Organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej (art. 18 ust. 1 pkt 3 i art. 50 ust. 4 u.p.s.)
Pomoc w formie usług opiekuńczych (art. 50 u.p.s.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 3 u.p.s. do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Z treści powołanego przepisu wynika jasno, iż jest to zadanie publiczne z zakresu administracji rządowej, które jest zlecone, a więc powierzone do realizacji gminom i jest to przepis kompetencyjny (zob. wyrok NSA z dnia 10 grudnia 2019 r., I OSK 191/19). "Obok tak rozumianych zadań własnych, gmina realizuje zadania zlecone jej przez organy rządowe. Zadania te gmina otrzymuje do wykonania w drodze ustawy lub porozumienia. Mają one charakter zadań obligatoryjnych." (Z. Niewiadomski, Samorząd terytorialny [w:] R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), System Prawa Administracyjnego. Tom 6. Podmioty administrujące, Warszawa 2011, s. 141).
Przytoczone stanowisko doktryny, jak i samo brzmienie przepisu art. 18 ust. 1 pkt 3 u.p.s. prowadzi do jednoznacznego wniosku, że obowiązkiem gminy jest zapewnienie realizacji powierzonego jej zadania publicznego. Gmina jest odpowiedzialna za ustawiczne urzeczywistnianie go. Nie można zatem uznać, że brak wyspecjalizowanej kadry desygnowanej do spełniania wnioskowanych świadczeń uzasadnia odmowę przyznania tej formy specjalistycznych usług opiekuńczych. Rolą szeroko rozumianej administracji publicznej jest wykonywanie jej zadań, od których nie może się uwolnić. Tylko zakończenie stosunku prawnego, na mocy którego zostało przekazane zadanie publiczne jako zadanie zlecone może uwolnić jednostkę samorządu terytorialnego od konieczności realizacji tego zadania.
W związku z tym Burmistrz powinien podjąć działania zmierzające do zapewnienia nie tylko Skarżącej, ale i potencjalnym wnioskodawcom możliwość uzyskania przedmiotowego świadczenia (zob. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 29 października 2019 r., II SA/Bk 580/19, wyrok WSA w Krakowie z dnia 11 października 2017 r., III SA/Kr 1076/17).
Dopiero w sytuacji, gdy poszukiwania pracownika posiadającego odpowiednie kwalifikacje do spełniania wnioskowanego świadczenia zakończą się niepowodzeniem, organ administracji publicznej jest uprawniony do odmowy przyznania świadczenia, gdyż z oczywistych względów nie jest w stanie ich zapewnić (zob. wyrok NSA z dnia 19 grudnia 2008 r., I OSK 147/08).
Wyrok WSA z dnia 17 września 2021 r., II SA/Po 910/20
Standard: 85890 (pełna treść orzeczenia)
Z przepisu art. 18 ust. 1 pkt 3 u.p.s. wynika, że do zadań zleconych zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Jest to zatem przepis kompetencyjny. Natomiast przepis art. 50 ust. 4 u.p.s. jedynie definiuje co to są specjalistyczne usługi opiekuńcze, stanowiąc, że są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
Wyrok NSA z dnia 10 grudnia 2019 r., I OSK 191/19
Standard: 85895 (pełna treść orzeczenia)
Specjalistyczne usługi opiekuńcze to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym (ust. 4 wskazanego przepisu).
Rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, kwalifikacje osób świadczących takie usługi, zasady i tryb ustalania i pobierania opłat za te usługi, jak również warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat określa rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych.
Przyznanie tych usług następuje w formie decyzji administracyjnej, w której organ ma obowiązek określić zakres, okres i miejsce ich świadczenia, w taki sposób, aby decyzja ta była wykonalna. Decyzja taka w zakresie dotyczącym określenia ich rozmiaru, jest decyzją uznaniową, a to oznacza, że organ nie jest zobligowany, nawet gdy strona spełnia przesłanki uzyskania danej formy i rodzaju pomocy, do przyznania tej pomocy w wymiarze, który strona uznaje za wystarczający, ale może ją przyznać w rozmiarze, który uzna za niezbędny i w takim, który może być przyznany z uwagi na możliwości organu (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 19 czerwca 2018 r., II SA/Bk 269/18).
Organ musi wszcząć procedurę w celu wyłonienia podmiotu uprawnionego do świadczenia tych usług, tj. osoby/osób ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym, aby następnie móc zlecić ich wykonanie i dokonać rozliczenia z wykonania decyzji i świadczonych na jej podstawie usług (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 11 października 2017 r., III SA/Kr 1076/17).
Wyrok WSA z dnia 29 października 2019 r., II SA/Bk 580/19
Standard: 85894 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85897 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85898 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85892 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85899 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85893 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85900 (pełna treść orzeczenia)