmiot spadku, które z chwilą śmierci spadkodawcy przeszły na spadkobierców, a więc i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków prawnych pozostających w mocy mimo jego śmierci, które z tą datą przechodzą na spadkobierców (por. wyrok NSA z 30 listopada 2017 r., II FSK 1651/17). Długi i ciężary, o których mowa w art. 7 ust. 1 u.p.s.d., to wydatki tego rodzaju, o których istnieniu i wysokości wiedzę powinien posiadać podatnik. To również podatnik winien posiadać odpowiednią dokumentację potwierdzającą istnienie ciężarów i długów spadkowych bądź też wykazać ich występowanie innymi dowodami.

Według art. 7 ust. 3 u.p.s.d. do długów i ciężarów zalicza się również koszty leczenia i opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku, koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie, oraz koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów i poleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków.

Długi i ciężary, które pomniejszają wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych muszą istnieć w dniu nabycia rzeczy i praw majątkowych (por. wyrok WSA w Krakowie z 16 grudnia 2019 r., I SA/Kr 1203/19). Jeżeli zatem na dzień nabycia spadku przez skarżącą nie występowały zaległości z tytułu opłat czynszowych, to nie było podstaw do obniżenia wartości tego spadku.

Skoro podatniczka nabyła spadek po zamarłej matce w udziale wynoszącym 1/4 (art. 922 § 1 k.c.), to konsekwentnie za podstawę opodatkowania organy podatkowe przyjęły 1/4 wartości spadku pomniejszoną o 1/4 wartości długów i ciężarów obciążających spadkobierców. Sam fakt zapłaty zaległości kredytowych przez skarżącą nie dawał podstaw do obniżenia wartości nabytych w drodze spadku rzeczy i praw majątkowych o pełną wartość tych zaległości. Kwestia ta rzutuje wyłącznie na wzajemne rozliczenia finansowe pomiędzy spadkobiercami, ocena których nie mieści się w granicach niniejszej sprawy.

Wyrok NSA z dnia 18 grudnia 2024 r., III FSK 689/23

Standard: 87373 (pełna treść orzeczenia)

Wyliczenie długów i ciężarów, o których mowa w art. 7 ust. 1-3 u.p.s.d. nie jest wyczerpujące.

Wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2014 r., II FSK 558/12

Standard: 87401 (pełna treść orzeczenia)