Uprawnienie do świadczenia wychowawczego matki albo ojca dziecka (art. 4 ust. 2 pkt 1 u.p.p.w.d.)
Cele świadczenia wychowawczego; uprawnieni do świadczenia (art. 4 u.p.p.w.d.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy świadczenie wychowawcze przysługuje, między innymi, matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 2a ustawy (przepis ten dotyczy opieki naprzemiennej).
Z przytoczonych regulacji wynika, że uprawnienie do otrzymywania świadczenia wychowawczego ustawodawca wiąże nierozerwalnie z faktem utrzymywania dziecka i wspólnego z nim zamieszkiwania, co z kolei uzasadnia cel tego świadczenia, o jakim mowa w art. 4 ust. 1 ustawy.
Konsekwencją uznania przez ustawodawcę, że świadczenie wychowawcze jest ściśle związane z rzeczywistym sprawowaniem opieki nad dzieckiem i służyć ma częściowemu pokryciu wydatków związanych z jego wychowywaniem, było wprowadzenie regulacji, która uniemożliwiałaby uzyskanie świadczenia, gdy dziecko przestaje podlegać tym procesom (P. Daniel, P. Ławrynowicz, A. Skomra, Ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Komentarz, Wrocław 2016, s. 116).
Wyrok NSA z dnia 30 października 2024 r., I OSK 2616/23
Standard: 86385 (pełna treść orzeczenia)
Szczególnym przypadkiem sprawowania opieki faktycznej jest sytuacja, w której miejsca zamieszkania dziecka następuje wbrew woli jednego z rodziców, jak w sprawie niniejszej. Wówczas spełnienie przesłanek, o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 p.p.w.d. nie może być oceniane w oderwaniu od prawomocnego orzeczenia sądu rodzinnego ustalającego, przy którym z rodziców małoletnie dziecko ma mieć miejsce zamieszkania. Niewątpliwie w sytuacji zgodnej współpracy wychowawczej rodziców możliwe jest ustalenie faktycznego miejsca pobytu dziecka odmiennie niż w zapadłym wcześniej orzeczeniu, i w oparciu o takie ustalenie rozstrzygnięcie, które z rodziców będzie pobierało w związku ze sprawowaną opieką nad dzieckiem świadczenie wychowawcze. Jednakże w przypadku konfliktu między rodzicami dziecka co do jego miejsca zamieszkania, organ nie ma możliwości kierowania się wyłącznie przesłanką faktycznego pobytu, bez uwzględnienia orzeczenia sądu regulującego tę kwestię. Zgodnie bowiem z treścią art. 365 k.p.c., orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Dlatego też wiążące w kwestii miejsca zamieszkania małoletniego dziecka jest miejsce wskazane przez sąd rodzinny w wydanym orzeczeniu i dopóki zasady opieki nie zostaną na nowo ustalone przez sąd powszechny, orzeczenia sądu muszą być respektowane (zob. wyrok NSA z 5 grudnia 2023 r., I OSK 2186/22; wyrok NSA z 17 listopada 2023 r., I OSK 2340/21).
Wyrok WSA z dnia 13 września 2024 r., II SA/Łd 505/24
Standard: 86519 (pełna treść orzeczenia)
Z przepisu art. 4 ust. 2 pkt 1 u.p.p.w.d. jednoznacznie wynika, że aby matka czy ojciec dziecka uzyskali prawo do świadczenia wychowawczego, to dziecko, którego wniosek dotyczy, musi z danym rodzicem zamieszkiwać oraz pozostawać na jego utrzymaniu. Analizowany przepis formułuje zatem dwa warunki przyznania świadczenia, to jest warunek wspólnego zamieszkiwania oraz warunek pozostawania przez dziecko na utrzymaniu matki albo ojca. Oba te warunki muszą zostać spełnione jednocześnie. Nie wystarczy bowiem jedynie wspólne zamieszkiwanie dziecka z matką albo ojcem albo tylko pozostawanie dziecka na utrzymaniu matki albo ojca.
Skoro celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych (art. 4 ust. 1 u.p.p.w.d.), to należy przyjąć, że warunkiem koniecznym możności uczestniczenia w wychowywaniu dziecka i zaspokajaniu jego potrzeb jest zamieszkiwanie dziecka razem z rodzicem. Nie można bowiem wychowywać dziecka nie mieszkając z nim i nie mając z nim bezpośredniego kontaktu w sytuacjach dnia codziennego.
Wyrok NSA z dnia 18 lipca 2024 r., I OSK 1664/23
Standard: 86440 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 86526 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 86527 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 86411 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 86492 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 86547 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 86482 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 86392 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 86438 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 86464 (pełna treść orzeczenia)