Odstąpienie od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wychowaczego, odroczenie terminu płatności, rozłożenie na raty (art. 25 ust. 10 u.p.p.w.d.)

Użycie przez ustawodawcę w art. 25 ust. 10 u.p.p.w.d. sformułowania "może" wskazuje więc, że decyzje organów administracji w tym przedmiocie mają charakter decyzji uznaniowych. W ramach uznania administracyjnego organ może zatem, ale nie musi wydać decyzji zgodnej z wnioskiem. W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalony jest przy tym pogląd, zgodnie z którym w przypadku decyzji uznaniowych kontrola sądowa ograniczona jest do zbadania, czy w toku podejmowania decyzji organ administracji nie przekroczył granic swobodnego uznania, a więc czy zgodnie z art. 7, 77 § 1 i 80 K.p.a. dokonano ustalenia stanu faktycznego, a dokonana ocena tych ustaleń znajduje oparcie w materiale dowodowym i uzasadnieniu decyzji sporządzonym zgodnie z art. 107 K.p.a.

Trudna sytuacja materialna wnioskodawczyni i jej rodziny nie stanowi bowiem wystarczającej przesłanki uzasadniającej umorzenie pozostałej do spłaty kwoty nienależnie pobranych świadczeń. Przepis art. 25 ust. 10 ustawy może być zastosowany tylko wtedy, gdy sytuacja rodziny jest wyjątkowa, wykluczająca ewentualność spłaty należności nie tylko w chwili wnioskowania o jej umorzenie, ale także w przyszłości.

Wyrok NSA z dnia 7 grudnia 2023 r., I OSK 2304/22

Standard: 86530 (pełna treść orzeczenia)

Występowanie jedynie trudnej sytuacji materialnej wnioskodawcy i jego rodziny nie stanowi bowiem wystarczającej przesłanki uzasadniającej umorzenie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego. Należy podkreślić, że przepis art. 25 ust. 10 ustawy może być zastosowany tylko wtedy, gdy sytuacja rodziny wynikająca ze szczególnie uzasadnionych okoliczności uniemożliwia spłatę nienależnie pobranego świadczenia nie tylko w chwili wnioskowania o jej umorzenie, ale także w przyszłości. Omawiany przepis nie może być stosowany tylko dlatego, iż sytuacja rodziny jest trudna. Trudności te muszą być wyjątkowe, wykluczające ewentualność spłaty należności także w przyszłości. 

Wyrok NSA z dnia 5 grudnia 2023 r., I OSK 2353/22

Standard: 86532 (pełna treść orzeczenia)