Ciężar dowodu w postępowaniu administracyjnym (art. 77 k.p.a.)
Odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego (art. 14 u.p.s.)
Organ nie ma obowiązku poszukiwania informacji dotyczących ustalenia dochodów stanowiących podstawę do przyznania świadczeń z pomocy społecznej. Żaden przepis ustawy nie wskazuje na możliwość zwolnienia wnioskodawcy z obowiązku wskazania wszystkich dochodów z tego tylko powodu, że inne świadczenie pieniężne jest już wypłacane przez ten sam organ.
Wyrok WSA z dnia 6 maja 2022 r., IV SA/Wr 610/21
Standard: 85689 (pełna treść orzeczenia)
Ciężar dowodu na mocy art. 77 § l kpa obciąża organ administracyjny. Z przepisu tego wynika bowiem obowiązek zebrania i rozpatrzenia pełnego materiału dowodowego w sprawie. Realizacja tego obowiązku polega zaś na przeprowadzeniu postępowania dowodowego co do wszystkich okoliczności stanowiących fakty prawotwórcze, a więc takich, z którymi w świetle przepisów obowiązującego prawa związane są określone skutki prawne. Przy tym, organ powinien dążyć do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, nawet wbrew chęciom strony. Wykonanie omawianego tu obowiązku, zapewniają organowi uprawnienia procesowe (art. 77 § 2 i 3, art. 78), czyniące go dysponentem zakresu postępowania dowodowego. Jest to bowiem warunek sine qua non prawidłowego, a więc zgodnego z istniejącym stanem faktycznym i obowiązującymi przepisami prawa, rozstrzygnięcia sprawy.
Na organach prowadzących postępowanie spoczywają zatem dwa obowiązki: po pierwsze - określenia z urzędu, jakie dowody są niezbędne dla ustalenia stanu faktycznego i - po drugie – obowiązek przeprowadzenia niezbędnych dowodów (z urzędu lub wskazanych przez stronę).
Wskazane obowiązki organu nie przeczą tezie, że w postępowaniu administracyjnym ciężar przeprowadzenia dowodu spoczywa na tym, kto z określonego faktu wywodzi dla siebie skutki prawne. W takiej sytuacji, kiedy ciężar dowodu spoczywa na stronie postępowania, wypływający z zasady prawdy obiektywnej obowiązek organu administracji ogranicza się do wezwania jej, aby przedstawiła stosowne dowody na okoliczność, która warunkuje korzystne dla niej rozstrzygnięcie sprawy. Wówczas wyciągnięcie w stosunku do strony negatywnych skutków nieprzedstawienia przez nią żądanych dowodów, jest jednak możliwe dopiero po uprzednim zakreśleniu stronie terminu do dostarczenia tych dowodów. Jeżeli zaś okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy nie były znane organowi administracji nie z powodu jego zaniedbań, lecz z powodu zatajenia ich przez stronę, to takie postępowanie strony wyłącza możliwość skutecznego podnoszenia przez nią zarzutu, że zaskarżona decyzja jest niezgodna z prawem.
Wyrok NSA z dnia 30 sierpnia 2006 r., I OSK 314/06
Standard: 85667 (pełna treść orzeczenia)