Konstytutywny charakter z mocą na przyszłość od daty wydania decyzji w trybie art. 27 u.p.p.w.d.

Decyzja uchylająca prawo do świadczenia wychowawczego, o której mowa w art. 27 ust. 1u.p.p., ma charakter konstytutywny i działa ze skutkiem ex nunc, tj. z mocą na przyszłość od daty wydania decyzji. W trybie art. 27 u.p.p. nie podlega zatem uchyleniu lub zmianie prawo do świadczenia wychowawczego już wcześniej skonsumowane, czyli świadczenie już pobrane.

Pozbawienie strony prawa do wypłaconego świadczenia wychowawczego nastąpić może jedynie przy zastosowaniu instytucji świadczenia nienależnie pobranego, podlegającego zwrotowi (art. 25 u.p.p.). Zatem jedynie w sytuacji, gdy przyznane prawo do świadczenia wychowawczego nie zostało całkowicie skonsumowane, a wyjdą na jaw okoliczności, że przyznane świadczenie jest nienależne, należy doprowadzić do wydania decyzji o uchyleniu prawa do świadczenia wychowawczego (od dnia orzekania w przedmiotowej kwestii) oraz nienależnie pobranym świadczeniu za okres, w jakim zostało ono wypłacone. Może to nastąpić w pierwszej kolejności przez wydanie decyzji o uchyleniu prawa do świadczenia, a dopiero później przez wydanie decyzji o nienależnie pobranym świadczeniu.

Odrębną kwestią od rozstrzygnięcia podjętego w trybie art. 27 u.p.p. jest możliwość domagania się przez organ zwrotu świadczeń nienależnie pobranych w trybie art. 25 u.p.p., co może mieć miejsce niezależnie od uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia wychowawczego w trybie art. 27 u.p.p. Jakkolwiek w trybie art. 27 u.p.p. nie będzie podlegało uchyleniu lub zmianie prawo do świadczenia wychowawczego, które zostało już skonsumowane, to nie stanowi to bariery, aby organ administracji wdrożył, w oparciu o materialnoprawną podstawę art. 25 ust. 1 u.p.p. postępowanie w sprawie zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego i doprowadził do orzeczenia o jego zwrocie decyzją administracyjną 

Wyrok WSA z dnia 5 marca 2025 r., II SA/Go 612/24

Standard: 87769 (pełna treść orzeczenia)

Postępowanie w przedmiocie uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia wychowawczego (art. 27 ustawy o pomocy) jest nowym postępowaniem wobec postępowania zakończonego czynnością materialno-techniczną ustalenia prawa do tego świadczenia, a wszczęcie i prowadzenie nowego postępowania wymaga zachowania wszelkich reguł procesowych przewidzianych przepisami k.p.a., z tym jednak zastrzeżeniem, że decyzja uchylająca lub zmieniająca prawo do świadczenia wychowawczego, wydawana na podstawie art. 27 w zw. z art. 13a ust. 1 ustawy o pomocy, ma charakter konstytutywny i działa ze skutkiem ex nunc (z mocą na przyszłość od daty wydania decyzji).

Wyrok WSA z dnia 18 grudnia 2024 r., II SA/Bd 583/24

Standard: 86505 (pełna treść orzeczenia)