Odstąpienie od żądania zwrotu wydatków na udzielone świadczenie w szczególnie uzasadnionych przypadkach (art. 104 ust. 4 u.p.s.)
Obowiązek zwrotu wydatków poniesionych na świadczenia z pomocy społecznej (art. 96 u.p.s.) Ściąganie należności z tytułu wydatków i opłat oraz z tytułu nienależnie pobranych świadczeń (art. 104 u.p.s.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Szczególnie uzasadniony przypadek to przede wszystkim taka sytuacja osoby lub rodziny, która ponad wszelką wątpliwość pozwala stwierdzić, że jest nadzwyczaj drastyczna, dotkliwa w skutkach i głęboko ingerująca w plany życiowe, a wynika ze zdarzeń niecodziennych, nadzwyczajnych (tak NSA w wyrokach z dnia 5 października 2021 r., OSK 582/21 oraz z dnia 12 kwietnia 2022 r., I OSK 1544/21). Należy brać pod uwagę również tę okoliczność, iż osoba otrzymująca pomoc w postaci pobytu w schronisku dla bezdomnych ma zapewnione zaspokojenie elementarnych potrzeb, takich jak wyżywienie i schronienie.
Organ administracji publicznej obowiązany jest ustalić, czy zgodnie z art. 104 ust. 4 u.p.s. żądanie zwrotu opłat stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy. W tym celu, organ powinien dokonać analizy sytuacji rodzinnej i majątkowej osoby zobowiązanej do zwrotu świadczenia.
Wyrok WSA z dnia 13 kwietnia 2023 r., II SA/Łd 79/23
Standard: 85537 (pełna treść orzeczenia)
Nawet trudna sytuacja bytowa osoby zobowiązanej nie zwalnia z obowiązku zwrotu świadczenia, gdyż znaczny ciężar związany z wykonaniem tego obowiązku nie jest jeszcze równoznaczny ze "szczególnym przypadkiem", o którym mowa w . O ile więc organart. 104 ust. 4 u.p.s.).
Przyjęcie, że nie, że nie zachodzą podstawy do odstąpienia od żądania zwrotu świadczenia nienależnie pobranego i w konsekwencji podjęcie decyzji nakładającej obowiązek zwrotu takiego świadczenia w ramach tego postępowania, nie pozbawia zobowiązanej tą decyzją strony do wystąpienia w przyszłości z wnioskiem o zastosowanie którejś z pozostałych ulg wymienionych w tym przepisie, tj. o umorzenie kwoty nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczenie terminu płatności albo rozłożenie na raty, które to ulgi zastosowane mogą być (w drodze odrębnej decyzji) dopiero po wydaniu ostatecznej decyzji o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia.
Wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2022 r., I OSK 1544/21
Standard: 85301 (pełna treść orzeczenia)
Powody zdrowotne, czy trudna sytuacja bytowa osoby zobowiązanej do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia a nawet bezrobocie nie są - same w sobie - równoznaczne z pojęciem "szczególnego przypadku", o którym mowa w analizowanym przepisie.
Pojęcie "szczególnie uzasadnionego przypadku" wprawdzie nie ma definicji legalnej i ma charakter niedookreślony, ale niewątpliwie pod tym pojęciem można rozumieć sytuację: nadzwyczajną, nietypową wręcz wyjątkową a więc sytuację której nie można było przewidzieć ani jej zapobiec. Rozumiejąc zatem w tym kontekście treść art. 104 ust. 4 u.p.s. przepis ten z całą pewnością nie mógł być odnoszony do osoby, która w pełni świadomie zataiła przed organem pomocowym fakt uzyskiwania przez rodzinę dodatkowego dochodu, w tym wypadku pochodzącego ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wypłacanych rodzinie skarżącego na jej wniosek, a następnie unikali kontaktu z pracownikami organu, niewspółpracując z nim przy dokonywaniu ustaleń istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.
Wyrok NSA z dnia 27 sierpnia 2021 r., I OSK 476/21
Standard: 85303 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85306 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85298 (pełna treść orzeczenia)