Wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 2 u.p.c.c.)

Art. 2 u.p.c.c. wymienia kategorie czynności prawnych wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a nie zwolnione z tego podatku.

Wyłączenia są wyrazem całkowitego braku zainteresowania ustawodawcy określonymi kategoriami stanów faktycznych lub prawnych, a więc określone sytuacje i stany w ogóle nie są objęte zakresem przedmiotowym danego podatku lub opłaty (por. B. Brzeziński, Prawo podatkowe, Toruń 1999, s. 37). Zwolnienia dotyczą natomiast stanów faktycznych, które co do zasady objęte są obowiązkiem podatkowym, ale ustawodawca, kierując się pewnymi względami (ekonomicznymi, społecznymi itp.), uwalnia od podatku takie zdarzenia.

Konstrukcja wyłączenia z opodatkowania zaliczana jest do podstawowych elementów konstrukcyjnych podatku. Tymczasem zwolnienie od podatku nie wyłącza objętych nim zdarzeń z zakresu działania ustawy podatkowej (por. G. Szczodrowski, Polski system podatkowy - strategia transformacji, Gdańsk 2002, s. 13).

Wyrok NSA z dnia 8 maja 2024 r., III FSK 636/22

Standard: 86952 (pełna treść orzeczenia)

Art. 1 określa zasadę (tj. zawiera katalog opodatkowanych czynności), zaś art. 2 - wyjątki od zasady. Aby stwierdzić, że ma miejsce wyjątek od zasady, trzeba zidentyfikować czynność opodatkowaną w świetle art. 1 u.p.c.c.

Aby jakaś "część" czynności cywilnoprawnej nie podlegała opodatkowaniu, warunkiem wstępnym jest to, aby pewien fragment – skoro ma on być uznany za część – zawierał się w całości czynności cywilnoprawnej. 

Wyrok NSA z dnia 16 kwietnia 2024 r., III FSK 43/22

Standard: 87103 (pełna treść orzeczenia)