Wyłączenie zastosowania art. 104 ust. 4 u.p.s. w procedurze potrąceń zasiłków na podstawie art. 99 u.p.s.
Zwrot zasiłków w przypadku równoległej wypłaty emerytury lub renty (art. 99 u.p.s.) Ściąganie należności z tytułu wydatków i opłat oraz z tytułu nienależnie pobranych świadczeń (art. 104 u.p.s.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Bezwzględnie obowiązujący charakter art. 99 u.p.s. obliguje ZUS do dokonania potrącenia. Organ, który wypłacił zasiłek stały lub zasiłek okresowy, nie ma w tym zakresie kompetencji do zwolnienia strony zobowiązanej z obowiązku zwrotu zasiłku. W sprawie nie znajduje zastosowania art. 104 u.p.s. – organ pomocy społecznej nie może zatem umorzyć kwoty przedstawionej do potrącenia organowi rentowemu (I. Sierpowska [w:] Pomoc społeczna. Komentarz, wyd. VI, Warszawa 2023, LEX/el.).
Art. 104 ust. 4 u.p.s. jest jedynym przepisem, który daje organom możliwość rozważenia zasadności umorzenia świadczeń przyznanych w ramach pomocy społecznej, a podlegających z różnych przyczyn zwrotowi. Dotyczy on jednak jedynie świadczeń przyznanych z zastrzeżeniem zwrotu oraz świadczeń nienależnie pobranych.
Pobrany przez skarżącego zasiłek stały nie był natomiast ani świadczeniem otrzymanym z zastrzeżeniem zwrotu, o którym mowa w art. 41 pkt 2 u.p.s. czy art. 96 ust. 2 u.p.s., a także nie był świadczeniem nienależnie pobranym w rozumieniu tej ustawy. Z tego względu organ pierwszej instancji nie mógł w ogóle merytorycznie ocenić wniosku o umorzenie należności i prowadzić postępowania w tej sprawie.
Wyrok WSA z dnia 22 października 2024 r., II SA/Ol 517/24
Standard: 85611 (pełna treść orzeczenia)
Organ, który wypłacił zasiłek nie posiada kompetencji do zwolnienia strony zobowiązanej do zwrotu zasiłku. W sprawie nie może zatem zaleźć zastosowania art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej.
Potrącenie następuje z mocy prawa przez organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który ma obowiązek pomniejszyć przyznaną do wypłaty rentę strony o wypłacone równorzędnie z rentą zasiłki. Istotnie przepisy ustawy o pomocy społecznej przewidują instytucję umorzenia, jednakże w ocenie organu odwoławczego instytucja ta nie może być zastosowana do sytuacji, w której potrącenie kwoty wypłaconych świadczeń następuje z mocy prawa
Wyrok WSA z dnia 10 października 2022 r., III SA/Kr 181/21
Standard: 85615 (pełna treść orzeczenia)
Zaistnienie sytuacji opisanej w art. 99 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej wyłącza możliwości zastosowania art. 104 ust. 4 tej ustawy stwarzającego w przypadkach szczególnie uzasadnionych możliwość odstąpienia od żądania takiego zwrotu, umorzenia kwoty nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, ewentualnie odroczenie terminu płatności albo rozłożenie spłaty takiego świadczenia na raty.
Celem ustawy o pomocy społecznej nie jest bowiem pomoc osobom otrzymującym środki finansowe z ZUS w postaci emerytury. Słuszność i sprawiedliwość społeczna przemawia za tym aby wypłacone takim osobom środki w postaci zasiłku powróciły do osób rzeczywiście potrzebujących pomocy społecznej - nie otrzymujących emerytury. Skarżący miał źródło utrzymania w postaci emerytury, która pozwalała mu zaspokoić potrzeby życiowe. Dlatego ustawodawca co do takich przypadków nie stworzył możliwości odstąpienia od zwrotu pobranego zasiłku.
Wyrok NSA z dnia 20 czerwca 2017 r., I OSK 756/16
Standard: 85620 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85628 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85631 (pełna treść orzeczenia)