Zastosowanie art. 34 k.p.a. do osób prawnych

Art. 34 k.p.a. może mieć zastosowanie także w odniesieniu do podmiotów niebędacych osobami fizycznymi, bowiem może mieć miejsce sytuacja, że osoba prawna mająca cały czas zdolność do czynności prawnych nie może prowadzić swoich spraw z braku statutowych lub ustawowych organów. W takim przypadku dla realizacji zasady czynnego udziału strony w postępowaniu zasadne jest zastosowanie wykładni celowościowej art. 34 §1 k.p.a. (por. J. Borkowski [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, K.p.a., Komentarz, wyd. 11, Warszawa 2011, s, 225 – 226, por. Z. Janowicz, K.p.a., Komentarz, wyd. II, Warszawa 1995, s. 131).

Nie można zgodzić, się z wnoszącym skargę kasacyjną, iż brak jest podstaw prawnych do wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie kuratora dla spółki będącej w upadłości w trybie innym niż określony w przepisach regulujących postępowanie upadłościowe. 

Wyrok NSA z dnia 15 czerwca 2011 r., I OSK 1170/10

Standard: 85368 (pełna treść orzeczenia)

Przepis art. 34 § 1 kpa wskazuje, że organ występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela, "o ile przedstawiciel nie został już wyznaczony". Zwrot ten nie oznacza jednak, iż każdy ustanowiony przez sąd kurator spółki niezależnie od celu i potrzeby jego ustanowienia jest uprawniony do jej reprezentacji w nieograniczonym zakresie i w każdym prowadzonym następnie postępowaniu administracyjnym. Ustanowienie danego podmiotu kuratorem osoby prawnej nie daje temu podmiotowi legitymacji do zastępowania organów osoby prawnej ze wszystkimi kompetencjami i uprawnieniami przynależnymi dla tych organów. Przyznanie bowiem kuratorowi spółki wszystkich funkcji organu zarządzającego oznaczałoby funkcjonowanie tej spółki w obrocie prawnym i gospodarczym w jakimś ułomnym nie przewidzianym przez prawo handlowe kształcie. Instytucja kurateli dla osób prawnych nie służy zapewnieniu ich funkcjonowania w obrocie z kuratorem jako zarządcą poddanym jedynie nadzorowi sądu opiekuńczego. Przepisy prawa, zwłaszcza cywilnego i rodzinnego, przewidują ustanawianie kurateli w różnych sytuacjach i dla różnych celów, dla osób fizycznych i prawnych. W każdym jednak przypadku o zakresie umocowania kuratora decyduje cel i potrzeba jego powołania. Wynika to faktu, iż jest on szczególnym przedstawicielem powoływanym w przypadkach wskazanych w przepisach. W przypadku kuratora osoby prawnej powołanego w sytuacji określonej w art. 42 § 1 kc zakres jego umocowania określa § 2 tego przepisu. Kurator osoby prawnej powinien niezwłocznie postarać się o powołanie jej organów, a w razie potrzeby o jej likwidację. Zakres umocowania kuratora określa również sąd decydując o jego powołaniu w konkretnej sprawie której osoba prawna nie może prowadzić właśnie z racji braku organów.

W przypadku braku organów spółki w postępowaniu administracyjnym reprezentuje ją kurator ustanowiony przez sąd na podstawie art. 42 § 1 kc z tym jednakże zastrzeżeniem, iż jego umocowanie musi obejmować reprezentowanie tej spółki w danej sprawie administracyjnej, a potrzeba jego powołania związana jest z przedmiotem prowadzonego postępowania.

Wyrok WSA z dnia 31 stycznia 2007 r., II SA/Gd 290/06

Standard: 85373 (pełna treść orzeczenia)